مجله اینترنتی VIP در راستای ارتقای کیفیت مقالات در بستر وب فارسی فعالیت خود را آغاز کرده است. بهوجود آوردن بستری قابل اعتماد و کامل از جهت خرید محصولات مورد نیاز به صورت اینترنتی هدف ماست.
گل ژربرا
گل ژربرا
نام انگلیسی: Gerbera
نام علمی: Gerberajamesonii
خانواده: asteraceae
زادگاه: آفریقای جنوبی
اسامی دیگر: Transvaal daisy , Barberton daisy
گل ژربرا Gerbera که آنرا با نام علمی Gerbera Jamesoni در دنیا می شناسند، اما در زبان انگلیسی به Barberton Daisy نیز معروف است، از جمله گل های پرکاربرد در گلفروشی ها می باشد که حتما شما نیز در هنگام خرید آنلاین گل ژربرا ارزان آنها را از نظر گذرانده اید. گل ژربرا با ساقه هایی بلند و به رنگ سبز روشن و گل نسبتا ساده و بزرگ و تک رنگ حالتی مینیمال بوده و در خرید گل های تزئینی مانند دسته گل یا سبد گل یا انواع دیگر، انتخاب خاص و منحصر به فردی محسوب می شود.
تاریخچه و مشخصات گیاه ژربرا:
این گیاه بومی آفریقاست و نیاز به شرایط گرم و پرنور دارد. دارای دو نوع پاکوتاه و پابلند است که از پابلندها بیشتر به عنوان گل های شاخه بریده استفاده می شود.
گل ها به دو صورت کم پر و پرپر اصلاح شده است و به رنگهای مختلف قرمز، نارنجی، زرد، سفید و صورتی وجود دارد. گلها دگر گرده افشان هستند و به صورت مصنوعی یا توسط حشرات گرده افشانی می شوند. برگها (در هر دو سطح) و ساقه های گل و دمبرگها کرکدار هستند. ژربرا از رده دولپه ای ها و در خانواده کلاه پر کسانان از جمله گیاهان زینتی است که بیشترین سطح زیر کشت را در غرب اروپا دارد. برگهای ان لوبدار و به طول ۱۵ سانتیمتر است و سطح فوقانی آنها سبز تیره و سطح زیرین آن سبز کمرنگ و پوشیده از کرکهای متراکم است. در هر بوته بیش از ۱۰ برگ وجود دارد.
این گیاه جزء گیاهان یک پایه است که گل های نر و ماده روی یک گل آذین قرار می گیرند. به طور معمول ابتدا گل های زبانه ای که در حاشیه خارجی گل آذین قرار دارند و بعد گلهای نر داخلی باز می شوند که در نتیجه خودباروری در ژربرا با مشکل روبه رو می شود. ژربرا دارای ریشه های عمیق بوده و گل های آن بر روی ساقهای پرزدار تشکیل میشوند و از میان برگهای طوقه ای نیزهای شکل و با بریدگیهای عمیق این گیاه ساقه گل دهنده خارج میشود. اندازه ساقه های پاکوتاه به بلندی ۳۰-۲۵ سانتیمتر بیشتر به عنوان گیاه گلدانی استفاده میشود و انواع پابلند به عنوان گل بریده به فروش می رسند.
این گیاه دارای گل های مینایی شکل پر گلبرگ و یا کم گلبرگ است. گلها متشکل از برگهای شعاعی زیبا به رنگ های زرد، صورتی، پرتقالی، قرمز، بنفش، سفید و کرم است. قطر گلها ۵ – ۱۲ سانتیمتر و طول ساقه حدود ۲۵ – ۶۰ سانتیمتر است. مرکز گل گاهی سیاه و سفید است. اغلب گلبرگ همان گل می تواند چندین رنگ مختلف داشته باشد و معمولا در تمام طول سال گل میدهد. زمان اصلی گلدهی آن اوایل تابستان تا اواخر پاییز است ولی در بهار و زمستان نیز آن را به گل می نشانند (کاشت گلخانه ای)
به طور طبیعی ژربرا شامل مشتقات کومارین است. ژربرا جاذب زنبورها، پروانه ها و یا پرندگان است اما مقاوم به آهوی کوهی است. ساقه این گیاه به شدت نسبت به باکتری هایی که ساقه را مسدود می کنند حساس است. اگر ساقه هایشان مسدود شوند، سر گل حالت پژمرده گرفته، خم شده، و به پایین متمایل می شود. برای طولانی تر شدن عمر این گیاه به صورت مکرر آب آن را عوض کرده و هر دو روز در میان به آن مکمل غذایی اضافه کنید. از آنجایی که این گل ها به شدت به گاز اتیلن و باکتری حساس هستند، سعی کنید گلدان را همیشه تمیز نگه داشته و در محیط خنک و پاک بگذارید
تولید ژربرا به منظور گل شاخه بریده
در اوایل قرن ۲۰ در فرانسه آغاز شد. در حال حاضر ژربرا در ۲۵ کشور دنیا پرورش می یابد که حدود ۱۲۰۰-۱۱۰۰ هکتار سطح زیر کشت گلخانه ای دارد. پنجاه درصد سطح زیر کشت دنیا در کشور هلند و ایتالیا است. در هلند سالیانه بیش از ۲۰۰ میلیون شاخه گل ژربرا به ارزش حدود ۴۰ میلیون دلار به فروش می رسد. در سال ۱۳۷۹ سطح زیر کشت ژربرا در ایران ۶ / ۱۵ هکتار گزارش گردید. تولید ۴ میلیون شاخه گل توسط ۱۳۷ پرورش دهنده در بازار به فروش رسیده است.
به لحاظ اهمیت اقتصادی تولید شاخه گل ژربرا از طریق کشت بافت در صدر اولویتهای تحقیقاتی گیاهان زینتی ایران قرار دارد. هم اکنون گیاهچههای ژربرا از شرکتهای هلندی نظیر پریسمن ، ترانیگرا”، فلوریست خریداری و به ایران وارد می شود، که این یکی از بزرگترین موانع پیشرفت صنعت گلکاری در ایران محسوب می شود. امروزه می توان به منظور توسعه تولید گیاهان زینتی و تولید ارقام جدید بازار پسند و در نتیجه افزایش صادرات گل از فنون پیشرفته ازدیاد نباتات نظیر کشت بافت استفاده کرد تا گام مؤثری در جهت افزایش تولید گیاهان زینتی و صادرات آنها برداشته شود.
ازدیاد بذری امروزه متداول نیست زیرا تغییرات ژنتیکی زیادی در بین گیاهان حاصل از بذر مشاهده می شود. گیاهان حاصل از ازدیاد غیر جنسی، شبیه گیاهان مادری هستند. بنابر این خصوصیات ژنوتیپ و فنوتیپ گیاهان مادری در نتایج ثابت باقی می ماند.
ازدیاد غیر جنسی ژربرا از روش های تقسیم بوته، قلمه، ریز قلمه و ریزازدیادی انجام می شود. عمومی ترین سیستم برای ازدیاد ژربرا ریزازدیادی است. در سال ۱۹۹۶ بین گیاهان مختلف حاصل از کشت بافت در اروپا ژربرا با ۱۷ میلیون گیاهچه در مقام اول قرار داشت.
شرکت گلساران شمال توانسته است نسبت به تولید گیاه ژربرا از طریق کشت بافت به موفقیت دست یابد. هم اکنون گیاهچه های دو رقم از این گیاه تولید و قابل فروش است.
به جرات می توان ادعا کرد که رنگ ها در گل ژربرا حرف اول را می زنند. شکل ظاهری ساده این گل در کنار تم رنگی تند و خالص آن که تنوع نسبتا چشمگیری نیز دارد. اگر گل ژربرا را به هنگام خرید گل از گلفروشی ها دیده باشید حتما متوجه خواهید شد که رنگ شان در مقایسه با گل های دیگر چقدر خالص تر و تندتر است و چه تنوع رنگی بالایی نیز دارند.
ژربرا در تقسیم بندی های گیاهی جز دسته گیاهان دائمی و گرمسیری است که در برابر سرما حساس بوده و واکنش منفی نشان می دهد. معمولا این گل را در رنگ های قرمز، صورتی، نارنجی، زرد، بنفش، سفید و کرم می توانید بیابید.
علل تمایل به کشت ژربرا موارد زیر هستند:
١- پنجمین گل شاخه بریده جهان از نظر تولید و فروش بعد از گل رز، میخک، داوودی و لاله است.
۲- زیبایی و تنوع رنگ زیاد آن
٣- عمر طولانی پس از برداشت
۴- عملکرد زیاد
۵- فاصله کوتاه بین دوره های برداشت
ارقام اهلی اغلب نتیجه یک هیبرید بین ژربرا جامسونی و ژربرا وریدیفولیا (گونه آفریقای جنوبی) است. هیبرید به عنوان ژربرا هیبریدا شناخته شده است. هزاران رقم وجود دارد که تا حد زیادی در شکل و اندازه متفاوت هستند. دو رگه های بسیاری وجود دارد که در رنگ سفید، کرم، زرد، نارنجی، صورتی یا بنفش هستند. این گیاهان معمولا در گلخانه رشد داده شده و برای گلهای شاخه بریده استفاده می شود
از ارقام دیگر ژربرا می توان به ارقام ذیل اشاره کرد:
انواع گل ژربرا:
۱- رقم استانزا
: قرمز رنگ با مرکز گل سیاه، دارای طول عمر گل ۱۴- ۱۶ روز، با اندازه گل استاندارد
۲- رقم رزالین
صورتی رنگ با مرکز گل سیاه، دارای طول عمر گل ۱۰- ۱۲ روز، با اندازه گل استاندارد
۳- رقم تروپیک بلند
زرد رنگ با مرکز گل سیاه، دارای طول عمر گل ۱۶- ۱۸ روز، با اندازه گل استاندارد
۴- رقم اینتنس
صورتی تیره رنگ با مرکز گل سیاه، دارای طول عمر گل ۱۲- ۱۴ روز، با اندازه گل استاندارد
۵- رقم دالما
سفید رنگ با مرکز گل سیاه، دارای طول عمر گل ۱۲- ۱۰ روز، با اندازه گل استاندارد
۶- رقم بالانس
سفید رنگ با مرکز گل سبز، دارای طول عمر گل ۱۳- ۱۵ روز، با اندازه گل استاندارد
گل ژربرا و شرایط نگهداری از آن
نور
شدت نور بیشتر باعث افزایش فتوسنتز، ذخیره کربوهیدرات و افزایش عمر گل شاخه بریده شده و شدت نور کم موجب طویل شدن ساقه ها و تاخیر در سفت شدن آن و استحکام ناکافی ساقه موجب خمیدگی دمگل می شود. در کل نیاز به مکان روشن با حدود ۱۶ ساعت نور دارد و در شدت نور زیاد گلدهی آن بهتر می شود. اما زمانی که شدت نور بیشتر از حد مجاز باشد، گیاه در این شرایط گیاه نمی تواند وارد فاز زایشی شود. ولی برای تولید گل های با دمگل بلند، شرایط نیمه آفتاب و کمی سایه لازم است
این گیاه نسبت به جهت تابیدن نور )فتوتروپیسم( حساس است، از این رو در گل آرایی باید با سیم بسته شود.
گیاهانی که بیش از حد نور کم دریافت می کنند کمی به رنگ سبز کمرنگ می گرایند و شاخه و برگهای کشیده و بلند دارند و ساقه گل آنها ضعیف است اما گیاهانی که نور بیش از حد دریافت می کنند رنگ شاخه و برگ آنها کمی زرد رنگ، ساقه گل کوتاه و اغلب با شاخه های فشرده و برگهای پنهان می باشند. برای کنترل نور در تابستان بسته به شدت نور از شیدهای ۲۵ تا ۷۰ درصد استفاده می شود. استفاده از نور مصنوعی نیز در زمستان رایج است.
طول روز (فتوپریود )
ژربرا در تمام طول سال گل می دهد، به عبارتی یک گیاه روز خنثی است. این گیاه در شرایطی با شدت نور بالا ) تا حد مجاز ( بهتر گل می دهد
دما
ژربرا گیاهی دائمی، گرمسیری بوده و حساس به سرما می باشد و کمینه دما برای آن ۵ درجه سانتیگراد است. مشاهده شده است که زمانی که تفاوت بین دمای هوا و خاک کم باشد گل بیشتری تولید می کنند. همچنین در زمستان و پاییز کیفیت گل در گلخانه خنک بهتر از گلخانه گرم بوده است
طویل شدن ساقه گل حساس به اختلاف درجه حرارت مثبت یا منفی (یعنی بالا و پایین آمدن دما) است. برای این گیاه دمای روزانه ۲۱ و شبانه ۱۷ درجه سانتیگراد تا زمان مشاهده جوانه گل بهینه است. پس از آن دمای روزانه ۲۴ درجه سانتیگراد باعث تسریع نمو جوانه می شود
افزایش دما باعث افزایش سطح برگ شده و بیشترین سطح برگ در دمای ۲۵ درجه سانتیگراد مشاهده شده است. با افزایش اختلاف دمای شب و روز، طول دمگل افزایش می یابد. گرم کردن ناحیه ریشه تا ۲۱ درجه سانتیگراد می تواند برای ادامه گل بکار رود.
رطوبت
ژربرا گیاهی است که به رطوبت بالا احتیاج دارد اما در رطوبت بالا بیماری بوتریتیس می تواند یک مشکل جدی برای ژربرا طی دوره های تاریک و خنک در فصل زمستان که رطوبت گلخانه ای بالا است ایجاد کند.
به طور کلی رطوبت در روز زیر ۷۰٪ و در شب زیر ۸۵٪ نگهداری می شود. در میزان رطوبت متغیر ۶۰ تا ۸۵ درصد فتوسنتز فعال است (رطوبت مطلوب) ولی در رطوبت نسبی ۳۰ تا ۴۰ درصد همراه با گرمی هوا فتوسنتز دچار مشکل می شود. در زمستان نیز رطوبت بالای ۸۵ تا ۹۰ درصد موجب بسته شدن روزنه ها می گردد و حمله کپک خاکستری را تشدید می کند.
خاک
خاک مناسب ژربرا خاک لوم و یا شنی با زهکشی خوب است. خاک باید سبک و غنی از مواد آلی باشد. گردش خوب هوای داخلی در گلخانه در شب و تهویه در طول روز ضروری است.
دلایل نیاز به تهویه:
۱- کاهش دما
٢- کاهش رطوبت نسبی
٣- تبادل گازی
تغذیه و کود
بهتر است هر دو هفته یک بار با کود مایع مخصوص گیاهان خانگی این گیاه را تغذیه نمایید.
آبیاری
این گیاه نیاز به آب فراوان و بستر زهکشی شده دارد.
بهتر است فواصل آبیاری با خشک شدن خاک سطحی گلدان باشد و از آبیاری زیاد بپرهیزید. آبیاری بیش از حد، پوسیدگی طوقه و ابتلا به کپک پودری و بوتریتیس را موجب می شود و تنش آب باعث تسریع پیری و کاهش ماندگاری گل و قطر گلها و کوتاهی دمگل می شود
این گیاه در محیط هایی با تابش خوب آفتاب در حالی که خیلی گرم نباشد و اختلاف دمای شب و روز زیاد نباشد و در رطوبت نسبی متوسط به خوبی رشد می کند. زمستان های گرم و مرطوب و تابستان های بارانی با دمای متوسط ۱۶ درجه سانتیگراد (حداکثر ۲۱ و حداقل ۱۲) متوسط بارندگی ۶۵۰ میلیمتر در سال مناسب این گیاه است. مرحله برداشت گل بسیار حساس است و پیش از به گرده نشستن پرچمها و در واقع زمانیکه دانه های گرده ردیف بیرونی گلها دیده شوند، باید برداشت صورت گیرد. به جای بریدن، گل را از گیاه بچینید. با بریدن ساقه بخشی از آن روی گیاه باقی مانده و شروع به پوسیدگی می کند. این بخش می تواند مغز گیاه را الوده کرده که باعث توقف (گندیدن) شاخساره های جدید میشود
فاصله گیاهان باید طوری باشد که نور به مقدار لازم به گیاه برسد و هوا آزادانه حرکت کند. فاصله کم می تواند گل دهی را به تأخیر اندازد. تعیین فاصله دقیق به دلیل تفاوت در اندازه گلدان مشکل است ولی معمولا فاصله
بین ۱۲ تا ۲۵ سانتیمتر در نظر گرفته می شود
این گل ها در دمای ۴۰ درجه سانتیگراد به مدت ۷-۸ روز قابل انبار کردن هستند و عمر گلجایی آنها حدود ۳- ۸ روز است. تیمار پس از برداشت در ماندگاری گل ژربرا اهمیت زیادی دارد. ساقه های ژربرا به تنش آبی بسیار حساس است
بسته شدن آوندها در پایین ساقه با باکتری ها باعث کاهش جذب آب از طریق ساقه می شود که گاهی باعث ترک خوردن ساقه میشود. ساقه ژربرا توخالی است و برش ساقه از محل حفره تو خالی جذب آب را بهبود می بخشد، چون سلول های اپیدرمی اطراف حفره به صورت یک مسیر جایگزین برای جذب آب در کنار بافت آوند چوبی عمل می کنند.
روش تکثیر گل ژربرا:
تکثیر جنسی: ژربرا یک گیاه پروتوژنوس است و انجام دگر گرده افشانی در آن اجباری اتفاق می افتد. هر گل آذین تا ۱۰۰ بذر تولید می کند. تفرق صفات ایجاد مشکل اصلی این روش تکثیر است و همچنین زمانبر هم هست
تکثیر غیرجنسی: عمده روش تکثیر است و مزیت عمده آن حفظ خصوصیات پایه مادری است
انواع تکثیر غیر جنسی شامل:
1- تقسیم بوته
2- قلمه برگی
3- کشت بافت است.
ارزانترین راه برای تولید ژربرا کشت از طریق بذر است. تکثیر ژربرا از طریق کاشت بذر در دمای ۱۳ تا ۱۸ درجه سانتیگراد در فصل پاییز و یا اول بهار و یا تقسیم گیاه در اوایل بهار یا قلمه در فصل تابستان امکان پذیر است. ازدیاد بذری امروزه متداول نیست زیرا تغییرات ژنتیکی زیادی در بین گیاهان حاصل از ازدیاد غیرجنسی شبیه گیاهان مادری است. بنابراین خصوصیات ژنوتیپ و فنوتیپ گیاهان مادری در نتاج ثابت باقی می ماند. عمومی ترین سیستم برای ازدیاد ژربرا ریزازدیادی است. شاخه ها و یا قلمه های گیاه مادر باید در فصل تابستان گرفته شود
دانه های کاشته شده و یا قلمه ها را می توان در خاک شنی قرار داد تا ریشه تشکیل دهد. بذرها در حدود ۲۰ روز طول می کشد تا رشد کند. کاشت مجدد در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت انجام می شود. دانه های جوانه زده و قلمه ها را می توان در گلدان های پر شده با یک مخلوطی از ترکیب آلی، شن و لوم دوباره کاشت. برای گرفتن نتیجه بهتر از گیاهان می توان آنها را نصف روز در نور مستقیم خورشید و نیمی از روز در سایه قرار داد و در تمام این مدت گیاه مرطوب نگه داشته شود، آفتاب مستقیم باعث فراوانی گل میشود.
کشت بدون خاک: دو نوع بستر کشت مرسوم است:
– بسترهای آلی (پیت ماس- کوکوپیت – سبوس برنج و..)
– بسترهای معدنی (پرلیت، پشم سنگ پوکه صنعتی، سنگ های آتشفشانی و .. )
دو نوع سیتم آبیاری نیز مرسوم است:
– سیستم باز
– سیستم بسته
مزایای کشت بدون خاک
از مزایای کشت بدون خاک می توان، افزایش میزان تراکم کشت، افزایش عملکرد، افزایش کیفیت تولید، حذف ضدعفونی خاک، کاهش خسارات بیماریهای خاکی، شرایط بهداشتی بهتر کشت، افزایش طول عمر گیاه، کنترل بهتر تغذیه و تامین بهتر نیاز گیاه، قابلیت کشت در زمین های نامرغوب، حذف مشکلات خاک در سیستم های غذایی، کاهش ضعف های تولید ناشی از آب، کاهش میزان علف های هرز، کارایی بهتر سیستم گرمایش برای بستر و ریشه گیاه، انتخاب بستر کاشت، نداشتن عناصر سمیت زا، در دسترس بودن، نداشتن عوامل پاتوژنی، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خوب، هزینه پایین، تعادل خوب بین میزان نگهداری آب و هوا، توزیع یکنواخت آب، قابلیت مدیریت آسان و پایداری بستر برای حداقل دوره رشدی گیاه را نام برد.
خصوصیات فیزیکی بستر کاشت
از خصوصیات فیزیکی بستر کاشت می توان به تهویه و ظرفیت نگهداری آب اشاره کرد. حضور هوا در اطراف ریشه خیلی مهم است. وارد شدن اکسیژن و قابلیت حذف دی اکسید کربن مانع خفگی سلول های ریشه می شود و اگر میزان اکسیژن از ۲ درصد کمتر شود ریشه دچار رکود فعالیت می شود. همچنین در شرایط تهویه کم گازهای اتیلن و اتانول تشکیل می شود و جذب سولفور و منگنز کم می شود. میزان هوا بین ۲۵ تا ۴۰ درصد مناسب است و بسترهای با ابعاد ریز حجم هوای کمتری دارند
ظرفیت نگهداری آب در حد مطلوب یعنی نه زیاد و نه کم باشد. زیادی آن ریسک بیماری های قارچی و کم شدن هوای بستر را دارد و کمی آن باعث تنش تشنگی یا زیادی مصرف بستر کود و آب می گردد.
کاشت بذر ژربرا
تقسیم بوته در ماه های پائیز صورت می گیرد. توده گیاهان به بخش های کوچکتر تقسیم می شود و پیش از کاشت، ریشه ها و برگ های پاجوش ها پیرایش شده و شاخساره مرکزی متصل به آن حفظ می شود. باید مراقب بود که نقطه رشد مرکزی در زمان کاشت زیر خاک نرود. گیاهان جوان در گلخانه ۴ –۵ هفته بعد گل می دهند. گاهی تقسیم بوته در خرداد ماه انجام می شود. در این حالت تا اواخر پائیز و حتی اوایل زمستان گل می دهند.
در افزایش بذری، گرده افشانی دستی برای رسیدن به ۹۰ درصد تندش ضروری است. اگر بذرها بلافاصله پس از برداشت کشت شوند بسیار خوب تندیده و سبز می شوند ولی اگر مدت کمی بمانند، زیوایی آن ها به سرعت کاهش می یابد. تاریخ کاشت بذر تیر و مرداد است، چون جهت تندش به دمای بالا نیاز دارد. دمای لازم برای تندش بالای C°۱۶ می باشد و ۱۰ –۱۵ روز طول می کشد تا بذرها سبز شوند.
دمای بهینه برای جوانه زنی ۲۰ –۲۳ درحه سانتی گراد است و در بالاتر از ۲۴ درجه تندیدن کاهش می یابد. ۳ –۴ هفته بعد نشاءها در مرحله دو برگی در گلدان های استکانی کاشت می شود و وقتی به اندازه کافی بزرگ شدند، به محل اصلی منتقل می شوند. رشد و نمو بعدی کند بوده و گل ها ۱۰ ماه پس از کاشت بذر حاصل می شوند. در ماه های زمستان می توان از رشد ژربرا جلوگیری کرد و دوباره در بهار در شرایط رشد قرار داد.
در افزایش بذری، گیاهان یکنواخت نبوده و در بیشتر آن ها گل ها هنگام شب بسته می شوند و این موضوع برای گل های بریده ژربرا صفت مناسبی نیست.
قلمه های ژربرا نیز می تواند برای افزایش آن به کار رود. گیاهان مناسب به مدت ۳ هفته بدون آبیاری نگه داشته می شود. سپس ریشه ها هرس شده و در بستری از پیت کاشته شده و دمای ۲۵ درجه رطوبت نسبی ۸۰% برای آن فراهم می شود. جوانه های رشد کرده در محور برگ ها را جدا کرده و در بستر ریشه زایی ریشه دار می کنند که در مدت ۲ تا ۳ ماه، برای انتقال آماده می شود. به ترتیب ۴۰ تا ۵۰ گیاه می تواند در مدت ۲ –۳ ماه از هر گیاه مادری به دست آید. قلمه های ساقه جوان با استفاده از سیستم مه افشان نوبتی راحت تر و سریعتر ریشه و شاخساره تولید می کنند.
امروزه مهمترین روش افزایش ژربرا کشت بافت است.
کاشت گیاه
مشاهده شده که کاشت ژربرا از اواخر اردیبهشت تا اواخر تیر ماه، گل بریده زیادی تولید می کند اما محصول زمستانه خوبی می تواند از طریق کاشت از مهر تا اسفند در شرایط حفاظت شده حاصل شود. برای ارقام گل درشت تراکم کاشت بهینه ۸ –۱۰ گیاه در متر مربع است. این تراکم، نور کافی را برای گیاهان فراهم می کند. اما کاشت متراکم تر بعد از دو سال باعث کاهش عملکرد، کاهش اندازه گل و طول ساقه گل می شود.
در زمان کاشت طوقه گیاه باید در سطح خاک و کمی بالای آن قرار گیرد چون ژربرا به مقدار زیادی در سطح خاک منشعب می شود. کاشت خیلی عمیق باعث بیماری قارچی و کاشت سطحی باعث سست شدن سیستم ریشه ای می شود.
آفات و بیماریهای گل ژربرا (نابسامانی های فیزیولوژیک )
شکستن ساقه قبل از برداشت:
این حالت زمانی که اجازه داده می وشد گیاه در طول روز پژمرده شود یا وقتی دمای روز به سرعت در شرایط آفتابی افزایش می یابد، رخ می دهد. در چنین شرایطی ساقه گل در معرض تنش و پژمردگی قرار می گیرد. بعد از آبیاری در دمای خمک، آب ساقه به سرعت جایگزین شده و ساقه دوباره تورژسانس خود را به دست می آورد. در زمان آبگیری شرایطی شرایطی برای سلول های ساقه فراهم می شود که در آن ها طویل شدن سریع اتفاق می افتد. این بخش از ساقه بیشترین مقدار آب را در خود جمع می کند. حفظ رطوبت خاک در زمان گرم بودن روز یا کاهش دمای هوا، می تواند شکستگی قبل از برداشت ساقه را به کمینه برساند. اگر باز هم کمینه اتفاق افتد گیاه باید آبگیری دوباره انجام دهد اما نه در دوره های گرم روز، بلکه در اوایل صبح یا بعد از ظهر، تا از نفوذ سریع آب به ساقه های پژمرده جلوگیری شود.
پژمردگی گل نابالغ:
پژمردگی قبل از بلوغ گل در حالی که شاخه هنوز به گیاه متصل است و اغلب درست زمانی که به طور کامل توسعه یافته اند اتفاق می افتد. دلیل این مشکل به احتمال، نبود کربوهیدرات های لازم برای دستیابی به نمو سریع گل است. این عارضه اغلب پس از یک دوره از روزهای ابری با شدت پایین نور پس از یک روز آفتابی اتفاق می افتد. در صورت امکان باید ارقام مقاوم به این عارضه غربال گری و کشت شود.
برداشت گل:مرحله برداشت گل بسیار حساس است و پیش از به گرده نشستن پرچم ها و در واقع زمانی که دانه های گرده ردیف بیرونی گل ها دیده شوند، باید برداشت صورت گیرد. به جای بریدن، گل را از گیاه بچینید. با بریدن ساقه بخشی از آن روی گیاه باقی مانده و شروع به پوسیدگی می کند. این بخش می تواند مغز گیاه را آلوده کرده که باعث توقف (گندیدن) شاخساره های جدید می شود.
نگهداری:در دمای C°۴۰ به مدت ۷ –۸ روز قابل انبار کردن است. عمر گلجایی آن حدود ۳ –۸ روز است.
نگهداری پس از برداشت
تیمار پس از برداشت در ماندگاری گل ژربرا اهمیت زیادی دارد. ساقه های ژربرا به تنش آبی بسیار حساس است. بسته شدن آوندها در پایین ساقه با باکتری ها، باعث کاهش جذب آب از طریق ساقه می شود که گاهی باعث ترک خوردن ساقه می شود. ساقه ژربرا توخالی است و برش ساقه از محل حفره توخالی جذب آب را بهبود می بخشد، چون سلول های اپیدرمی اطراف حفره به صورت یک مسیر جایگزین برای جذب آب در کنار بافت آوند چوبی عمل می کنند.
برداشت ژربرا
دوام گل با رعایت موارد زیر در مرحله برداشت می تواند افزایش یابد:
برداشت باید زمانی انجام شود که یکی از دو ردیف پرچم ها قابل مشاهده باشد. این عمل به دلیل اینکه گل های شعاعی به انرژی زیادی برای تکامل نیاز دارند اما ذخیره آن ها کم است، اهمیت زیادی دارد. به این دلیل دوام گل کوتاه تر است.
به جای بریدن، گل را از گیاه بچینید. با بریدن ساقه بخشی از آن روی گیاه باقی مانده و شروع به پوسیدگی می کند. این بخش می تواند مغز گیاه را آلوده کرده که باعث توقف (گندیدن) شاخساره های جدید می شود. بنابراین اهمیت دارد که کل ساقه گل دهنده از روی گیاه جدا شود.
بعد از چیدن گیاه :
بعد از چیدن گل لازم است ۲ تا ۴ سانتی متر از انتهای ساقه بریده شود. این بخش شامل آوندهای چوبی خیلی باریک است که از طریق آن آب به سختی به داخل ساقه منتقل می شود. با برش این بخش سخت از ساقه، گل می تواند آب بیشتری جذب کند که در جلوگیری از شکاف خوردن و نیز خم شدن گردن گل اهمیت دارد.
بریدن ساقه به صورت اریب ترجیح داده می شود. این حالت مانع له شدن آوندهای چوبی می شود. همچنین احتمال ورود حباب هوا به داخل آوند چوبی در زمان برداشت وجود دارد که می تواند باعث بستن مسیر آوند چوبی شود. با برش بخش پایینی ساقه، حباب های هوا حذف می شود.
ساقه ها باید قبل از بسته بندی ۶ تا ۲۴ ساعت در آب قرار گیرند تا آب کافی جذب کنند. اگر بخش بزرگی از ساقه (۱۰ –۱۵ سانتی متر مناسب است) در آب قرار گیرد آب بیشتری جذب می کند. در این مدت باید دمای خنک (۲ –۴ درجه سانتی گراد) فراهم شود.
کود دهی و تقویت گیاه :
گل باید با هیپوکلریت سدیم یک درصد (NaoCl)به مدت یک دقیقه تیمار شود. دترجنت هایی مانند توئین –۲۰ (۰.۱ درصد) باید به محلول هیپوکلریت اضافه شود تا جذب مواد شیمیایی بهبود یابد. تیمار با نیترات نقره (AgNao۳)در محلول گلجایی نیز از رشد میکروب ها در آب گلجایی جلوگیری می کند. محلول نگهدارنده گل پیشنهاد شده برای ژربرا شامل نیترات نقره (۲۰ تا ۳۰ میلی گرم در لیتر) + سوکروز (۳ –۶ درصد)، نیترات نقره (mg/l۲۰) + سوکروز (۲ درصد) + کلرید نیکل (mg/l۱۵۰)، هیدروکسی کوئینولین سیترات (mg/l۲۰۰) + سوکروز (۳ درصد) و DICA(mg/l۵۰) + سوکروز (۲ درصد) است.
ساقه های ژربرا تمایل زیادی به خم شدن دارند. ساقه های خم شده ارزش تجاری زیادی ندارند. ساقه ها باید کمتر از ۴۰ سانتی متر بوده و محکم و راست باشند و اندازه آن ها نباید کمتر از cm۷ باشد.
مطلبی دیگر از این انتشارات
معرفی گیاه آپارتمانی کوردلین
مطلبی دیگر از این انتشارات
فیزیولوژی پس از برداشت و نگهداری گل شاخه بریده آنتوریوم
مطلبی دیگر از این انتشارات
فواید گل ختمی