«رژیم غذایی دیرینه» واقعی ممکن است پر از فلزات سمی بوده باشد

اگر مانند اجداد خود غذا بخورید، سالم‌تر خواهید ماند. حداقل این وعده برخی از افسانه‌های مدرن مانند «مرد غارنشین» یا رژیم غذایی قدیمی است که با پرهیز از غذا و غلات فرآوری شده و تنها خوردن چیزهایی مانند گوشت، ماهی و دانه‌ها مشخص می‌شود. اما یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که غذای برخی از انسان‌های اولیه نروژ ممکن است نه تنها ناسالم، بلکه کاملا سمی نیز باشد. در برخی موارد، این افراد ممکن است بیش از ۲۰ برابر میزان فلزات خطرناکی که امروزه برای انسان توصیه می‌شود، مصرف کرده باشند.

«این مطالعه ایده‌های جالبی را مطرح می‌کند.» این را کترین تویس، باستان‌شناس دانشگاه استونی بروک می‌گوید که در این کار شرکت نداشته می‌گوید اما او اشاره می‌کند که این یافته‌ها تنها محدود به تعداد کمی حیوان باقی مانده از چند مکان است و بنابراین ممکن است به طور کامل نمایانگر رژیم غذایی مردم نروژ از هزاران سال پیش نباشد.

هزاران سال است که آلودگی‌ها وارد زنجیره غذایی ما می‌شوند. برای مثال، در سال ۲۰۱۵، محققان گزارش دادند که حدود ۶۵۰۰ سال پیش، ماهی شیمیایی صید شده در سواحل آمریکای شمالی توسط شکارچیان عصر حجر، حاوی مقادیر بالایی جیوه بود. این فلز به طور طبیعی در پوسته زمین یافت می‌شود و تصور بر این است که پس از بالا آمدن سطح آب دریا، در غلظت‌های بالاتر به درون اقیانوس‌ها نشت کرده‌است. ماهی در آب، جیوه را از طریق آبشش و غذای خود جذب می‌کند.

برای پی بردن به گستردگی این مشکل، باستان‌شناس هانس پیتر بلانکهولم از دانشگاه قطب شمال نروژ و همکارانش بر روی انسان‌های عصر حجر که در سواحل قطب شمال نروژ در منطقه‌ای به نام وارنگر زندگی می‌کنند تمرکز کردند. محققان هشت مکان باستانی را از این منطقه انتخاب کرده‌اند که ۶۳۰۰ تا ۳۸۰۰ سال پیش را شامل می‌شود. آن‌ها هیچ گونه بقایای انسانی را مطالعه نکردند؛ در عوض، استخوان‌های ده‌ها عدد از فک‌های هارپ و ماهی کد اقیانوس اطلس را که در گودال‌های زباله قدیمی پیدا شده بودند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. بیشتر آثار بریدگی بر روی استخوان‌های فک نشان می‌دهد که این حیوانات به جای پوست ساده، به خاطر گوشت ذبح شده‌اند. طبق مطالعات باستان‌شناسی پیشین، هر دو گونه از اجزای اصلی رژیم غذایی مردمی بودند که در اینجا زندگی می‌کردند. شکارچیان و گردآورندگان همچنین مشهور هستند که هادوک، نهنگ، دلفین، گوزن شمالی و سگ آبی را خورده‌اند.

این تیم در گزارش خود در سازمان بین‌المللی Quaternary اعلام کرده‌است که استخوان‌های ماهی کد در این مکان‌ها حاوی بیش از ۲۰ برابر حداکثر میزان کادمیوم و تا ۴ برابر بالاترین میزان سرب است که سازمان امنیت غذایی اروپا آن را در گوشت ایمن می‌داند. کادمیم می‌تواند باعث بیماری‌های کلیوی، کبدی و ریوی شود در حالی که سرب می‌تواند مغز و سیستم عصبی را مختل کند.

استخوان‌های فک دریایی در محل‌های مورد نظر شامل بیش از ۱۵ برابر سطوح توصیه‌شده کادمیوم و تا ۴ برابر سطوح توصیه‌شده سرب بودند. سطح جیوه - که می‌تواند موجب آسیب به مغز، کلیه‌ها و سیستم ایمنی بدن انسان شود - نیز در هر دو حیوان بالا بود.

همانند ماهی در مطالعه قبلی، محققان بر این باورند که افزایش سطح آب دریا مسئول آلودگی در زنجیره غذایی است.

بلانکهولم این سطوح از فلزات سنگین را در غذاهای دریایی «ناسالم، اگر ناامن نباشد» می‌نامد، اما او می‌گوید مشخص نیست که رژیم غذایی این افراد پیش از تاریخ تا چه حد به آن‌ها آسیب رسانده‌است. برقراری توازن میان فک و کد با میوه یا گوشت از گوزن شمالی و خرگوش می‌تواند اثرات فلزات سنگین را کم کند. افراد وارنگر نیز ممکن است به اندازه کافی عمر نکرده باشند تا تاثیرات کامل آلاینده‌های جمع‌آوری‌شده را احساس کنند.

دانشمندان ممکن است به زودی بتوانند پاسخ برخی از این سوالات برجسته را روشن کنند: آن‌ها اکنون بقایای هشت انسان عصر حجر از منطقه وارنگر را به دست آورده‌اند و می‌توانند اثرات بالقوه فلزات سنگین را بر روی سلامتی و حیات‌بخش خود کشف کنند. محققان همچنین امیدوارند که بقایای حیوانات اضافی را تحلیل کنند.

تمام اینها ممکن است کمک کند تا آنچه که تویس (Twiss) به عنوان ضعف کلیدی کار تا کنون می‌بیند، روشن شود: محققان تنها از ۴۰ استخوان برای نتیجه‌گیری در مورد سطوح آلودگی در مکان‌های مختلف و در حدود ۲۵۰۰ سال استفاده می‌کنند.

به گفته تویس، حتی اگر مواد آلی و مهر و موم آلوده به فلزات سنگین بودند، چنین گوشتی مطمئنا منبع خوبی از پروتئین و سایر مواد مغذی کلیدی بود. پس شاید این رژیم غذایی دیرینه اصلا بد نبوده باشد.

چاپ‌شده در: مجله Science به تاریخ ۱۴ فوریه ۲۰۲۰
نویسنده: Ian Randall
لینک مقاله اصلی: https://www.sciencemag.org/news/2020/02/real-paleo-diet-may-have-been-full-toxic-metals

این مقاله توسط مترجم هوشمند مقالات علمی و به صورت خودکار و با حداقل بازبینی انسانی ترجمه شده و می‌تواند به صورت محدود دارای اشکالات ترجمه باشد.