استرس می‌تواند مفید باشد! سرنخ‌های جدید برای از بین بردن تجمع پروتئین‌های سمی در زوال عقل و از دست دادن مشاعر

منتشر شده در scitechdaily به تاریخ ۶ می، ۲۰۲۲
لینک منبع: Stress Can Be Good – New Clues to Eliminating Build-Up of Toxic Proteins in Dementia

معمولا ادعا می‌شود که کمی استرس می‌تواند برای شما مفید باشد. دانشمندان در حال حاضر نشان داده‌اند که همین امر ممکن است برای سلول‌ها نیز صادق باشد، کشف یک مکانیزم تازه کشف‌شده که ممکن است به جلوگیری از تشکیل کلاف‌های پروتئینی که معمولا در زوال عقل دیده می‌شوند کمک کند.

یکی از ویژگی‌های بیماری‌هایی مانند آلزایمر و پارکینسون -که در مجموع به‌عنوان بیماری‌های نورودژنراتیو شناخته می‌شوند- تشکیل پروتئین‌های بد ترکیب است. این پروتئین‌ها، مانند آمیلوئید و تاو در بیماری آلزایمر، «توده‌هایی» را تشکیل می‌دهند که می‌توانند موجب آسیب غیرقابل‌برگشت به سلول‌های عصبی در مغز شوند.

پروتئین‌تابی یک فرآیند طبیعی در بدن است و در افراد سالم، سلول‌ها کنترل کیفی را انجام می‌دهند تا اطمینان حاصل کنند که پروتئین‌ها به درستی تا شده و پروتئین‌های بد ترکیب حذف می‌شوند. با این حال، در بیماری‌های نورودژنراتیو، این سیستم دچار اختلال می‌شود، که می‌تواند پیامدهای فاجعه‌باری داشته باشد.

با افزایش سن جمعیت جهانی، تعداد فزاینده‌ای از افراد مبتلا به زوال عقل تشخیص داده می‌شوند که این امر جستجو برای داروهای موثر را بیش از پیش ضروری می‌سازد. با این حال، پیشرفت کند بوده‌است، و هنوز دارویی در دسترس نیست که بتواند از تجمع مواد جلوگیری کرده یا آن‌ها را از بین ببرد.

در مطالعه‌ای که امروز (۶ می ۲۰۲۲) در مجله ارتباطات طبیعت منتشر شد، تیمی به رهبری دانشمندان در موسسه تحقیقات زوال عقل بریتانیا، دانشگاه کمبریج، مکانیزم جدیدی را شناسایی کرده‌اند که به نظر می‌رسد با «بازترکیب» آن‌ها، و نه با حذف کامل آن‌ها، ساخت توده‌ها را معکوس می‌کند.

دکتر ادوارد آویزوف از موسسه تحقیقاتی زوال عقل بریتانیا در دانشگاه کمبریج توضیح داد: «درست مانند زمانی که با یک حجم کار سنگین دچار استرس می‌شویم، بنابراین سلول‌ها نیز می‌توانند استرس‌زده شوند اگر از آن‌ها خواسته شود که مقدار زیادی پروتئین تولید کنند.»

دلایل بسیاری وجود دارد که چرا این امر ممکن است وجود داشته باشد، برای مثال زمانی که آن‌ها در پاسخ به یک عفونت، آنتی‌بادی تولید می‌کنند. ما بر روی جزئی از سلول‌ها به نام شبکه اندو پلاسمیک تاکید کردیم که مسئول تولید حدود یک سوم پروتئین ما است- و فرض کردیم که این استرس ممکن است باعث پروتئین‌تابی اشتباه شود.

شبکه اندوپلاسمیک (ER) یک ساختار غشایی است که در سلول‌های پستانداران یافت می‌شود. آن تعدادی از عملکردهای مهم را انجام می‌دهد، از جمله سنتز، پروتئین‌تابی، اصلاح و انتقال پروتئین‌های مورد نیاز در سطح یا خارج از سلول. دکتر آویزوف و همکارانش فرض کردند که تاکید بر ER ممکن است منجر به پروتئین‌تابی اشتباه پروتئین و تجمع آن از طریق کاهش توانایی آن برای عملکرد صحیح شود و منجر به افزایش تجمع گردد.

آن‌ها از اینکه متوجه شدند عکس این حقیقت دارد، شگفت‌زده شدند.

دکتر آوزوف گفت: «ما شگفت زده شدیم که متوجه شدیم که فشار دادن به سلول واقعاً توده‌ها را از بین می‌برد – نه با تخریب یا پاک کردن آن‌ها، بلکه با از هم باز کردن توده‌ها، که احتمالاً به آن‌ها اجازه می‌دهد به درستی تا شوند»

«اگر ما بتوانیم راهی برای بیدار کردن این مکانیزم بدون تاکید بر سلول‌ها بیابیم -که می‌تواند آسیب بیشتری نسبت به خوب ایجاد کند- آنگاه می‌توانیم راهی برای درمان برخی از افکار عمومی پیدا کنیم.»

به نظر می‌رسد که جز اصلی این مکانیزم، یکی از دسته‌‌های پروتئین‌ها باشد که به‌عنوان پروتئین‌های شوک حرارتی (HSPs) شناخته می‌شوند، که بیشتر آن‌ها زمانی ساخته می‌شوند که سلول‌ها در معرض دماهای بالاتر از دمای رشد نرمال خود، و در پاسخ به استرس قرار گیرند.

دکتر آویزوف پیش‌بینی می‌کند که این امر ممکن است به توضیح یکی از مشاهدات غیرمعمول در زمینه تحقیقات زوال عقل کمک کند. اخیرا مطالعاتی در مورد افرادی در کشورهای اسکاندیناوی انجام شده‌است که به‌طور منظم از سوناها استفاده می‌کنند و این نشان می‌دهد که آن‌ها ممکن است در معرض خطر کمتری برای ابتلا به زوال عقل قرار داشته باشند. یک توضیح احتمالی برای این موضوع این است که این استرس خفیف باعث تحریک فعالیت بیشتر HSPs شده و به اصلاح پروتئین‌های درهم‌پیچیده کمک می‌کند.

یکی از عواملی که قبلا مانع این زمینه تحقیقاتی شده ناتوانی در تجسم این فرآیندها در سلول‌های زنده بوده‌است. این تیم که با تیم‌های دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا و دانشگاه آلگرو کار می‌کند، تکنیکی را ایجاد کرده‌است که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا پروتئین‌های نادرست را در سلول‌های زنده تشخیص دهند. این تکنیک بر روی اندازه‌گیری الگوهای نوری یک ماده شیمیایی درخشان در مقیاس نانو ثانیه -یک بیلیونیم ثانیه- تکیه دارد.

پروفسور ادواردو ملو، یکی از نویسندگان برجسته دانشگاه آلگرو پرتغال، گفت: «اندازه‌گیری طول عمر پروب فلئورسانس ما در مقیاس نانو با استفاده از میکروسکوپ لیزری، توده‌های نامریی درون سلول را آشکار می‌سازد.»

این متن با استفاده از ربات ‌ترجمه مقالات پزشکی و سلامت ترجمه شده و به صورت محدود مورد بازبینی انسانی قرار گرفته است.در نتیجه می‌تواند دارای برخی اشکالات ترجمه باشد.

مقالات لینک‌شده در این متن می‌توانند به صورت رایگان با استفاده از مقاله‌خوان ترجمیار به فارسی مطالعه شوند.