آیا هوش مصنوعی جای برنامه نویسی را میگیرد؟

سلام ، امیدوارم حالتون خوبه خوب باشه 💐

چند روز پیش درحال استفاده از هوش مصنوعی بودم، یهو سوال برام پیش اومد آیا روزی من شغلم رو از دست میدم؟ چرا این سوال؟ چون قدرت هوش مصنوعی را درک کردم و این حس ترس در من ایجاد شد، هوش مصنوعی که هرچند مدت یکبار قویتر از قبل هم ظاهر میشه

اما من مثل همیشه تحقیقاتم رو شروع کردم و بیکار نموندم و به جواب این سوال هم رسیدم که آیا هوش مصنوعی جای برنامه نویسی را میگیرد یا نه ، با هم بریم بخونیم.

بیایید ببینیم هوش مصنوعی یا ai چیه و چطوری کار میکنه

هوش مصنوعی یا artificial intelligence که بصورت مخفف بهش ai میگن یه علم هست ، علمی که میخاد کاری بکنه دستگاه ها مثل آدم ها فکر کنن و عمل کنند. تا حدودی هم موفق بوده ولی همیشه موفق نیست

هوش مصنوعی تو ایران تقریبا چندسالی هست که شناخته شده و آن هم به لطف یک سری ربات پاسخگوی متنی یا تولید کننده تصویر بوده.

درک مردم ایران از هوش مصنوعی بصورت عمومی به کل اشتباهه ، چون فکر میکنن هوش مصنوعی یعنی کلا همون چت جی پی تی یا دیپ سیک یا کوپایلت یا هم ربات دیگه ای

درحالیکه اینا تنها بخش کوچکی از دنیای هوش مصنوعی هستند و هوش مصنوعی کارهای بزرگتری هم میتونه انجام بده

اسم این ربات هایی که استفاده میکنیم مدل های زبانی هست که به انگلیسی بصورت مخفف بهشون میگن LLM

بصورت خلاصه مدل زبانی یعنی همون چت جی پی تی ، دیپ سیک ، کوپایلت و امثالهم

برنامه نویس ها هم از این مدل های زبانی استفاده میکنند تا بتونند بخشی از پروژه ی خودشون رو بدون کدنویسی و انجام کارهای روتین و تکراری پیش ببرند ( البته تمرکز این مقاله روی برنامه نویسان هست و مدل های زبانی برای همه ی رشته ها و زمینه های شغلی قابل استفاده هست)

پس اینجا یک اشتباه مرسوم رو اصلاح کردیم ، به اونایی که تا دیروز میگفتید هوش مصنوعی از فردا بگید مدل زبانی

مدل زبانی چطوری کار میکنه؟

مدل های زبانی یک نوعی از ابزارهای هوش مصنوعی هستند که از یه طرف خوراکی های خودشون رو دریافت میکنند با آنها تربیت میشوند و از این طرف قابل استفاده میشن.

طبق تصویر بالا سمت راست خوراک را مشاهده میکنید حالا اینجا منظور من از خوراک همون Data یا اطلاعات اولیه هست که میتونه شامل هرچیزی باشه ، تو نسخه های اولیه اونا میتونستن فقط متن رو بخونن ، بعدا تونستن تصاویر رو هم میل کنن بعدا فایل های صوتی بعد داده های تنظیم شده بعد همه چی حتی کتاب های اسکن شده ، pdf ، داده های انجمن های گفتگو و ..........

یه قسمتی هست به اسم Traning که من بهش میگن تربیت کردن ، فکر کنید مدل زبانی یه حیوان خونگی هست که تربیتش میکنید یه چیز جدید بهش یاد میدید و اون مغزش تشنه ی یادگیری هست.

و بعد از تربیت شدن یه خروجی داره

خروجی هم میشه متنی که شما از چت جی پی تی دریافت میکنید ،یا تصویری که یه هوش مصنوعی دیگه تولید میکنه و میده به شما

این یادگیری اسمش ماشین لرنینگ هست ، یعنی تا حدودی یادگیری از اشتباهات قبلی خودش

یعنی شبیه سازی یه چیزی شبیه به تجربه در انسان ها ، شما وقتی یه تجربه بدی کسب میکنید ازش درس هایی یاد میگیرید و سری بعدی سعی میکنید اون اشتباهات رو تکرار نکنید

در نسخه های اولیه مدل های زبانی مثل چت جی پی تی ، اونا به اینترنت وصل نبودن ، یعنی هرچی داشتن درون مغزشون بود که قبلا به خوردشون داده بودن ، هرچی حجم اطلاعات درون مغزش زیاد میشد حجم فضای اون مدل افزایش پیدا میکنه و همینطور تحلیل ازش سخت تر میشه پس نیاز به کامپیوتر قویتری داره که بتونه سریعتر پاسخ بده. منظور از کامپیوتر جایی هست که هوش مصنوعی روش نصب شده و بهش میگیم سرور

بعدا این مدل های زبانی قابلیت جستجو و خزش در اینترنت هم بهشون اضافه شد یعنی عملا اگر اطلاعاتی رو نداشته باشند مراجعه میکنند به اینترنت و مثل یه انسان کلی اطلاعات رو در کسری از ثانیه مطالعه و تحلیل میکنند تا کسب علم بکنند.

مثلا انجمن ها را باز میکنند و نظرات مردم رو میخونن

اخرین اخبار رو مطالعه میکنند

وب سایت های وبلاگی رو مطالعه میکنن

ممکنه همین مقاله رو هم یه روزی هوش مصنوعی نیاز باشه و بخونه

بعد که اطلاعات جمع شد دوباره برمیگردن و تحلیل کرده و پاسخ شما رو میدن

پس ببینید چقدر کار بشر در اینترنت راحت تر شده ، شما شاید بین هزاران انجمن و مطلب و ... گم میشدید ولی هوش مصنوعی در کسری از ثانیه همه رو مطالعه میکنه لپ کلام رو میاره

حالا فهمیدیم هوش مصنوعی چیه و چطوری کار میکنه بریم ادامه

آیا واقعا هوش مصنوعی میتونه یه روزی مثل انسان باشه؟

جواب هم بله هست هم خیر ، میتونه بستگی به میزان پیشرفت علم داره و نتونستن هم دلیلش واضحه انسان خیلی پیچیده تر از اونیه که ما میدونیم

همین الان با پیشرفت چشم گیر هوش مصنوعی ، اگه به شما یک متن یا تصویر که توسط هوش مصنوعی تولید شده را نشان بدن شما بلافاصله متوجه میشید که این تصویر یا متن تولید شده هست و کار دست انسان نیست.

اما از طرفی دیگر پیشرفت روز افزون هوش مصنوعی بصورت تصاعدی رو هم نمیشه نادیده گرفت 😱

بلاخره میتونه یا نمیتونه؟

جواب به این سوال رو هیچکسی نمیتونه فعلا بده ولی با علم امروزی و پیشرفت امروزی تا 50 سال آینده مطمئنا هیچ ابزاری نمیشه ساخت که دقیقا انسان رو شبیه سازی بکنه یعنی قدرت ادراکی و احساساتی انسان رو داشته باشه

هوش مصنوعی هیچ درکی نداره ، میتونه ادراک را شبیه سازی بکنه ولی واقعا درک وجود نداره پس جاهایی که نیاز به ادراک واقعی انسانی هست هوش مصنوعی کم میاره

یا احساسات لذت و تمامی حس های انسانی هنوز نمیتونه با هوش مصنوعی شبیه سازی بشه

یک مثال خوب مثال آینه هست ، هوش مصنوعی مثل یک آینه هست که درونش هرتصویری وجود داره ولی واقعیت اون تصاویر وجود ندارند ، مثلا فرض کنید در آینه تصویر آتش میبینید ولی وقتی به دنیای واقعی یعنی روبروی آینه نگاه میکنید آتشی وجود ندارد، شبیه سازی هوش مصنوعی از جملات عاشقانه ، درد و دل ها و ... نیز برخاسته از تحلیل الگوریتم ها و یادگیری های اون هست نه ادراک و از درون واقعی اون

دلیل اینکه نمیتونیم هوش مصنوعی با ادراک انسانی بسازیم اینه که انسان هنوز نمیدونه ادراک دقیقا چیه احساسات دقیقا چطور کار میکنند. یه تیکه متن پائین رو از خوده هوش مصنوعی گرفتم :

یاختهٔ عصبی (نورون زیستی)
یک سلول زنده‌ست.
هم‌زمان الکتریکی، شیمیایی و زیستی کار می‌کند.
پیوسته تغییر می‌کند، خودش ترمیم می‌شود، و با بدن و بقا گره خورده.
یادگیری‌اش محلی، تدریجی و وابسته به تجربهٔ واقعی است.
خطا برایش «هزینهٔ واقعی» دارد.

نورون در هوش مصنوعی
یک تابع ریاضی ساده است.
جمع‌وزن → تابع فعال‌سازی → خروجی.
هیچ زیست، حس، یا خودآگاهی ندارد.
یادگیری‌اش عددی و بیرونی است (به‌روزرسانی وزن‌ها).
خطا فقط تغییر عدد است، نه تجربه.

جمع‌بندی یک‌خطی:
نورون زیستی «زندگی می‌کند و می‌آموزد»؛ نورون مصنوعی فقط «محاسبه می‌کند و تنظیم می‌شود».

آینده ی برنامه نویسی با وجود هوش مصنوعی به کجا پیش میره؟

هوش مصنوعی یا مدل های زبانی ، در حوزه ی برنامه نویسی خیلی کاربردی هستند ولی به معنی این نیست اونا میتونن جایگزین برنامه نویسان واقعی و انسانی بشن

دلیلش هم اینه که بالا گفتیم هوش مصنوعی ادراک نداره پس در هر موقعیتی که نیاز به ادراک انسانی هست خوده انسان لازمه

هوش مصنوعی یک تکه از کدهای شما را در یک ثانیه مینویسد شما کپی میکنید و در پروژه ی خود قرار میدهید اما اینکه چرا این قسمت نیازه چرا باید کار بکنه چطور باید کار بکنه از قدرت هوش مصنوعی خارجه

هوش مصنوعی براساس الگوریتم ها و تحلیل هایی که انجام میدهد میتواند کدنویسی بکند ، کدنویسی عالی هست ولی خالق نیست

یک مثال :

وجود هوش مصنوعی مثل وجود ماشین حساب هست ، ماشین حساب عملیات پیچیده ریاضی را میتواند زیر 1 ثانیه انجام بدهد ولی آیا به تنهایی میتواند جای فروشنده سوپرمارکت شود و حساب کتاب دقیق تمام مغازه را انجام دهد؟ قطعا خیر ولی ماشین حساب اگر زیر دست صاحب مغازه باشد حساب کتاب بدون اشتباه و دقیق انجام میشود. در برنامه نویسی هم وجود هوش مصنوعی به این شکل هست.

هرگز هوش مصنوعی به قدرت ادراک انسانی دست نخواهد یافت به همین علت ( بیخیال علت های دیگه ) برنامه نویسی آینده ی خوبی داره چون ابزاری به دست برنامه نویسان رسیده که کار آنها را چندین برابر شتاب میده و جایگزین اونا هم نمیشه

برنامه نویسان در اینده به دو دسته تقسیم میشوند :

• برنامه نویسانی که هوش مصنوعی را هم استفاده میکنند

• برنامه نویسانی که مقاومت میکنند و به شیوه سنتی کار میکنند

هوش مصنوعی جایگزین برنامه نویسان نخواهد شد ولی گروه دوم در لیست بالا مجبور خواهد شد جای خود را به گروه اول بدهد.

یه حرف جالب از مهندس سام نیکزاد شنیدم تو کلیپی که امروز ازش میدیدم و میگفت هوش مصنوعی در بحث یادگیری شبیه تقلب هست ، از این تشبیه خیلی خوشم امد

من خودم تجربه کردم که در بحث یادگیری اگه از هوش مصنوعی استفاده کنم مغزم ناخودآگاه میره سمت راحت طلبی و بقول مهندس نیکزاد پرورش پیدا نمیکنه پیشنهاد میکنم کلیپ مهندس نیکزاد رو درباره ی شروع برنامه نویسی و سوالات متداولش گوش بدید

سخن آخر

اگه توام مثل من نگران بودی امیدوارم با خوندن مطلب بالا نگرانیت رفع بشه و مطمئن باشی که هیچ زمانی نمیرسه هیچ شغلی از دست کسی گرفته بشه بلکه شغل ها همیشه سبک و سیاقشون عوض میشه و کسی که خودش را بروزرسانی نکنه از قافله عقب میمونه