چگونه میتوان دادهها را به بهترین شکل جمعآوری کرد؟
فرآیند تولید از تعامل نیروی انسانی، ماشین آلات و مواد اولیه تشکیل میشود و محصول نهایی را به مشتری ارائه میدهد. این فرآیند با فاکتورهای کیفیت، هزینه و تحویل بهموقع سنجیده میشود تا به کمک آن سودآوری و ماندگاری فرآیندها را محقق و تضمین نماید. اثربخشی کلی تجهیزات (OEE) میتواند هرگونه خسارت و ضرر و زیان را بلافاصله نشان دهد. از طرف دیگر تمام پرسنل نیز میتوانند عملکرد کلی را بررسی و تحلیل کنند و اقدامات لازم جهت حل مسائل را انجام دهند به همین دلیل OEE میتواند نقش بسیار مهمی در تحریک انگیزه نیروی انسانی برای بهبود عملکرد آنها ایفا کند.
سادهترین حالت برای محاسبه OEE = در دسترس بودن x عملکرد x کیفیت.
در دسترس بودن: زمانی که یک دستگاه برای تولید در دسترس است.
عملکرد: تعداد قطعاتی که با سرعت متوسط در یک بازه زمانی تولید میشود.
کیفیت: تعداد محصولاتی که بینقص تولید شده اند.
به عنوان مثال؛ ماشینی که ۹۰ درصد مواقع در دسترس است، امتیاز ۹۵ درصد از عملکرد را دارد و ۹۸ درصد از مواقع محصولات با کیفیتی تولید میکند، ۸۳.۷۹ درصد OEE خواهد داشت.
مقادیر بهدست آمده از OEE معمولاً در سه بازه زیر قرار میگیرد؛
- ۰-۴۰
وجود شاخص کنترل تولید در این بازه به معنی نامطلوب بودن وضعیت واحد یا سازمان تولیدی است. مدیر تولید با در نظر گرفتن و برطرف کردن عوامل بهوجود آمدن آن میتواند تا حد زیادی انحرافات بوجود آمده را برطرف سازد؛ عواملی مانند آموزش غیراصولی پرسنل ، غیرواقعی بودن برنامه تولید نسبت به ظرفیت ماشینآلات، نگهداری و تعمیر چندباره ماشینآلات و تامین مواد اولیه نامطلوب سبب کاهش مقدار OEE خواهد شد.
- ۶۰-۴۰
این بازه بیانگر متوسط بودن وضعیت واحد تولیدی است و مدیر تولید میتواند با برطرف کردن موانع، انحرافات بهوجود آمده را کمتر کند.
- ۶۰-۸۰
این بازه بیانگر وضعیت مطلوب واحد تولیدی است. مدیر تولید میتواند با استمرار در جهت افزایش نرخ پارامترهای دخیل در OEE این وضعیت مطلوب حفظ کند. البته اگر نرخ بدست آمده در این شاخص عددی بالاتر از 80 باشد، وضعیت سازمان تولیدی در وضعیت خیلی مطلوب قرار میگیرد.
دوره زمانی محاسبه OEE
تعیین دوره محاسبه تا حدودی به شرایط بستگی دارد و به صورت هفتگی یا ماهانه محاسبه میشود.
مزایای بهکارگیری OEE
- بهدست آوردن منابع اطلاعاتی مفید برای بررسی اثربخشی کلی تولید
- بهبود فرهنگ كار تیمی
- افزایش بهرهوری
- کاهش دوباره كاری و ضایعات
- كاهش زمان خرابی تكراری
از OEE در تمام صنایع تولیدی استفاده میشود و تولید فرآیندی تا تولید گسسته را در بر میگیرد. لذا محاسبه و اندازهگیری آن نیازمند افزودن دادههای معتبری است که از خط تولید جمعآوری میشود. از آنجایی که جمعآوری صحیح منجر به بدست آوردن مقدار دقیق OEE میشود پس هرچه اعتبار دادههای بدست آمده بیشتر باشد، محاسبات با دقت بیشتری صورت میگیرد. بنابراین جمعآوری دادهها مهمترین مرحله از OEE به شمار میآید.
در مجموع ۴ روش برای جمعآوری دادهها وجود دارد؛
- افزودن دادهها به روش دستی
بسیاری از تولیدکنندگان فردی را مسئول جمعآوری دادهها قرار میدهند. این شخص مسئولیت شمارش تعداد قطعات تولید شده، شمارش تعداد قطعات معیوب، زمان توقف دستگاه و دلایل خرابی را در یک دوره زمانی برعهده دارد. سپس این دادهها را در یک فایل اکسل وارد کرده و محاسبات لازم را روی آن انجام میدهد و در نهایت آن را در اختیار کارکنان مربوطه میگذارد.
از جمله معایب این روش وابستگی بسیار به حضور مستقیم نیروی انسانی و احتمال وجود خطاهای بسیار است که منجر به جمعآوری دادههای غلط و ایجاد برنامه نامناسب برای تولید آینده میشود.
- اسکن دستی بارکدها یا کدهای QR
افزودن دستی اعداد و گذارشها در دراز مدت به امری ملالآور و کسالتبار تبدیل میشود و انگیزه کارکنان را از بین خواهد برد. توصیه میشود در این شرایط از اسکنرهای QR-Code برای اسکن دستی استفاده شود. مانند آنچه صندوقدار یک مرکز خرید انجام میدهد. با افزودن دقیق کدهای QR اسکنرها موقعیتی مشخص را ثبت خواهند کرد.
جمعآوری دادهها به کمک هوش مصنوعی جایگزین مناسب جمعآوری دستی دادهها است.
- واچر جتها (watcher-jet) و سایر سخت افزارهای مبتنی بر حسگر
در ایستگاههایی که تولید به صورت پیوسته انجام میشود بهتر است از سخت افزارهایی که به صورت خودکار دادهها را جمعآوری میکند مثل watcher-jet استفاده شود. این سخت افزار، سیگنال و اطلاعات مربوط به تولید را با اتصال ایزوله الکتریکی مستقیماً از دستگاه دریافت میکند. واچرها را میتوان مستقیماً به دستگاه وصل و یا در عملگرها نصب کرد تا دادههای خود را به طور خودکار از طریق شبکه (Wi-Fi, LAN, Cellular) به نرم افزار ارسال کنند.
واچرهای پیشرفته سایر دادههای بدست آمده از دستگاه مثل جریان الکتریکی و دما را جمعآوری میکنند و پردازشهایی را با هدف تعمیر و نگهداری و پیشبینی حوادث انجام میدهند.
- واچر کمها (Watcher-cam) و سایر دادههای ورودی دوربین
از Watcher-cam برای کنترل آنلاین (زنده) در ایستگاههایی که از طریق دوربین قابل مشاهده اند استفاده میشود. دادههای تصویری برای آگاهی از تعداد قطعات، سرعت خط تولید، کیفیت محصولات و نمای کلی ایستگاه بهکار میرود.
کنترل مستمر دادهها منجر به افزایش کارکرد تجهیزات و ماشین آلات میشود امری که جز به کمک هوش مصنوعی ممکن نخواهد بود.
همین حالا دست به کار شوید!
با وجود اینکه جمعآوری دادهها به هر طریقی ممکن است اما استفاده از هوش مصنوعی کمک بهسزایی در بدستآوردن دادههای دقیق، افزایش سرعت تولید، کاهش ضایعات و تعیین برنامه معتبر تولید خواهد کرد. اکنون که درک خوبی از نحوه جمعآوری دادههای مورد نیاز برای محاسبه OEE دارید میتوانید از این اطلاعات برای اندازهگیری امتیاز OEE در کارخانه یا کارگاه تولیدی خود استفاده کنید و آن را گسترش دهید تا زمانی که آگاهی کامل از OEE هر خط تولید در کارخانه را بدست آورید.
مانیتیت با در اختیار داشتن سختافزارهای فوق میتواند دادهها را به صورت مستمر جمعآوری و OEE هر ایستگاه را به طور خودکار محاسبه کند. جهت آشنایی با سخت افزار متناسب با ایستگاه کاری خود، دریافت مشاوره رایگان و استفاده از نسخه دمو با ما تماس بگیرید.
مطلبی دیگر از این انتشارات
چند حقیقت باورنکردنی درباره جمعآوری دادهها
مطلبی دیگر از این انتشارات
اهمیت انتخاب صحیح KPIهای موثر برای تحلیل دادههای خط تولید
مطلبی دیگر از این انتشارات
تاثیر بینظیر OEE در تولید کارآمد