مسئله شناسی مهاجرت مبتنی بر تحلیل محتوای نظرات کاربران

مسئله شناسی مهاجرت مبتنی بر تحلیل محتوای نظرات کاربران

مسئله تمایل به مهاجرت از ایران و هم ورود مهاجر به کشور به یکی از چالش های کشور تبدیل شده است. مطالبی که در ادامه می نویسم را از نگاه یک میکرو بلاگر (با اغماض) بخوانید نه یک متخصص جامعه شناسی و مسائل سیاسی.

در طول سال اخیر در لابلای مطالبی که در سکوی های مختلف با کاربران و دنبال کنندگان به اشتراک گذاشتم، بعضا کلیپ هایی در خصوص نگاه ایرانیان مقیم خارج از کشور به موضوع مهاجرت هم بوده است، کلیپ هایی که بیشتر به مشکلات زندگی در خارج از کشور پرداخته اند.

این مطالب پاسخها و واکنشهای مختلفی داشته اند، که می توان در سه دسته آنها را قرارداد:

1- گروه اول به این کلیپ ها واکنش مثبت نشان می دهند و با استناد به این کلیپ ها ایران را بهشت روی زمین معرفی می کنند و هرجای دیگری غیر از ایران را نکوهش می کنند. دلایل این گروه بیشتر تمرکز بر ابعاد مذهبی و فرهنگی است.

2- گروه دوم برعکس گروه اول بنده را مزدور و ماله کش معرفی می کنند و با بد و بی راه گفتن به من و تولید کننده ی کلیپ، ایران را جهنمی معرفی می کنند که هر یک روزی که بتوانی زودتر از آن خلاص شوی بهتر است. دلایل این گروه هم بیشتر تمرکز بر ابعاد اقتصادی و سیاسی است.

3- گروه سوم هم میانه هستند که البته طیف بیشتری را به خود اختصاص می دهند، آنها ایران را دوست دارند ولی از مشکلات موجود در کشور به ویژه اقتصاد گلایه دارند و معتقدند اگر مشکلات اقتصادی به خصوص قدرت خرید حل شود ایران محل ارزشمندی برای زندگی است. البته این طیف از دو سر به گروه اول و دوم نزدیک می شوند.

حال سوال اینجاست که اولویت دهی به راهکارهای مواجهه با این چالش و تهدید ملی چیست؟

بر اساس تحلیل محتوای حاصل از این کنشگری ارتباطی در فضای مجازی در خصوص مهاجرت به نظر می رسد که اولویت اصلی اقدامات باید تمرکز بر اقتصاد و مطالبات رهبر معظم انقلاب از دولت ها باشد، ولی نکته ای که اینجا وجود دارد این است که بعید است که اگر همین امروز همه مشکلات اقتصادی کشور مانند قدرت خرید مردم، ارزش پول ملی و تورم یکجا حل شوند مسئله مهاجرت از ایران، از حالت تهدید خارج شود.

تحلیل محتوای واکنش کاربران به این مطالب نشان می دهد چالش های هویتی عمیقی در بین موافقان مهاجرت از ایران و حتی افراد میانه رو آنها وجود دارد. چالشی هایی از جنس مسائلی مانند:

• کافی نبودن شناخت آنها از زیبایی های فرهنگی و اقلیمی ایران

• کافی نبودن آشنایی با تاریخ و تمدن ایرانی-اسلامی

• نا آشنایی با الگوهای تمدنی و معاصر و حتی درک غلط از آنها

• کافی نبودن شناخت و درک از فلسفه و کارکرد آداب و رسوم ایرانی اسلامی

• کافی نبودن شناخت از کارکرد احکام دینی مانند حجاب

• اختلال شناختی و محاسباتی در خصوص نحوه حل مشکلات کشور

• بی علاقه بون به هویت ملی به دلیل عدم پذیرش نظام سیاسی

• کافی نبودن شناخت از سبک زندگی غربی و آثار و تبعات آن در فرد و خانواده

• تصور رویا گونه از زندگی در اروپا، آمریکا و متاسفانه کره جنوبی

• و...

اگر مسئولین گرامی برای حل معضل مهاجرت از کشور فقط بر روی راهکارهای اقتصادی مترکز باشند و تصور کنند با مرتفع شدن چالش های اقتصادی کشور این مسئله حل خواهد شد در اشتباه هستند. چرا که اگر سایر انگیزه های موثر در مهاجرت که عمدتا فرهنگی و اجتماعی هستند برطرف نشوند در آن مقطع زمانی با افزایش قدرت پول ملی و آسان تر شدن فراهم کردن مقدمات مهاجرت با موجی گسترده تر از مهاجرت روبرو خواهیم شد.

مسئله دیگر اینکه فردی که به این باور رسیده است که ایران جای مناسبی برای زندگی نیست به احتمال زیاد در امور مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه هم مشارکت موثری نخواهد داشت و خود این موضوع باعث از دست رفتن بخش مهمی از توان کشور در ابعاد مختلف خواهد شد.

به نظر می رسد، کشور در زمانیکه برای تحقق اهداف اقتصادی مندرج در برنامه های کلان ملی با چالش های مختلف روبروست و بیشترین انرژی و توان دولت هم به درستی صرف این مسئله می شود ، می بایست سه اقدام ضروری را دنبال کند:

اول- فراهم کردن بسترهای قانونی و مقرراتی برای مردمی سازی اقدامات برای رفع ابعاد غیر اقتصادی موثر بر مسئله مهاجرت

دوم- پایبندی جدی دولت به حل مسائل فرهنگی و اجتماعی کشور مانند حجاب که در ابعاد مختلف سبک زندگی اثرگذار شده است.

سوم- پیاده سازی سازوکارهای افزایش مشارکت مردم در اداره کشور و تحقق کامل مردمی سازی اداره سیاسی کشور با رفع خلاهای موجود در سازوکارهای سیاسی موجود در اداره کشور

و من الله التوفیق

علی محمد رجبی

فروردین 1403

#مردمی_سازی #مهاجرت #سبک_زندگی #هویت_ملی