افزایش خطر جدی لخته شدن خون تا شش ماه پس از کووید۱۹

شکل ۱. تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) از یک لخته خون.
شکل ۱. تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) از یک لخته خون.
منتشر شده در scitechdaily به تاریخ ۱۲ جولای، ۲۰۲۲
لینک منبع: Increased Risk of Serious Blood Clots Up to Six Months After COVID-19

تحقیقات، افزایش خطر آمبولی ریه (یک لخته خون در ریه) را تا شش ماه بعد از عفونت کووید۱۹، ترومبوز ورید عمقی (یک لخته خون در پا) را تا سه ماه، و یک حادثه خونریزی را تا دو ماه کشف کردند. مطالعه از سوئد توسط BMJ منتشر شد.

با توجه به یافته‌ها، خطر حوادث در بیماران با بیماری‌های زمینه‌ای (بیماری‌های همراه)، بیماران با کووید۱۹ شدیدتر، و در طول موج پاندمی اول در مقایسه با موج دوم و سوم بیشتر است.

طبق گفته محققان، این نتایج از اقدامات برای جلوگیری از حوادث ترومبوتیک (ترومبوپروفیلاکسی)، به‌ویژه برای بیماران پرخطر و تقویت اهمیت واکسیناسیون علیه کووید۱۹ حمایت می‌کند.

در حال حاضر به خوبی مشخص شده‌است که کووید۱۹ خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد (که به‌عنوان ترومبوآمبولی وریدی یا VTE شناخته می‌شود)، اما شواهد کمتری در مورد مدت زمانی که این خطر افزایش می‌یابد، در صورت تغییر خطر در طول امواج مختلف همه‌گیری، و اینکه آیا کووید۱۹ نیز خطر خون‌ریزی عمده را افزایش می‌دهد یا خیر وجود دارد.

برای پرداختن به این عدم قطعیت‌ها، دانشمندان اقدام به اندازه‌گیری خطر ترومبوز وریدهای عمقی، آمبولی ریه، و خونریزی پس از کووید۱۹ کردند.

آن‌ها با استفاده از ثبت ملی در سوئد، بیش از یک میلیون نفر را با عفونت تایید شده SARS-CoV-2 (ویروس مسئول کووید۱۹) بین ۱ فوریه ۲۰۲۰ و ۲۵ می ۲۰۲۱ شناسایی کردند که از نظر سن، جنس و محل سکونت با بیش از چهار میلیون نفر که نتیجه تست SARS-CoV-2 مثبت نداشتند، مطابقت داشت.

آن‌ها سپس دو آنالیز انجام دادند: در ابتدا، میزان ترومبوز ورید عمقی، آمبولی ریه و خون‌ریزی در افراد مبتلا به کووید۱۹ را در طول یک دوره کنترل (قبل و بعد از تشخیص کووید۱۹) محاسبه کردند و آن را با میزان آن در فواصل زمانی مختلف بعد از تشخیص (روزهای ۱-۷، ۸-۱۴، ۱۵-۳۰، ۳۱-۶۰، ۶۱-۹۰، و ۹۱-۱۸۰) مقایسه کردند.

در تحلیل دوم، آن‌ها میزان ترومبوز ورید عمقی، آمبولی ریه و خون‌ریزی را در طول دوره ۱ تا ۳۰ روز پس از تشخیص کووید۱۹ در گروه کووید۱۹ محاسبه کردند و آن‌ها را با میزان مشابه در گروه کنترل مقایسه کردند.

نتایج نشان داد که در مقایسه با دوره کنترل، خطرات به‌طور قابل‌توجهی ۹۰ روز پس از کووید۱۹ برای ترومبوز ورید عمقی، ۱۸۰ روز برای آمبولی ریه و ۶۰ روز برای خون‌ریزی افزایش یافت.

پس از در نظر گرفتن طیف وسیعی از عوامل بالقوه تاثیرگذار، محققان یک افزایش پنج برابری در خطر ترومبوز ورید عمقی، یک افزایش ۳۳ برابری در خطر آمبولی ریه، و یک افزایش تقریبا دو برابری در خطر خون‌ریزی در ۳۰ روز بعد از عفونت یافتند.

به‌طور مطلق، این بدان معنی است که اولین ترومبوز ورید عمقی در ۴۰۱ بیمار کووید۱۹ (ریسک مطلق ۰.۰۴٪) و ۲۶۷ بیمار کنترل (ریسک مطلق ۰.۰۱٪) رخ داده‌است. اولین رخداد آمبولی ریوی در ۱،۷۶۱ بیمار با کووید۱۹ (ریسک مطلق ۰.۱۷٪) و ۱۷۱ بیمار کنترل (ریسک مطلق ۰.۰۰۴٪) رخ داد، و اولین رخداد خون‌ریزی در ۱،۰۰۲ بیمار با کووید۱۹ (ریسک مطلق ۰.۱۰٪) و ۱،۲۹۲ بیمار کنترل (ریسک مطلق ۰.۰۴٪) رخ داد.

ریسک در بیماران با کووید۱۹ شدیدتر و در طول موج اول پاندمی در مقایسه با موج دوم و سوم بیشتر بود، که محققان می‌گویند می‌تواند با بهبود در درمان و پوشش واکسیناسیون در بیماران مسن‌تر بعد از موج اول توضیح داده شود.

حتی در میان بیماران خفیف و غیربستری کووید۱۹، محققان متوجه افزایش خطر ترومبوز وریدهای عمقی و آمبولی ریوی شدند. هیچ افزایش خطر خونریزی در موارد خفیف دیده نشد، اما در موارد شدیدتر افزایش قابل‌توجهی مشاهده شد.

این یک مطالعه مشاهده‌ای است، بنابراین محققان نمی‌توانند علت را ایجاد کنند، و آن‌ها چندین محدودیت که ممکن است بر یافته‌های آن‌ها تاثیر گذاشته باشد را تصدیق می‌کنند. برای مثال، ممکن است در بیماران مبتلا به کووید۱۹، تشخیص VTE داده نشده باشد، آزمایش کووید۱۹، به خصوص در طول اولین موج پاندمی، محدود بود، و اطلاعات در مورد واکسیناسیون در دسترس نبود.

با این حال، نتایج پس از تحلیل‌های بیشتر تا حد زیادی سازگار بودند و در راستای مطالعات مشابه در مورد ارتباط بین کووید۱۹ و حوادث ترومبوآمبولیک بودند، که نشان می‌دهد آن‌ها در برابر بررسی دقیق مقاومت می‌کنند.

به این ترتیب، محققان می‌گویند یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که کووید۱۹ یک عامل خطر مستقل برای ترومبوز ورید عمقی، آمبولی ریوی، و خون‌ریزی است، و خطر این نتایج به ترتیب برای سه، شش، و دو ماه بعد از کووید۱۹ افزایش می‌یابد.

آن‌ها نتیجه گرفتند: «یافته‌های ما مسلما از ترومبوپروفیلاکسی برای جلوگیری از حوادث ترومبوتیک به خصوص برای بیماران پرخطر حمایت می‌کند و اهمیت واکسیناسیون علیه کووید۱۹ را تقویت می‌کند.»

در یک سرمقاله مرتبط، محققان در دانشگاه گلاسگو اشاره می‌کنند که با وجود پتانسیل انواع جدید نگرانی، بیشتر دولت‌ها محدودیت‌ها را از بین می‌برند و تمرکز خود را بر تعیین بهترین شیوه زندگی با کووید تغییر می‌دهند.

با این حال، آن‌ها می‌گویند که این مطالعه «نیاز به هوشیار ماندن نسبت به عوارض مرتبط با حتی عفونت خفیف SARS-CoV-2، از جمله ترومبوآمبولی را به ما یادآوری می‌کند.»

این متن با استفاده از ربات ‌ترجمه مقالات پزشکی و سلامت ترجمه شده و به صورت محدود مورد بازبینی انسانی قرار گرفته است.در نتیجه می‌تواند دارای برخی اشکالات ترجمه باشد.
مقالات لینک‌شده در این متن می‌توانند به صورت رایگان با استفاده از مقاله‌خوان ترجمیار به فارسی مطالعه شوند.