درباره هنگ‌درام؛ هنگ‌درام ساز گرانی‌ست به هرکس ندهند!

شاید به جرات بتوان گفت موفق‌ترین ساز ابداعی هزاره‌ی جدید، ساز نوظهور هنگ‌درام است. این ساز توسط فلیکس روهنر و سابینا شارر ابداع و در سال ۲۰۰۰ به صورت رسمی رونمایی شد. هنگ درام یا هندپن در دسته سازهای کوبه‌ای-ملودیک جای می‌گیرد و ظاهری شبیه به سفینه‌های فضایی در فیلم‌های تخیلی و یا سپرهای جنگی دوران کهن دارد. ساز از دوصفحه‌ی بیضی شکلِ فلزی تشکیل شده، که به صورت قرینه به هم چسبانده می‌شوند.

حکمت گرانی

هنگ‌درام از سازهای گران محسوب می‌شود؛ دلیل اصلی گرانی‌اش را می‌توان دو دلیل عمده برشمرد:

• دشواری ساخت
• سازندگان معدود آن در سرتاسر دنیا

با وجود تقاضای زیاد نسل جوان در کل دنیا برای این ساز، سازندگان آن شاید هنوز به دویست نفر نرسیده باشند. هنگ‌درام هنوز به صورت دستی و در کارگاه‌های کوچک ساخته می‌شود. انتخاب فلز و آلیاژ مناسب، ساعت‌ها و روزها وقت برای شکل و فرم دادن به آن و رسیدن به نت‌ها با کوک درست بخشی از سختی‌های فرآیند تولید این ساز است. شاید اگر با موسیقی و ساخت‌وساز آشنایی داشته باشید، ساخت هنگ درام یک ایده‌ی پول‌ساز و فوق‌‌العاده برای شما باشد. تنها باید پشتکار داشته باشید و این ایده را عملی کنید. سختی کار در آن است که به احتمال زیاد باید تمامی مراحل کار را با جست‌وجو در اینترنت، خواندن مطالب و دیدن فیلم آموزشی یاد بگیرید.

غنای متحد

صدای هنگ‌درام صدایی غنی و تاثیرگذار است. علت آن هارمونیک‌های فراوانی است که در تک‌تک نت‌های آن وجود دارد. به این معنی که چون بدنه‌ی ساز یکپارچه است، وقتی نتی را به تنهایی به صدا درمی‌آورید دیگر نت‌ها نیز با شدت کمی به ارتعاش درمی‌آیند. همین موضوع صدای هنگ دارم را بسیار گرم و دلنشین کرده است. نواختن هنگ‌درام از خریدن آن آسان‌تر است؛ البته بستگی دارد بخواهید آن را در چه سطحی بنوازید. یک نوازندگی حرفه‌ای و تاثیرگذار که اهل فن موسیقی از آن لذت ببرند قطعا تمرین زیاد، ممارست و شناخت خوبی از موسیقی می‌خواهد. اما اگر موزیسین حرفه‌ای نباشید هم از همان اولین روزها می‌توانید صدای دلنشینی تولید کنید و باعث شگفت‌زندگی اطرافیان‌تان بشوید.

مراقب‌های موثر

اگر هنگ‌درام دارید یا با این ساز مواجه شدید به خاطر داشته باشید که با دقت و مراقبت با آن برخورد کنید. هنگ‌درام علی‌رغم این که سازی است از فلز سخت ولی رینگ‌های آن یا همان فرورفتی و برجستگی‌های آن نازک و آسیب پذیرند. ضربه شدید و خیلی محکم می‌تواند نت‌های آن را از کوک خارج کند. در ضمن داشتن انگشتر و دستنبد نیز می‌تواند خط و خش وارد کند و زیبایی ساز را کمتر کند.

خیابان سازها

امروزه هنگ‌درام در موسیقی خیابانی جایگاه خاصی دارد. بسیاری از نوازندگان خیابانی در سراسر جهان از تاثیرگذاری آن برای اجرا استفاده می‌کنند. اگر خوش شانس باشید در تهران هم می‌توانید نوازندگی این ساز را ببینید. همچنین صدای گرم و غنی آن تاثیرات هیپنوز دارد و برای ریلکسیشن و انواع یوگا نیز استفاده می‌شود.

پوشش رنج آماتور تا حرفه‌ای

هنگ‌درام دارای یک کوک ثابت است و بیشتر آنها به صورت دیاتونیک ساخته می‌شوند. یعنی فقط یک مد ثابت را می‌توان با آن نواخت. معمول‌ترین هنگ‌درام، هنگ دارم رِ مینور است؛ اما نوازندگان و سازندگان حرفه‌ای شکل‌ها و مدل‌های بسیار متنوعی استفاده می‌کند. در حالت معمول ساز هشت یا نه نت دارد که یکی از نت‌ها که نت اصلی مد و گام در وسط است، صدایی پرحجم و باس دارد و باقی نت‌ها در اطراف آن پراکنده‌اند. مدل‌های ویژه که معمولا به سفارش نوازنده‌های حرفه‌ای هستند، گاه تا شانزده نت نیز دارند که برخی از نت‌ها در صفحه زیری کار گذاشته می‌شوند. برخی از مدل‌ها دو نت بیس دارند. بعضی‌ها نمونه‌ها در کل فقط سه یا چهار نت بم دارند.
سازهای مشابه هنگ درام هم وجود دارند؛ مانند تانگ‌درام که کوچک‌تر و بسیار ارزان‌تر از هنگ‌درام است. تانگ‌درام به لحاظ ساختاری به هنگ‌درام شباهت زیادی دارد؛ اما صدایی تیزتر و کم‌عمق‌تر دارد. به خاطر داشته باشید که برای خرید هنگ‌درام حتما با یک کارشناس موسیقی مشورت کنید.

- نوشته‌ی حامد حبیب‌پور؛ کارشناس موسیقی بیپ‌تونز