طلاق به درخواست زن

طلاق به درخواست زن یا طلاق قضایی با اثبات یکی از موارد عسر و حرج توسط زوجه صورت می گیرد. زوجه الزام زوج به طلاق را از طریق دادگاه خانواده درخواست می نماید. عسر و حرج به معنای مشقت و سختی است که زوجه در طول زندگی زناشویی به آن دچار شده است. عسر و حرج وارده به زوجه باید به حدی باشد که زندگی را برای وی غیرقابل تحمل نماید. همچنین شرایط آن در زمان اقامه دعوی طلاق وجود داشته باشد.

موارد عسروحرج زن

۱- زوج بدون عذر موجه، شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در طی یک سال منزل مشترک را ترک کرده باشد.

۲- اعتیاد زوج به مواد مخدر. صرف اعتیاد به مواد مخدر باعث صدور حکم طلاق نمی شود. بلکه باید ثابت شود اعتیاد زوج به مواد مخدر یا مشروبات الکلی تا حدی است که زندگی زناشوئی را تحت تاثیر قرار داده و بنیان خانواده را متزلزل و ناپایدار ساخته است.

اعتیادی که باعث خشونت مستمر در رفتار یا ضرب و جرح از سوی مرد شود بطوریکه زندگی برای زوجه سخت و مشقت بار شود موجب طلاق است. زوجه باید ثابت کند اقدامات لازم جهت ترک اعتیاد یا مشروبات الکلی به عمل آمده ولی زوج از ترک آن امتناع نموده یا پس از ترک دوباره به سمت این مواد روی آورده است.

۳- مواقعی که زوج به حبس قطعی ۵ سال یا بیشتر محکوم شده است. در زندان بودن مرد بیانگر عدم دسترسی و عسر و حرج زوجه است. اگر مجازات به موجب حکم دادگاه معلق شده یا به جزای نقدی تبدیل شده باشد در این صورت دلیل طلاق به درخواست زن نمی تواند باشد.

۴- ضرب و شتم یا هر گونه سوء رفتار مستمر زوج باعث عسروحرج زن می شود. زوجه ای که این گونه رفتارها را به صورت مکرر متحمل می شود، می تواند اقدام به شکایت کیفری در خصوص هر یک از اعمال ارتکابی نماید.

به وسیله نظریه پزشکی قانونی در مورد آسیب های وارده و گزارش پلیس یا شهادت شهود، جرم ثابت و منتهی به صدور حکم محکومیت زوج می گردد. معمولاً دادگاه با صدور حداقل یک بار حکم قطعی محکومیت کیفری، عسر و حرج زوجه را ثابت شده تشخیص می دهد.

۵- جنون زوج یا بیماریهای آمیزشی عفونی یا واگیردار از موارد عسر و حرج می باشد. در صورت وجود هر یک دادگاه جهت احراز آن به پزشکی قانونی ارجاع می دهد. بدون نظر پزشکی قانونی دادگاه اقدام به صدور رای نمی کند.

در مورد جنون یا دیوانگی، ابتدا باید توسط دادسرای امور سرپرستی رفتار مرد ثابت و سپس قیم تعیین شود. پس از نصب قیم، زوجه به طرفیت قیم زوج دادخواست طلاق را ثبت می کند.

با اثبات هر یک از موارد بالا، زن می تواند الزام زوج به طلاق را از دادگاه بخواهد. موارد مذکور تمثیلی هستند به عبارتی چنانچه زن غیر از این موارد هم دچار عسر و حرج شود، می تواند تقاضای طلاق نماید.

بنابر آنچه در محاکم می گذرد، یک بار ضرب و جرح یا فحاشی یا توهین زوج نمی تواند دلیل عسر و حرج زوجه باشد. اگر تکرار شود و مداومت داشته باشد عسر و حرج واقع می شود. در این صورت زوجه می تواند دعوی الزام زوج به طلاق را اقامه نماید.

عدم پرداخت نفقه زن

یکی از مواردی که زن می تواند دادخواست طلاق دهد، عدم پرداخت نفقه از سوی مرد می باشد. از زمان وقوع عقد، قانون تکلیف پرداخت نفقه را بر عهده مرد گذاشته است. زوجه می تواند دادخواست الزام به پرداخت نفقه را به دادگاه بدهد.

در صورت محکومیت زوج و عدم پرداخت در مرحله اجرای حکم، زوجه می تواند دادخواست طلاق را ثبت کند. بدون حکم نفقه نمی توان درخواست طلاق نمود.

تخلف از شروط ضمن عقد

ضمن عقد نکاح، مرد متعهد به انجام شرایط آن در طول زندگی زناشویی می گردد. به موجب هر بند از شروط دوازده گانه نکاح، زوج به زوجه وکالت می دهد چنانچه زوج از آن شرط نافرمانی نمود زوجه پس از اثبات مراتب در دادگاه و انتخاب نوع طلاق، خود را مطلقه کند. همچنین به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر می دهد تا در صورت بذل مهریه از طرف زوج قبول بذل نماید.

سایر موارد
علاوه بر موارد ذکر شده، اگر زوج به مدت چهار سال تمام مفقودالاثر شود و هیچ کس از او نه در داخل و نه خارج کشور خبری نداشته باشد زوجه می تواند به استناد غیبت طولانی مدت زوج دادخواست طلاق دهد.

اجرای حکم طلاق

حکم طلاق بیست روز قابل تجدیدنظرخواهی و بیست روز قابل فرجام خواهی از سوی زوجین است. این حکم ظرف شش ماه از تاریخ قطعیت باید اجرا شود. در غیر این صورت حکم صادره بی اعتبار می گردد. اگر مرد از اجرای حکم امتناع نماید، نماینده دادگاه به جای او سند طلاق را امضا می کند.

حقوق مالی زن

دادگاه ضمن صدور حکم طلاق باید تکلیف حقوق مالی زوجه و حقوق مشترک طرفین را روشن نماید. مهریه، نفقه، اجرت المثل ایام زوجیت و جهیزیه زن و همچنین حضانت، ملاقات فرزند مشترک و چگونگی و ساعات آن در دادنامه ذکر می شود.

حق رجوع مرد

اگر زن با طلاق رجعی مطلقه شود‌، طلاق به طور کامل واقع نمی شود. بلکه صیغه اجرا می شود ولی ثبت طلاق به سه ماه بعد موکول می گردد. چرا که در طلاق رجعی تا سه ماه پس از طلاق، زن در حکم زوجه محسوب و در منزل مشترک زندگی می کند و نفقه می گیرد.

در مدت سه ماه مرد می تواند رجوع کند. اگر رجوع کرد، بدون خواندن صیغه نکاح زندگی زناشویی از سر گرفته می شود. اگر مرد در این مدت رجوع نکند، طلاق ثبت می شود. از این لحظه به بعد هیچ رابطه زوجیتی بین طرفین وجود ندارد.
طلاق دونوع است: طلاق رجعی و طلاق بائن. در طلاق رجعی زن مهریه را نمی بخشد و مرد در طول مدت عده (سه ماه از جاری شدن صیغه طلاق) حق رجوع دارد.
در طلاق بائن که شامل طلاق خلع و مبارات، طلاق دختر باکره و طلاق زن یائسه می شود با اجرای صیغه طلاق رابطه زوجیت قطع می شود. در این نوع طلاق زن همه یا بخشی از مهریه خود را می بخشد و مرد حق رجوع ندارد.

خلاصه کلام

در حقوق ایران حق طلاق با مرد است. برای اینکه زن بتواند رأسا اقدام به طلاق نماید باید ادله کافی داشته باشد. محاکم به خاطر عدم تمایل به فروپاشی زندگی زناشویی، به سادگی حکم طلاق صادر نمی کنند. اگر دعوی به درستی اقامه شود، دادگاه حکم الزام زوج به طلاق را صادر می نماید.