چگونه مارکوس ویلی در سن 19 سالگی یک شرکت 4.3 میلیارد دلاری تأسیس کرد

این پست ترجمه‌ای است از این مقاله نوشته‌ی اش ژربرگ، کارآفرین و نویسنده در حوزه کسب‌وکار، که در مدیوم منتشر شده است. او در این مقاله از تبدیل شدن رویای یک پسر 19 ساله به واقعیت نوشته که چطور توانست جوان‌ترین بنیان‌گذار یک شرکت میلیارد دلاری در اروپا شود.

این کار با یک ایده الهام‌بخش در مورد جمع کردن تمام تاکسی‌های شهر زادگاه مارکوس یعنی تالین (پایتخت کشور استونی) در یک پلتفرم شروع شد. مارکوس ویلی (Markus Villig) نوزده ساله و تازه فارغ‌التحصیل شده از دبیرستان، این ایده را با والدینش مطرح کرد، و آنها 5000 یورو (حدود 5500 دلار آمریکا) به او دادند تا رؤیای خود را تحقق بخشد. (این پولی بود که آنها برای دوران تحصیل دانشگاه او پس‌انداز کرده بودند - ایده استارتاپی او به اندازه‌ی کافی قانع‌کننده بود تا آنها راضی شوند این مبلغ را به او بپردازند). بدین‌صورت، در سال 2013 ویلی اولین قدم در مسیر خود را برداشت تا بعدها به‌عنوان جوان‌ترین بنیان‌گذار جهان در یک شرکت میلیارد دلاری اروپایی شناخته شود.

تقریباً هشت سال بعد رؤیای ویلی به بولت (Bolt) تبدیل شد، شرکتی که بیش از 50 میلیون مشتری و 1.5 میلیون راننده در بیش از 40 کشور جهان دارد. پس از افزایش یک سرمایه 150 میلیون یورویی (تقریباً 183 میلیون دلار آمریکا) در دسامبر 2020، گفته می‌شود که این شرکت که توسط ویلی و تازه پس از اتمام دوره دبیرستان او شروع به کار کرده بود، 3.5 میلیارد یورو (4.3 میلیارد دلار آمریکا) ارزش‌گذاری شده است.

سواری خود را درخواست کنید

الهام گرفته از اسکایپ

در سنی که اکثر پسران جوان به فوتبال یا بازی‌های کامپیوتری علاقه دارند، ویلی می‌دانست که می‌خواهد یک شرکت فناوری راه‌اندازی کند. این ایده از ده سالگی هدف او شد و در دوران دبیرستان وب‌سایت‌هایی برای کسب‌وکارهای محلی ساخت.

او از اسکایپ الهام گرفته بود که در سال 2004 در استونی تأسیس شد و ثابت کرد که یک کسب‌وکار فناوری «می‌تواند از هر کجا راه‌اندازی شود». این موضوع به ویلی نشان داد که او نیز می‌تواند یک کسب‌وکار فناوری جهانی در استونی راه‌اندازی کند.

زمانی که دبیرستان را تمام کرد، ایده‌ی خود را به صنعت تاکسی اشتراکی محدود کرد. «تنها چیزی که می‌دانستم این بود که استفاده از تاکسی در آن زمان در تالین تجربه وحشتناکی بود. ما قبل از آن ده‌ها شرکت تاکسیرانی داشتیم، و شما معمولاً قبل از اینکه موفق شوید خودرویی بگیرید، باید با 10 تا از آنها تماس می‌گرفتید، و وقتی هم که موفق می‌شدید نمی‌توانستید هزینه‌ها را با کارت بانکی پرداخت کنید. بنابراین ما به این نتیجه رسیدیم که برای حل این مشکل باید از فناوری استفاده کنیم.»

در آگوست 2013 ویلی آنچه در آن زمان به‌عنوان تاکسیفای (Taxify) شناخته می‌شد را در استونی و در همسایگی لتونی راه‌اندازی کرد. برادر بزرگ‌ترش که در اسکایپ کار می‌کرد، برخی از همکاران سابق خود را متقاعد کرد تا در تاکسیفای سرمایه‌گذاری کنند. در ابتدا، ویلی با شرکت‌های تاکسیرانی محلی همکاری کرد تا یک پلتفرم رزرو هماهنگ قبل از حرکت برای یک سرویس سواری اشتراکی ارائه دهد - همانند اوبر (Uber). او خودش شخصاً 50 راننده‌ی اول تاکسیفای را استخدام کرد.

نتیجه مثبت بود. در سال 2014 تاکسیفای یک جایزه برای بهترین اپلیکشن تلفن همراه در استونی دریافت کرد و به دلیل تأثیرگذاری قوی بر بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات استونی، نامزد دریافت «دستاورد بزرگ سال 2014» شد.

ویلی در کشور خود صدرنشین بود. حالا زمان توسعه بود. زمان به مبارزه طلبیدن اوبر فرا رسیده بود.

راننده شما در راه است

برتر از اوبر

چگونه می‌توانید از پس چنین رهبر برجسته‌ای در بازار برآیید؟ رهبری که به تنهایی صنعت تاکسیرانی را متحول کرد.

«بیشتر گرایش‌ها [در مورد سرویس‌های حمل‌ونقل اشتراکی] هفت سال پیش آشکار شد. مردم تمایلی به خرید و نگهداری از خودروهای شخصی ندارند. آنها ترجیح می‌دهند در هنگام نیاز از وسایل حمل‌ونقل استفاده کنند. اکثر مردم مدل ترکیبی استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی را ترجیح می‌دهند، [بعلاوه‌ی] شاید دوچرخه، یا یک اسکوتر مخصوص بچه‌ها یا یک ماشین. این روند در حال رشد بوده و طی ده سال آینده نیز رو به رشد خواهد بود. داستان مشابهی در مورد تجارت الکترونیکی در اوایل دهه 2000 نیز وجود دارد: همه می‌دانستند که مردم قرار است کالاهای بیشتری را از طریق اینترنت خریداری کنند، فقط 20 سال طول کشید تا خرید اینترنتی چنین افزایش یابد. بخش‌هایی وجود دارد که ممکن است ایده‌ی کاملاً درخشانی برای آن داشته باشید که پیش از این به ذهن کسی نرسیده باشد، اما در بیشتر صنایع، در واقع بسیار واضح است که مردم چه چیزی می‌خواهند.»

ویلی بهترین استراتژی اولیه برای به مبارزه طلبیدن اوبر را تمرکز بر بازارهایی می‌دانست که در اولویت قرار نداشتند، زیرا «کوچک» تلقی می‌شدند. در حقیقت، ویلی متوجه شد که به لطف رشد تصاعدی گوشی‌های هوشمند، پتانسیل عظیمی در چنین بازارهایی وجود دارد. تاکسیفای اروپای شرقی و مرکزی و آفریقا را در اولویت قرار داد - بازارهایی که اوبر آنها را جدی نگرفته بود زیرا «آنها در جاهای دیگر، نبردهای بزرگ‌تری داشتند». این امر به رشد تاکسیفای کمک کرد، زیرا قبل از آنکه رقبا متوجه شوند، آنها شروع بزرگی در این بازارها داشتند.

اوبر دارای منابع، بودجه و شهرت برند بود. اما شناخت محلی نداشتند. ویلی تصمیم گرفت از این امر به منظور ایجاد دفاتر محلی و تطبیق خدمات با نیازهای بازار استفاده کند. او متوجه شد که «مشکلات حمل‌ونقل کاملاً محلی هستند، بنابراین نزدیک بودن به مشتریان خودمان مزیت بزرگی است. این امر به ما کمک کرده است تا با منابع بسیار کمتری نسبت به رقبای جهانی خود، در اروپا پیشگام باشیم.»

مشاهده‌ی بازار از دیدگاه محلی در آفریقا نیز به ویلی کمک کرد. اوبر قبل از تاکسیفای در چند بازار آفریقایی فعالیت می‌کرد، اما آنها فقط کارت‌های اعتباری را می‌پذیرفتند. این امر کسب‌وکار آنها را با مشکل مواجه کرد زیرا 97 درصد مردم فاقد کارت اعتباری بودند. ویلی می‌گوید: «ما از روز اول دریافت پول نقد و سایر گزینه‌های پرداختی را در نظر داشتیم. این به ما کمک کرد تا محصول را بومی‌سازی کنیم.»

آنها همچنین استخدام رانندگانی که برای رشد تاکسیفای ضروری بودند را در نظر داشتند. اوبر از فرایند ثبت‌نام و شرایط و ضوابط جهانی برای استخدام رانندگان استفاده می‌کرد. این امر باعث نگرانی رانندگان بالقوه در بازارهایی مانند نیجریه شد.

کومراد ابراهیم آیود (Comrade Ibrahim Ayoade) رئیس اتحادیه ملی کارگران مبتنی بر اپلیکیشن نیجریه می‌گوید: «تاکسیفای منحصربه‌فرد است زیرا هم کار رانندگان و هم سرنشینان را آسان می‌کند. با تاکسیفای اصلاً مشکلی وجود ندارد. برخلاف اوبر، که سیاست‌های متفاوتی دارد و کار ما را در هنگام ثبت‌نام مشکل می‌کند.» تاکسیفای با تشخیص نیازهای رانندگان، 66 درصد سهم بازار را در نیجریه به‌دست آورد.

ویلی تشخیص داد که رشد و پتانسیل بازار، مانند بومی‌سازی محصول شما، مهم‌تر از اندازه بازار است.

سوار شوید

پول، پول، پول

ویلی همچنین می‌خواست شرکت او عاری از زوائد و چابک باشد تا بتواند سریع بجنبد و خود را سازگار کند. در ابتدا، او در حقیقت حق انتخابی نداشت. از سال 2013 تا 2018 ویلی کمتر از 5 میلیون دلار در مقایسه با 24 میلیارد دلار کسب شده توسط اوبر، به‌دست آورد.

او با به‌کارگیری مهندسان در کشور خودش استونی که دستمزدشان کمتر از نصف دستمزد یک مهندس در سیلیکون ولی بود، هزینه‌های خود را پایین نگه داشت. عملیات پشتیبانی تاکسیفای در استونی متمرکز بود و در هر کشوری که تاکسیفای توسعه می‌یافت، ویلی کمتر از پنج کارمند محلی استخدام کرد. درحالی‌که اوبر دارای بخش تحقیقات قابل توجهی بود؛ ویلی از تبلیغات فیسبوک برای جذب رانندگان و تجزیه و تحلیل اینکه در کدام بازار باید ورود کند استفاده کرد. تبلیغاتی که با استقبال زیادی مواجه شد، استراتژی توسعه تاکسیفای را هدایت کرد.

این استراتژی عمل کرد. در سال 2017 تاکسیفای به‌عنوان شرکت سال استونی انتخاب شد و در سال 2018 مجله فوربز ویلی را در بین 30 شرکت خلاق اروپا در رده فناوری معرفی کرد. در سال 2018 بهترین شرکت سواری اشتراکی در آفریقا شد.

همه‌ی اینها توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرد و در سال 2018 شرکت خودروسازی دایملر (Daimler) و دیدی (Didi) چین 175 میلیون دلار در تاکسیفای سرمایه‌گذاری کردند. این موضوع به رشد بیشتر تاکسیفای کمک کرد، اما ویلی مراقب هزینه‌ها بود.

«من فکر می‌کنم چیزی که ما شاهد آن هستیم این است که تمایل زیادی در سیلیکون ولی مبنی بر این وجود دارد که «هی، می‌دانید چیست، واقعاً مهم نیست که هزینه‌ها چقدر است، ما به سرعت در حال رشد هستیم، سعی خواهیم کرد تمام رقبا را از میدان خارج کنیم، و در نهایت یک امتیاز انحصاری خواهیم داشت و اینکه واقعاً مهم نیست هزینه‌ها چقدر باشد.» این رویکرد ممکن است برای شرکت‌هایی مانند گوگل و فیسبوک جواب بدهد، اما شما نمی‌توانید برای همه یک نسخه‌ی واحد بپیچید.»

در سال 2019 تاکسیفای به بولت تغییر نام داد تا فاصله گرفتن از «تاکسی» و رفتن به سمت انواع وسایل نقلیه و خدمات را برجسته‌تر کند. اسکوترهای برقی یکی از آن مواردی است که رشد ویژه‌ای داشته و ویلی معتقد است که درآمد آن ظرف دو سال از زمان راه‌اندازی با درآمدهای ناشی از سواری اشتراکی برابر خواهد بود. بولت اولین شرکتی بود که اسکوتر و سواری اشتراکی را در یک اپلیکیشن ادغام کرد.

2020 سالِ رکوردزنی بولت بود زیرا آنها «تعداد مشتریان خود را دو برابر کرده و خدمات خود را از سواری اشتراکی تا حمل‌ونقل‌های کوچک و تحویل غذا در 50 شهر جدید راه‌اندازی کرده بودند.» درحال‌حاضر نرخ درآمد شرکت حدود 2 میلیارد یورو است.

همچنین آنها بولت فود (Bolt Food) را راه‌اندازی کردند، که ویلی می‌گوید «ما خوش‌بینی زیادی در مورد آن داریم». در مارس 2020 بولت 100 میلیون دلار سرمایه‌گذاری دریافت کرد و همان‌طور که پیش ‌از این ذکر شد، این سال با 150 میلیون یورو (182 میلیون دلار آمریکا) افزایش سرمایه به انتها رسید.

رتبه‌بندی راننده

او ثروتمند است، خُب که چی؟

من عاشق تحقیق و نوشتن در مورد کارآفرینان موفق هستم. هرچند گاهی اوقات نظراتی از طرف خوانندگان دریافت می‌کنم مبنی بر اینکه؛ آنها ثروتمند هستند، اما برای کمک به جامعه چه قدمی برداشته‌اند؟ یا، چرا باید برایم اهمیت داشته باشد؟ خُب، جدا از اینکه امیدوارم برای خوانندگان و کارآفرینان بالقوه الهام‌بخش و آموزنده باشد، پرسش خوبی است.

بله، ویلی روی کاغذ بسیار ثروتمند است. اما او علاوه بر کسب درآمد، در تلاش است تا پروژه‌های مبتنی بر حفظ محیط زیست و اخلاق را نیز اجرا کند. بولت تمرکز زیادی بر ایمنی رانندگان و مشتریان خود دارد. سال گذشته آنها یک دکمه‌ی SOS(درخواست کمک) به هر دو اپلیکیشن راننده و سرنشین اضافه کردند. همچنین یک اسکوتر نسل چهارم عرضه کردند که می‌تواند الگوهای سواری ناامن را تشخیص دهد و در سال 2021 قصد دارند تأیید چهره راننده و نظارت خودکار را به آن اضافه کنند.

آنها در سال 2019 برنامه‌هایی را برای حذف کامل کربن اعلام کردند - و بر خلاف سایر شرکت‌هایی که بیانیه‌های محیط‌زیستی منتشر می‌کنند، این برنامه‌ها هیچ هزینه‌ی اضافه‌ای برای مشتریان آنها ندارد. به‌عنوان مثال، اوبر از مسافران خود خواست به ازای طی هر مایل در انگلستان 15 پوند اضافی بپردازند تا از این طریق به انتقال از خودروهای بنزینی به برقی کمک کنند.

بولت در حال تلاش برای سرعت بخشیدن به تغییر به سمت «وسایل نقلیه مشترک و کارآمد - اتومبیل‌های برقی، دوچرخه، اسکوتر و انواع دیگر وسایل نقلیه‌ای که هنوز اختراع نشده‌اند.» است.

برای بولت تمرکز بر ایمنی، آسایش خاطر و توجه به محیط‌زیست اهمیت بسیار زیادی دارد.