اهمیت انتخاب صحیح KPIهای موثر برای تحلیل داده‌های خط تولید

امروزه کنترل و بهینه‌سازی کل فرایند تولید، اطمینان از اینکه تجهیزات در سطح بهینه کار می‌کنند و کاهش مداوم هزینه‌های تعمیر و نگهداری، از عناصر ضروری رشد در تولید محسوب می‌شوند. شاخص کلیدی عملکرد (KPI) یک معیار قابل اندازه‌گیری برای نظارت، تجزیه و تحلیل و بهینه‌سازی فرایند تولید با توجه به کمیت، کیفیت و همچنین هزینه است.

جمع‌آوری، پردازش و تحلیل داده‌های خام به کمک الگوریتم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، بینشی ارزشمند از عملکرد کسب و کار را ارائه می‌دهد تا مدیران فرصت‌ها و تهدید‌ها را شناسایی کنند و بهره‌وری را افزایش دهند.

شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) به درک تاثیر کیفیت بر تولید کمک می‌کند.
شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) به درک تاثیر کیفیت بر تولید کمک می‌کند.

چرا KPI برای تولیدکنندگان مهم است؟

اندازه‌گیری KPI‌ها برای تولیدکنندگان ضروری است؛ زیرا معیار‌های تولیدی تعریف شده و قابل اندازه‌گیری هستند که با صرفه‌جویی در زمان به کسب و کار‌ها کمک می‌کند تا روی مهم‌ترین معیار‌ها تمرکز کرده و عملکرد را در یک دوره زمانی ردیابی، تجزیه و تحلیل و بهینه کنند. یک داشبورد KPI می‌تواند اهداف و اولویت‌های شرکت را متمرکز نگه دارد و اطمینان حاصل کند که سازمان درحال پیشرفت است.

با استفاده از تجزیه و تحلیل داده‌ها، سازمان‌ها می‌توانند بر تصمیمات راهبردی و مهم خود نظارت و روند آینده رویداد‌های تجاری را پیش‌بینی کنند. از این رو می‌توانیم با استفاده از KPI معیار‌های مهم ارزیابی سازمان را ارزش‌گذاری و اولویت‌بندی کنیم. در صورتی که KPI‌ها هوشمندانه انتخاب شوند، عملکرد سازمان مثبت می‌شود و اگر KPI‌ها به درستی انتخاب نشوند، مشکلاتی در ارزیابی عملکرد سازمان به‌وجود می‌آید.

تمام تولیدکنندگان درصدد یافتن راهی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت تولید بدون افت کیفیت هستند.

شاخص کلیدی عملکرد (KPI) نقش بسزایی در تعیین نقاط قوت و ضعف دارد.

تعیین KPI مناسب هر کسب و کار

معیار‌های تولید درست می‌تواند به شما در درک عملکرد، یکپارچگی فرآیند، کارایی و استفاده از ماشین و موارد دیگر کمک کند.

برخی از مزایای اصلی KPI‌های مناسب عبارت‌اند از :

  • به‌دست آوردن بینش در مورد بهره‌وری تولید برای بهبود فرایند و بهینه‌سازی
  • فرصت‌های جدید برای طراحی استراتژی‌های تعمیر و نگهداری پیش‌بینی شده
  • کاهش ضایعات
  • دستیابی به اهداف تجاری
  • تشخیص ناکارآمدی‌ها
  • بررسی خروجی‌های جدید
  • کشف فرصت‌های جدید در تولید
با داده‌های دقیق و در زمان واقعی، تولیدکنندگان می‌توانند تصمیمات بهتر و سریع‌تری بگیرند.

شاخص کلیدی عملکرد (KPI) مناسب برای صنایع تولیدی

معیارهای منحصر به فردی برای هر یک از صنایع تولیدی وجود دارد؛ بنابراین صاحبان کسب و کار‌ها موظف به تعیین معیار‌های کلیدی و پیگیری آن‌ها برای دستیابی به موفقیت‌ اند. در ادامه به بررسی چند معیار مناسب برای صنایع تولیدی می‌پردازیم.

  • سرعت تولید

اولین راه برای بهینه‌سازی خروجی خط تولید، یافتن سرعت خط تولید و تلاش برای منظم نگه داشتن آن است. برای شناسایی ایستگاه‌هایی که دارای سرعت پایین هستند و به نوعی یک ناهنجاری در سرعت نرمال تولید ایجاد کرده اند می‌توان از فرمول آشنای زیر استفاده کرد:

شناسایی ناهنجاری‌ها در خط تولید
شناسایی ناهنجاری‌ها در خط تولید
با یافتن ناهنجاری‌ها می‌توانید بدون هیچ تردیدی به مدیران، کارکنان و کارگران هشدار دهید؛ زیرا این ناهنجاری‌ها اولین نشانه بروز مشکلات جدید هستند.
با یافتن ناهنجاری‌ها می‌توانید بدون هیچ تردیدی به مدیران، کارکنان و کارگران هشدار دهید؛ زیرا این ناهنجاری‌ها اولین نشانه بروز مشکلات جدید هستند.


  • زمان استاندارد عملیات

معیاری معتبر که سرعت یا زمان لازم برای تولید یک محصول را اندازه‌گیری می‌کند.

زمان استاندارد عملیات = زمان پایان فرایند - زمان شروع فرایند
  • میانگین زمان بین خرابی

محاسبه زمان بین خرابی‌های یک دستگاه مکانیکی یا الکترونیکی، در طول عملکرد عادی دستگاه که این امکان تنها برای دستگاه‌های قابل تعمیر استفاده می‌شود.

  • زمان تکت (Takt Time)

هر مرحله از فرایند تولید را به طور موثر و بدون اتلاف مدیریت می‌کند و نشان‌دهنده زمان لازم برای تولید یک محصول است. در مجموع، هم برای مدیریت زمان و هم برای پیش‌بینی مشکلات تولید آینده مفید است. از زمان تکت می‌توان در هر مرحله از پروژه برای بهبود بهره‌وری استفاده کرد. از فرمول زیر برای محاسبه آن استفاده می‌شود:

Takt Time = زمان تولید ÷ تقاضای مشتری
  • توقف ایستگاه کاری

مدت زمان از کار افتادن دستگاه‌ها به عنوان یک معیار مهم تولید در نظر گرفته شده است. از آنجایی که در هر خط تولید دلایل بسیاری برای از کار افتادگی، خرابی تجهیزات و هدر رفت سرمایه وجود دارد، شناسایی و رسیدگی به آن‌ها سبب افزایش کارایی و بهره‌وری می‌شود.

بررسی علت توقفات و کمک به افزایش راندمان
بررسی علت توقفات و کمک به افزایش راندمان


یک معیار تولیدی که معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرد راندمان کلی تجهیزات (OEE) است که با محاسبه عملکرد، در دسترس بودن و کیفیت محصولات تولیدی کارخانه اندازه‌گیری می‌شود. OEE به عنوان پارامتری مهم در کنار سایر شاخص های کلیدی عملکرد، به درک بهتر وضعیت موجود کمک می‌کند.

کلید بهبود OEE استفاده از داده‌های قدیمی است.
کلید بهبود OEE استفاده از داده‌های قدیمی است.
  • توان عملیاتی

گرچه پتانسیل تولید هر یک از تجهیزات متفاوت است اما نرخ بازگشت سرمایه (ROI)، پتانسیل عملکرد هر کدام از دستگاه‌ها را تعیین می‌کند. به عبارتی دیگر؛ تعیین کننده سرعت عملکرد دستگاه در بازه زمانی مشخص است.

ناگفته نماند، خروجی استاندارد می‌تواند بر اساس توان عملیاتی، استاندارد‌های صنعت، محاسبه زمان چرخه‌ ایده‌آل یا نوع ماشین و سرعت آن محاسبه شود.

  • کیفیت

از آنجایی که تولید هر محصول ناقص منجر به از دست دادن بسیاری از مشتریان، کاهش کارایی و افزایش هزینه‌ها می‌شود می‌توان گفت کنترل کیفیت بخش بزرگی از روند تولید را به خود اختصاص می‌دهد. جالب است بدانید که استفاده از مواد اولیه و منابع ارزان‌تر در نهایت هزینه بیشتری را به تولیدکننده و مصرف کننده متحمل خواهد نمود؛ زیرا هیچ‌کس خواهان یک محصول ضعیف نیست حتی اگر قیمت پایین‌تری داشته باشد! FabriQC و PartQC ابزاری‌هایی برای گزارش دقیق محصولات معیوب تولید شده و کنترل کیفیت هستند.

به بیانی ساده‌تر FabriQC و PartQC کنترل کیفیت محصولات را به صورت هوشمند انجام داده و تاریخچه کیفیت و روند آن را نیز در اختیار مدیران قرار می‌دهد. هدف آن دو، یکپارچه‌سازی داده‌ها برای ردیابی ساده‌تر علل وقوع عیوب و همچنین ایجاد ارتباط میان خروجی‌های قدیم و جدید است. زیرا گاهی اوقات علت بسیاری از خرابی‌ها و توقفات میان داده‌های قدیمی‌تر یافت می‌شود، از این رو می‌توان به کمک FabriQC و PartQC کیفیت محصولات را در طول فرایند تولید ردیابی و اندازه‌گیری کرد.

در این مورد ابتدا باید نقاط ضعف را برطرف کرد.
در این مورد ابتدا باید نقاط ضعف را برطرف کرد.


نحوه ردیابی و استفاده از KPI‌های تولیدی

گام بعدی ردیابی و استفاده از معیار‌های انتخاب شده با هدف افزایش بهره‌وری است. در این مرحله لازم است حالت مطلوب معیارهای انتخاب شده در مقایسه با وضعیت واقعی مورد توجه مدیران قرار گیرد.

وضعیت تولید خوب است.
وضعیت تولید خوب است.
فوراً باید به لحظاتی که تولید متوقف شده رسیدگی کرد.
فوراً باید به لحظاتی که تولید متوقف شده رسیدگی کرد.


بهره‌وری لحظه‌ای را می‌توان به کمک دو فرمول زیر به‌دست آورد:

تولید واقعی ✖ (زمان توقف شیفت - زمان شروع شیفت) ÷ تولید مطلوب ✖ (زمان فعلی - زمان شروع شیفت)

در بسیاری از صنایع داده‌ها به صورت دستی جمع‌آوری و ردیابی می‌شوند، این در حالی است که ردیابی دستی KPI‌ها منجر به افزایش خطا می‌شود و در بیشتر موارد فاقد اعتبار و ارزش است.

موثرترین راه برای ردیابی KPI‌های تولیدی، استفاده از پلتفرم مانیتیت است که اتصال کامل، تجزیه و تحلیل پیشرفته و بینش عملی در زمان واقعی را در اختیار مدیران کسب و کار‌ها می‌گذارد و به شما امکان پیگیری سریع و دقیق KPI‌ها را می‌دهد.

از آنجایی که سیستم به طور خودکار داده‌ها را جمع‌آوری و مرتب می‌کند، آماده ارائه تحلیل فوری و نظارت بر وضعیت موجود است.

مانیتیت به شما این امکان را می‌دهد که داده‌های خود را به‌صورت حرفه‌ای و آسان، ذخیره و ارزیابی کنید. می‌توانید مقدار واقعی KPIهای مناسب خود را روی داشبوردهای سفارشی مشاهده و عملکرد کارخانه خود را بررسی کنید.