اهمیت تفاوت در آموزش ها:آموزش شروع بازی شطرنج در مکتب روسی

یکی از ویژگی های متون آموزشی شوروی در زمینه تئوری گشایش، توجه به روشهای آموزشی است. شیوه های آموزش در این کشور پیوند تنگاتنگی با نظام درجه بندی و نیز کار آموزشی دارد که پیوسته در باشگاههای شطرنج صورت می گیرد. لونفيش و رومانفسكی، سهم به ویژه ارزشمندی در این حوزه دارند. هرچند دامنه کار آموزشی آنها بسیار وسیع است، اما در این میان مطالعه تئوری گشایش از جایگاه خاصی برخوردار است رومانفسکی روشی را برای مطالعه گشایشها طرح ریزی کرده است که به کار شطرنج بازان سطوح پایین تر می آید در حالیکه لونفیش در پدید آوردن روش آموزشی برای بازیکنان سطوح بالاتر موثر بوده است. برخی از موضوعات مطروحه از سوی لونفیش ارزش آن را دارند که با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار گیرند. او براین باور است که بین میزان آگاهی یک شطرنج باز از تئوری گشایش و معیارهای عام رابطه ای مستقیم وجود دارد. پس به این نکته توجه می کند که شناخت بازیکن ازتئوری گشایش می بایستی پابه پای بیشتر شدن مهارت کلی اش در شطرنج ارتقا یابد لونفیش به بازیکنان سطوح بالا توصیه می کند که ابتدا تعداد محدودی از نظام های گشایشی را مورد مطالعه قرار دهند و به تدریج برگنجینه شناخت خود از گشایش های بیشتر بپردازند. رسیدن به درکی درست از مرحله وسط بازی که پس از مرحله گشایش صورت می گیرد و مطالعه نکات ظریف آن از اهمیت اساسی برخوردار است. هدف اصلی از مطالعه واریانت های گوناگون گشایشی، تسلط یافتن بر امکانات پویای مرحله وسط بازی است. لونفیش به بازیکنان توصیه می کند بیش از آنکه مقالات تئوریک را مطالعه کنند به بررسی گشایشهایی بپردازند که در مسابقات استادان روی می دهد. مهمتر از همه هشداری است که او به بازیکنان می دهد تا مبادا در برابر نظام های گشایشی مد روز گیج و مبهوت شوند.! لونفیش طرح تفصیلی را برای بررسی سیستم های جدید گشایشی پیشنهاد می کند.

این طرح شامل موارد زیر است

۱) گردآوری مقالات (گرد آوری بازیهای انجام شده و تحليلها و مرتب کردن منظم)

۲) تحلیل این مقالات

۳) بازبینی نتایج این تحلیل به صورت اتفاقی و در مسابقات لونفیش تاکید میکند که بدون انجام چنین کار دشوار و دقیقی، هیچ شطرنجبازی نمی تواند بر تئوری گشایش تسلط یابد بخش دیگری از کار لونفیش نیز بسیار با ارزش است. او با تحلیل بازی بازیکنان رده اول، اشتباهات شاخصی را که در گشایشی مرتکب شده اند، بررسی نموده است اشتباهات اصلی ناشی از این موارد است:

الف) آگاهی ناکافی از متون شطرنج

ب) انتخاب روش ضد پوزیسیونی در مرحله گشایش

ج) ناتوانی در اجرای گشایشهای ( تدافعی )

د) اجرای مکانیکی و حفظی واریانت ها

ی) نا آگاهی از اهمیت مرحله گشایش (آگاهی از اینکه گشایش صرفا آغاز بازی نیست و در بسیاری موارد سرنوشت بازی در همین مرحله رقم می خورد) ظهور نسل جدید استادان شوروی در دهه سی و چهل خیزش بی سابقه ای را در عرصه تئوری گشایش سبب گردید. آغازگر این حرکت باتوینیک بود، باتوینیک یکی از نخستین شطرنج بازانی بود که به تحليل علمی گشایش ها پرداخت. او در تحليل گشایش ها نه تنها پیچیده ترین وضعیت های ممکن در مرحله میانی بازی بلکه حتی آخر بازی را نیز مورد توجه قرار می داد باتوینیک سهم مهمی در پیشرفت تئوری دفاع های فرانسه، سیسیلی، اسلاو، بازی اسکاتلندی و نیز دفاع های نیمزوویچ و گرونفلد و گشایشهای انگلیسی ورتی داشته است. در نتیجه پژوهش های او بود که کل بازی از همان نخستین حرکات به مانند پیکار اندیشه های متحد اما پیچیده مورد پذیرش قرار گرفت! باتوینیک به بررسی همه جانبه ای از مسائل مطرح در تئوری گشایش شطرنج پرداخت. وی با تشخیص ارتباط گشایشهای گوناگون، نظام تازه ای را برای فراهم آوردن گنجینه ای از گشایش ها پدید آورد. بی جهت نیست که در برابر حرکت d4 یکی از نظامهای گشایشی مطلوب او دفاع هلندی است. در عمل بازیکنان اغلب این دفاع را با حرکت 1…e6 (برای جلوگیری از گامبی استانتون) شکل می دهند. این حرکت به سفید امکان می دهد که با جابه جا کردن مهره هایش دفاع فرانسه را شکل دهد باتوینیک هر دو گشایش را به تفصيل مورد مطالعه قرار داد. او در عين حال سعی دارد تا به هنگام گشایش بحرانی ترین مسیرها را که از طریق آن بازی به تند و تیز ترین وضعیت درمی آید برگزیند. او دیگر به رمز و راز پویایی در گشایش پی برده است، نمونه چنین تسلطی ترتیب حرکاتی که برای دفاع اسلاوارائه میدهد. در این سیستم از نخستین حرکات، نبردی بسیار تند در کل صحنه شکل می گیرد. در بسیاری از واریانت ها، این کار سبب برهم خوردن بسیار سریع تعادل می شود. وی درحل بسیاری از مسائل مربوط به چگونگی کنترل مرکز در گشایشهای مدرن نقش داشته و طرحهای بنیادی و تازه بسیاری را ارائه کرده است. باتوینیک پیوسته بر غنای گنجينه گشایشی خود از طریق مطالعه نکات ظریف هر گشایش تازه، می افزاید. قهرمان پیشین جهان پایه گذار مکتبی نو و پیشرفته در آموزش تئوری گشایش هاست. از ویژگی های این مکتب مطالعه عمیق گنجينه گشایشی حریف است. انجام چنین مطالعه ای ازآن روست که حریف را واداربه انتخاب سیستم های گشایشی کند که آشنایی چندانی با آنها ندارد ودرنتیجه به لحاظ روانی احساس آرامش نکند. ارزشمندی این روش اکنون مورد تائید همگان است ودیگر اساتیدبزرگ و بازیکنان قدرتمند از آن تبعیت می کنند.