آموزش دامداری

آموزش دامداری و دامپروری گوسفند

گوسفند جزو آن دسته از حیواناتی اهلی است که از گذشته های بسیار دور مورد توجه بشر قرار گرفته و توانسته است از طریق پرورش و نگهداری این گونه از حیوانات به بخشی از نیازهای خود پاسخ دهد . امروزه اشخاصی که در شغل دامداری و دامپروری مشغول فعالیت هستند می توانند از طریق فروش گوشت ، محصولات لبنی ، فروش پشم گوسفند در آمد نسبتا خوبی را کسب کنند .

هدف از این مقاله الهام گرفتن از پیشرفت های موجود در صنعت دامپروری می باشد تا بتوان راهکارهای جدیدی را در این شغل به کار برد .

به احتمال بسیار زیاد شما نیز در کسب و کار خود با مشکلاتی مواجه شده اید که می توانستید با اعمال راه هایی از به وجود آمدن این مسائل جلوگیری کنید .

باتوجه به درخواست ها و سوالات زیاد مخاطبین سایت بازار گوسفند در مورد چگونگی داشتن دامپروری موفق و نحوه وارد شدن به این شغل برای افراد کم تجربه ، می خواهیم در این مطلب  توضیحاتی را در این باب عرض نماییم:

شرایط شغل دامداری و دامپروری گوسفندی

همانطور که می دانید وارد شدن به هر حوزه ی شغلی بی دغدعه و مشکل نیست و حوزه  پرورش و نگهداری از حیواناتی نظیر گوسفند نیز این قاعده مستثنی نمی باشد اما همین شغل می تواند برای کسانی که از روش های نوین دامپروری استفاده می کنند نیز بسیار درآمدزا و موفقیت آمیز باشد.

اگر شما نیز به دنبال افزایش تولید محصولات خود هستید باید این نکات را مد نظر قرار بدهید چرا که هر چقدر تولید بالاتر رود حساسیت دام چه از لحاظ سلامت و چه از لحاظ تغذیه بیشتر می شود و نیازمند مراقبت های دقیق تری است .

نکاتی مهم در دامپروری گوسفندی

برای اینکه در این حوزه کسب و کار موفق باشیم باید به چند مورد توجه کنیم:

• انتخاب و خریداری بره و گوسفندان گله از نژادهای مرغوب  و متناسب با هر منطق جغرافیایی ( در این مورد پیشنهاد می توانید مقاله انواع نژادهای گوسفندان ایرانی را مطالعه نمایید)
• آماده سازی انبار ، سیلو و یا سکو مناسی جهت نگهداری علوفه
• آماده سازی محیطی مناسب جهت نگهداری از دام ها
• استفاده از مواد مغذی در طول پرواربندی گوسفندان ( برای کسب اطلاع بیشتر می توانید مقاله تغذیه مناسب گوسفندان شیری و گوسفندان داشتی را مطالعه نمایید)
• در طول مراحل پرواربندی حتما از اشخاص با تجربه کمک بخواهید
• حتما از  دکتر دامپزشک جهت معاینه گوسفندان گله استفاده نمایید
• سعی کنید در انتخاب گوسفندان از نژادهای که قابلیت چند قلوزایی دارند استفاده نمایید.
• داشتن سرمایه کافی نیز می تواند به رسیدن هرچه زودتر به سود مناسب کمک شایانی کند.
• به سمتی حرکتی کنید که بهره برداری ها سنتی خود را به بهره برداری های صنعتی و مدرن سوق دهید
• حتما اصول بهداشتی لازم را در دامداری های خود رعایت کنید . و از شیوع بیماری ها پیشگیری نمایید . این بداین معنا است که شما باید شدت کارهایی محافظتی از گله خود را افزایش دهید .
• به صورت مرتب و صحیح دامداری خود را ضدعفونی کنید .
• قبل از ورود تجهیزات و خودرو به مجتمع دامداری آنها را تمیز نمایید .
• با رعایت نکات ایمنی برای گند زدایی می توانید از دستگاه شعله افکن استفاده کنید .
• لباس ، کفش ، لوازم ، چرخ های خودرو هایی که به مکان های آلوده رفت و آمد دارند می تواند سبب شیوع بیماری های خطرناکی در گله شما شوند . لذا سعی کنید آنها ار ضدعفونی کنید .
• میش های گله شما باید در طول زمان بارداری و حتی قبل از آن با بهترین و کامل ترین نوع علوفه تغذیه شوند .
• برای گوسفندان خود آب تمیز و بدون هیچ نوع آلودگی تهیه کنید
• علوفه خود را به با مواد معدنی کامل به خصوص سلنیوم غنی کنید
• از نگهداری جیره گله در انبارهای مرطوب و گل آلود خودداری کنید .
• همیشه دمای محیط نگهداری انان را بررسی کنید زیرا سرما و یا گرما و حتی رطوبت تاثیرات بسیار بدی بر روند کار شما می گذارد .
• در فصل جفت گیری نسبت تعداد قوچ به میش های گله خود را از لحاظ تعدادی در نظر بگیرید .
• آخورها را باید حتما برای جلوگیری از ایجاد کپک و آلودگی های مختلف تمیز و ضدعفونی کرد
• اگر دامی در گله شما دچار مشکلات از قبیل کم اشتهایی ، کم تحرکی و غیره شد حتما برای درمان و ریشه یابی مشکل بلافاصله اقدام کنید زیرا این کار از هدر رفت انرژی و سرمایه شما به شدت جلوگیری می کند .
• در هنگام خرید دام زنده برای گله خود سن دام را نیز مد نظر قرار دهید . برای شناسایی اینکار می توانید از صاحب دام بپرسید و یا از روی دندان های دام مورد نظر سن تقریبی را حدس بزنید .
• یکی دیگر از اساسی این است که متاسفانه برخی از دامپروران هدر رفت زمان را در نظر نمی گیرند . به این صورت که آنها می توانند با بکارگیری روش های اصولی زمان به نتیجه رساندن فعالیت اقتصادی خود را کاهش دهند . این مسئله به صورت مستقیم نیز صرفه اقتصادی را به همراه خواهد داشت .
• توجه داشته باشید که حداقل شدن قیمت خوراک مورد نیاز دام به خصوص برای گوسفند به معنی به حداکثر رسیدن نرخ سودهی نمی باشد
• به شدت از ایجاد لجن و کود بسیار در کف جایگاه دامداری خود جلوگیری به عمل آورید زیرا این اتفاق باعث ایجاد تنش و بیماری در گله دام های شما می شود

بازار محصولاتی که تولید می کنید را آنالیز و بررسی کنید . همانطور که می دانید قیمت محصولات دامی تولید شده در بعضی از فصول سال بیشتر از سایر فصول می باشد . پس سعی کنید در زمانی که قیمت ها افزایش پیدا می کند حداکثر تولید خود را به فروش برسانید .

معولا مدت زمانی که برای پرواربندی در نظر می گیرند چیزی در حدود ۱۰۰ روز می باشد . پایان پرواربندی ، زمانی مشخص می شود که ضریب تبدیل دام کاهش بیابد و دیگر مصرف علوفه گران قیمت برای آنان کار اقتصادی نباشد .

اگر در گله شما بره ای به دنیا آمد باید به چند مورد توجه داشته باشید .
مهم ترین چیز این است که مطمئن شوید که بره ها به اندازه کافی غذا می خورند و رفتارهای معمولی دارند . یعنی آنها هوشیار هستند و قادر هستند بر روی پاها ی خود بایستاند .

نکات تکمیل در مورد داشتن دامپروری موفق :

اگر در ابتدا کار خود در رشته دامپروری هستید در انتخاب گله و نژادی اولیه خود بسیار دقت کنید متاسفانه تصور خیلی های این است که این کار چندان مهم نیست و هر نژادی قابلیت پرورش با بیشترین میزان سودهی را دارا است . اما تجربه و بررسی ها چیز دیگری را نشان می دهد .  هر منطقه و هر نژاد ویژگی های خاص خود را دارند که آنها را می تواند منحصر به فرد کند.

یکی از دلایل مهمی که اغلب افراد در ابتدا ورود به هر شغلی به آن نسبتا بی توجه هستند ، بهره بردن از تجربه های موفق در هر صنعت می باشد. امروزه با توجه به رشد سریع اطلاعات و فناوری سایت بازار گوسفند با این هدف تاسیس شده است که بتواند نقشی هر چند کوچک در بهبود روند رشد صنعت دامپروری داشته باشد . و با معرفی راهکارها و روش های مناسب باعث افزایش نرخ بهره وری در این حوزه شود.

سعی کنید برای انتخاب گوسفندان و دام های گله خود نژادهای چند قلوزا و اصلاح شده را به دلیل منافع طولانی مدت انتخاب نمایید .
همانطور که ذکر شده این گونه ها دامی به تعداد زیادی از نژادها تقسیم بندی شده اند که برای بر اساس اهداف تولیدی مختلف در شرایط آب و هوایی متنوع سازگاری یافته اند .منظور از سازگاری گوسفندان با شرایط محیطی متفاوت این است که شما می توانید نژادهای خاصی از این حیوان را در مناطق کوهستانی و سرد شمال اروپا تا مناطق خشک آفریقا و اسیا بدون مشکل پرورش دهید و سود کسب کنید .

اگر در منطقه ای که شما در حال پرورش دام و تولید محصولات دامی هستید نرخ خرید پایین می باشد نگران نباشید چون می توانید از بازار هدف بزرگتری نظیر کلان شهر ها استفاده کنید .

با تولید محصولات دامی درجه یک می توانید برای خود مشتریان ثابتی را پیدا کنید که دوست داشته باشند همیشه از شما خرید کنند.

در شغل دامپروری به دنبال دانش و اطلاعات به روز و کافی باشید .

فراهم کردن شرایط محیطی مساعد برای پرورش دام اهمیت فراوانی دارد .
حتما گوسفندان و سایر دام های خود در معرض نور خورشید به مقدار کافی و روزانه قرار دهید .
کف جایگاه باید حتما خشک باشد برای اینکار می توانید از خاک اره یا پوشال تازه استفاده کنید
فضای جایگاه باید بدون پشه و مگس باشد . و یا حداقل تعداد آنها را به حداقل رسانید .
همیشه سعی کنید از نان خشک برای تغذیه دام هایتان استفاده نمایید .

ضدعفونی کردن محیط نگهداری دام برای حفظ سلامت آنها بسیار مهم و ضروی می باشد که برای این کار می توانید از سم های حشره کش و دستگاه شعله افکن بهره ببرید .

کفش ها و چر خ های خودرو های خود و سایر کارکنان را قبل از ورود به مجتمع دامپروری حتما ضدعفونی کنید تا حد الامکان راه شیوع بیماری از این طریق گرفته شود

موفقیت در این شغل در گرو داشتن مدیریت صحیح و بدست آوردن تجربه در طول زمان می باشد .
یکی از بهترین و کامل ترین راه های پیشگیری و مقابله با مریضی های واگیریدار و غیر واگیر در حوزه دامپروری گوسفندی واکسینه کردن تمام گوسفندان طبق یک برنامه مدون و دقیق می باشد .
گاهی اوقات اهمال کاری در انجام برخی از موارد و نکات ذکر شده می تواند برای دامداران عزیز که زحمات زیادی متحمل می شوند خسارات جدی را پدید آورد . پس توصیه می شود حتما این مسائل دامپروری را رعایت کنید و به آنها پایبند باشید.

توصیه می شود از تلقیح مصنوعی که امروزه روشی رایج در دامپروری های مدرن می باشد استفاده کنید . تلقیح مصنوعی باعث جلوگیری از انتقال بیماری ، اصلاح ژنتیکی و صرفه جویی اقتصادی می شود

جیره بندی صحیح برای گوسفندان :

مدیریت جیره امری است که باعث به وجود آمدن تمایز بین یک دامدار با تجربه و حرفه ای با یک دامدار سنتی و البته کم تجربه می شود . دامداران موفق با استفاده برنامه های
جیره بندی هم قیمت تمام شده علوفه کاهش می دهند و هم سبب افزایش میزان رشد دام می شوند

چنانچه قصد دارید در مورد چگونگی پرواربندی بندی بره گوشتی بیشتر بدانید حتما این مقاله را مطالعه کنید.

در آخر باید به این نکته توجه داشت که پتانسیل های زیادی در شغل دامپروری گوسفندی وجود دارد که توجه به این بخش می تواند سبب ایجاد شغل و درآمدزایی به خصوص در نواحی روستایی ، عشایری و کم برخوردار شود.

تکنولوژی در دامپروری

از گذشته های دور شغل دامپروری و دامداری جزو مشاغل بسیار سخت و طاقت فرسا محسوب می شود. دامدار در این شغل مجبور است به صورت شبانه روزی از دام های خود محافظت و نگهداری نمایید و این بدان معنا است که این افراد محبور به تحمل زحمات و هزینه های زیادی برای این امر هستند .
اما امروزه روش هایی برای کاهش دادن این مشکل .در حال شکل گیری است . به صورت حتمی آینده دامپروری در گرو به کاربردن فناوری ها و تجیهزات نوین می باشد . دامداری های هوشمند روشی جدیدی برای نگهداری و پرورش این حیوانات محسوب می بشود .
این مجتمع های دامپروری مجهز به دوربین های مداربسته پیچیده ، حسگرهای مختلف و میکروفون و… می باشد .استفاده از این تجهیزات علاوه بر تمام مزیت های ذکر شده ، باعث افزایش چشمگیر نرخ راندمان در این صنعت می شود

حسگر ها و دوربین های پیشرفته به وسیله هوش مصنوعی که دارند می توانند کوچک ترین حرکات این حیوانات را زیر نظر بگیرند و به محض اینکه رفتاری غیر عادی را حس کنند ، هشدار می دهند .
البته شایان ذکر است که به کارگیری این روش ها بسیار جدید است و در بعضی از کشور ها محققان در حال تلاش برای بهبود روند کارایی این سیستم ها می باشند .

توانایی ها و مهارت های لازم برای یک شخص دامدار :

اگرچه افرادی که مشغول در حوزه پرورش گوسفند هستند از نظر افراد اندکی در جامعه از جایگاه اجتماعی پایینی برخوردار هستند اما این قشر زحمت کش با تامین بخش مهمی از نیازهای غذایی ما نقش مهمی در اقتصاد یک کشور بازی می کنند .

به مانند بسیاری از مشاغل شرط فعالیت در شغل دامداری و دامپروری نیز نیازمند داشتن مهارت های لازم و مخصوص به خود می باشد .

کسب این مهارت ها و توانایی ها به وسیله بدست آوردن تجربه عملی و دانش به روز میسر می شود .

شاید امروزه به دلیل بالا رفتن هزنیه های مختلف برای شروع یک کسب و کار روش آزمون و خطا برای بدست آوردن تجربه دیگر کارایی خود را تا حدود قابل توجهی از دست داده باشد . شما می توانید برای جبران این موضوع با تحقیق و پرس و جوی صحیح از افراد موفق در زمینه شغل خود این مشکل را بر طرف نمایید .

برای شروع کاردامپروری با آگاهی کامل از انواع پارامترهای موثر بر این شغل وارد این نوع کسب و کار شوید و سعی کنید با تحلیل بازار و آمارهای رسمی درک خوبی را از میزان فروش و سود خود بدست آورید .
باید توجه داشته باشید یکی از مهم ترین شاخصه هایی که باعث می شود که شما بتوانید میزان بهره وری کسب و کارتان را افزایش دهید افزایش میزان توانایی و مهارت های مرتبط با شغل تان می باشد . یقینا دامدارن هرچقدر بر روی بدست مهارت های مختلفی از جمله مدیریت بهتر و مهارت ارتباطی خود تلاش کنند تاثیر مستقیم آن را بر میزان رشد کسب و کارشان بیشتر مشاهده خواهند کرد

با انواع اصطلاحات رایج در شغل دامداری آشنا شوید

مهم ترین مهارت های یک شخص دامدار عباتند از :

توانایی تشخیص نژاد مرغوب با توجه به اهداف پرورشی

داشتن مهارت های لازم جهت بودجه بندی و مدیریت جریان پول

توانایی برقراری ارتباط با افراد مختلف از جمله مشتری

داشتن صبر و حوصله

توانایی مدیریتی ماهرانه

ایجاد یک محیط مناسب برای دام های خود

یک شخص دامدار و دامپرور موفق باید بتواند همیشه خود برای به کارگیری روش های جدید به روز نگه دارد .

به کارگیری از روش های تغذیه و نگهداری صحیح

مدیریت مالی در شغل دامپروری :

شما باید برای مدیریت هرچه بهتر دامداری خود استراتژی مالی تعیین کنید  .
و اگر دانش کمی در رابطه با مدریت مالی دارید سعی کنید این مهارت کاربردی را از راه های مختلفی مثل مطالعه کردن بیاموزید .
مدیریت هزینه ها به نحوه احسن ، به شما قدرت انعطاف پذیری بیشتری در ادامه کار می دهید برای مثال بسیاری از دامداران کم تجربه برای خرید ابتدا دام های گله خود هزنیه بسیاری را انجام می دهند این درحالی است که برای تهیه علوفه و سایر نیازهای این شغل هزنیه کافی را انجام نمی دهند .

دامدارانی که در حوزه پرورش گوسفند مشغول به فعالیت هستند به دلیل اینکه محصولات دامی خود را در طول فصول مختلف می توانند به راحتی به فروش برسانند ، با مشکلات مالی کم تری مواجه می شوند .

در مورد ویژگی های قوچ گوسفندی عالی در سایت بازار گوسفند توضیحات کاملی را ارائه کرده ایم . پیشنهاد می کنم سری نیز به این مقاله بزنید .

پرورش گوسفند نژاد خالص :

عده ای از محققان معتقدند که پرورش نژادی خالص به سبب یک دستی بیشتر گله از سود قابل توجه تری برخوردار است . این کار به دلیل اینکه نژاد خالص تقریبا سخت به دست می آید به نظر کمی مشکل خواهد بود . علاوه بر اهداف معمولی ، پرورش گوسفند به صورت نژادهای خالص به منظور بزرگ کردن و فروختن قوچ برای گله هایی که قصد تولید را دارند می باشد .

در آخر باید اضافه کنم که برای رسیدن به موفقیت در کار دامپروری باید پشتکار و تلاش را با دانش و آگاهی آمیخت تا این هدف بدست آید . در کل یک نکته اساسی در شغل دامپروری وجود دارد و آن هم مربوط به مدیریت سالم و صحیح می شود که بی شک عمل به آن سود مالی فراوان را به همراه خواهد داشت .

عوامل زیان بار برای کار پرورش گوسفند :

بسیار از کسانی که در کار پرورش و نگهداری از گوسفند هستند ، گمان می کنند این حیوان می توانند مانند بسیاری از حیوانات وحشی انواع شرایط آب و هوایی مانند طوفان یا حتی گرمای شدید را تحمل کند . این فرضیه به هیچ وجه درست نیست حتی همین حیوانات وحشی نیز برای خود درصدد مهیا نمودن پناهگاهی برای ادامه حیات هستند .

علاوه بر عدم ایجاد یک جایگاه مناسب برای گوسفندان ، عده ای نیز به اشتباه کارهایی را انجام می دهند که باعث می شود میش ها در فصولی از سال بره زایی داشته باشند که مناسب این زمان ها مناسب این کار نمی باشد . این مورد خود یکی از مهم ترین علل سقط جنین در گوسفندان محسوب می شود .

• فراهم نکردن جیره غذایی مناسب برای گوسفند :

خیلی از کسانی که به تازگی قصد ورود به مشاغل پرورش دام و گوسفند را دارند گمان می کنند که باید بیشتر سرمایه اولیه خود را صرف خرید بره و گوسفند و همچنین محیط پرورشی کنند و به تهیه نمودن خوراک کامل و مقوی برای گوسفندان خود توجه نمی کنند . متاسفانه خیلی از دامداران سنتی که حتی سال ها در این زمینه مشغول به فعالیت بوده اند نیز این مسئله را جدی نمی گیرند . این مسئله خود یکی از مهم ترین علل زیان در دامداری هایی است که این گونه مدیریت می شوند .

• بارداری بیش از حد میش :

امروزه با توجه به روش های تلقیح مصنوعی شخص دامدار در تکاپوی باردار نمودن متعدد میش های خود می باشد . در شرایط طبیعی میش قادر است در طول یک زمان مشخص فقط یک بار باردار شود و عدم رعایت این موضوع میش ها را از نظر فیزیولوژیکی برای تولید بره سالم تحت فشار قرار می دهد و در بسیاری از موارد بره نارس به دنیا می آید . اگر شما به دنبال افزایش نرخ زاد و ولد در گله خود هستید پیشنهاد می کنم به دنبال خرید و پرورش نژادهای چند قلوزایی مانند گوسفند رومانوف باشید .

• ضدعفونی نکردن محیط نگهداری از گوسفندان و پیشگری ننمودن از انواع بیماری ها :

گوسفند حیوانی است که پتانسیل مبتلا شدن به طیف گسترده ای از انواع بیماری های مختلف را دارا می باشد . موردی که
اغلب شخص دامپروی فراموش می کند پیشگیری نکردن از بیماری ها است . باید بگوییم که پیشگیری بسیار بهتر و ارزان تر از درمان می باشد . برای این کار شما می توانید با رعایت یکسری از اصول از مبتلا شدن دام های خود به انواع بیماری های گوسفندی جلوگیری نمایید .

• برخی دیگر از عوامل زیان بار برای کار پرورش گوسفند عبارتند از :
  نچیدن پشم گوسفند به صورت مرتب
  سم چینی نکردن گوسفند
  انتخاب نکردن نژاد مناسب جهت شروع کار
  استخدام نکردن افراد ماهر و دلسوز
  نداشتن توانایی های بازاریابی و ایجاد رابطه با مشتری

کم شدن تولید محصولات و فراورده های دامی :

متاسفانه طی چندین سال گذشته تعداد واحد های تولیدی صنعت دامپروری روستایی و عشایری روبه کاهش بوده است . این مسئله سبب شده است که قیمت دام با مقداری افزایش مواجه شود .البته این کاهش ظرفیت تولیدی یک مزیت برای دامپروانی است که به شغل ادامه می دهند زیرا به هرحال نیاز کشور به گوشت و محصولات دامی کاهش چندانی نداشته است و روبه رشد نیز می باشد و ظرفیت اشباع در این زمینه به وجود نیامده است . با توجه به افزایش جمعیت کشور و نیازهای سالیانه طی ایام مختلف سال به کشور کمبود تولید گوشت گوسفندی در کشور در مقاطعی احساس می شود .