🌐 ۷ لایه شبکه: آشنایی با مدل OSI به زبان ساده

مدل OSI (Open Systems Interconnection Model) یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم در دنیای شبکه‌های کامپیوتری است. این مدل شامل ۷ لایه مختلف است که هر یک وظیفه خاصی برای انتقال داده‌ها دارند. با درک این ۷ لایه، می‌توانید بهتر بفهمید چطور اطلاعات از یک دستگاه به دستگاه دیگر منتقل می‌شوند.

مدل OSI چیست؟

مدل OSI یک چارچوب نظری است که توضیح می‌دهد چگونه سیستم‌های متفاوت می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. این لایه‌ها به وضوح کارها و فعالیت‌های مختلف را در شبکه تعریف می‌کنند. در ادامه به تشریح هر یک از این لایه‌ها می‌پردازیم.

۱. لایه فیزیکی (Physical Layer)

این پایین‌ترین لایه‌ است که مسئول انتقال بیت‌ها (۰ و ۱) از طریق کابل، سیگنال‌های بی‌سیم و … می‌باشد.

• مثال: کابل‌های شبکه، فیبر نوری.
• در زندگی واقعی: مانند سیم تلفن یا کابل USB.

۲. لایه پیوند داده (Data Link Layer)

این لایه دیتا را به فریم‌هایی تقسیم می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که بدون خطا ارسال شوند.

• مثال: کارت شبکه (NIC)، MAC Address.
• در زندگی واقعی: مودم‌ها و سوئیچ‌ها.

۳. لایه شبکه (Network Layer)

این لایه وظیفه پیدا کردن بهترین مسیر برای رسیدن داده‌ها به مقصد را بر عهده دارد.

• مثال: IP Address و روترها.
• در زندگی واقعی: گوگل‌مپ که بهترین مسیر را نشان می‌دهد.

۴. لایه انتقال (Transport Layer)

این لایه اصلی‌ترین وظیفه‌اش تقسیم داده به قطعات کوچک‌تر و اطمینان از سالم رسیدن آن‌ها به مقصد است. معمولا از دو پروتکل مهم، TCP و UDP استفاده می‌کند:

• TCP: قابل اطمینان و تضمین می‌کند که همه داده‌ها به درستی و با ترتیب مناسب به مقصد برسند.
• UDP: سریع‌تر است و بدون تضمین رسیدن داده‌ها فرستاده می‌شود، مناسب برای کاربردهایی که سرعت مهم‌تر از دقت است، مانند پخش زنده یا بازی‌های آنلاین.
• در زندگی واقعی: تصور کنید می‌خواهید یک فیلم را از طریق اینترنت به دوستتان بفرستید. لایه انتقال این فیلم را به تعدادی تکه کوچک تقسیم می‌کند و اطمینان می‌یابد که همه این تکه‌ها بدون نقص به دست دوستتان می‌رسد.

۵. لایه جلسه (Session Layer)

این لایه مسئول مدیریت ارتباطات و جلسات بین دو دستگاه است.

• مثال: برقراری جلسات چت یا تماس‌های ویدیویی.
• در زندگی واقعی: زمانی که تا خروج از یک سایت، جلسه‌تان باقی بماند.

۶. لایه ارائه (Presentation Layer)

این لایه کار آماده‌سازی و فرمت کردن داده‌ها را انجام می‌دهد.

• مثال: رمزنگاری و فرمت داده‌ها برای فرستادن.
• در زندگی واقعی: تبدیل عکس‌ها به فرمت فشرده برای ارسال.

۷. لایه کاربرد (Application Layer)

این بالاترین لایه است که کاربران می‌توانند با آن تعامل داشته باشند.

• مثال: مرورگرهای وب، اپلیکیشن‌های ایمیل.
• در زندگی واقعی: وقتی به یک وب‌سایت وارد می‌شوید یا یک اپلیکیشن چت را باز می‌کنید.

جمع‌بندی

مدل OSI کمک می‌کند تا مفاهیم پیچیده شبکه را بهتر درک کنیم و بفهمیم هر بخش از شبکه چه وظیفه‌ای دارد. این دانایی پایه‌ای برای بسیاری از افراد در حوزه فناوری اطلاعات و شبکه است.

اگر به یادگیری بیشتر درباره پایتون و دیگر مفاهیم تکنولوژی علاقه‌مندید، به وب‌سایت ما مراجعه کنید: سایت ما. اگر دوست داری این مقاله رو با جزئیات و مثال‌های بیشتر بخونی، حتماً به لینک زیر سر بزن:

آموزش ۷ لایه شبکه یا OSI به زبان ساده و با مثال در 20 دقیقه

با این ساختار و لینک، مقاله برای قرار دادن در سایت ویرگول آماده است. مطمئن شوید که آدرس سایتتان را جایگزین your_website_link کنید. اگر اصلاح دیگری مدنظرت هست، بگو تا انجام بدهم! 😊