https://magiran.com/R494316
در پیشگیری جامعه محور از آسیب های اجتماعی ، « پروژه کوچک » چیست و چگونه طراحی می شود؟
یک مددکار : پروژه کوچک یا خرد – مقیاس ، برنامه های کوچکی هستند که گروه های همیاری اجتماعی ، با تمرکز بر مسائل اصلی و اولویت دار خود و متناسب با توانایی ها و ظرفیت های شان برای بهبود وضعیت خود و محله شان ، طراحی و جهت اجرای آن ، حمایت جویی و اجرا می کنند. این پروژه های کوچک ، چند ویژگی دارند. (1)مساله محور هستند (2) اهداف محدودی را دنبال می کنند.(3) بازه زمانی محدودی دارند.(4) مبتنی بر همیاری هسند. (5) مبتنی بر توانایی های گروه همیاری و یا بر پایه حمایت جویی هستند.
گروه همیاری پیشگیری از اعتیاد و آسیب های اجتماعی در یک مدرسه ، پس از بحث و تبادل نظر ، نیمرخ خطرپذیری مدرسه خود را تهیه کرده و مخاطرات تهدیدکننده دانش آموزان در مدرسه و محله خود را اولویت بندی کردند.
اعضاء گروه ، گرایش به خطر مصرف دخانیات و مواد را خطر شماره یک برای دانش آموزان مدرسه خود شناسایی کردند و حالا تصمیم دارند که یک پروژه کوچک برای این منظور ، طراحی و اجرا کنند.
اجازه بدهید ، گام به گام ، در کنار گروه همیاری ، یک پروژه کوچک را تعریف کنیم.
- گام نخست : درخت مشکلات
گروه همیاری ، درخت مشکلات را ترسیم کرده است. در این درخت ، دلایل و ریشه های خطرپذیری دانش آموزان در زمینه مصرف مواد ، و نیز پیامدهای آن ، رسم شده است.
بطور خلاصه ، در این درخت مشکلات ، سه عامل (1) آگاهی ضعیف دانش آموزان در مورد خطرات مصرف دخانیات (2) سابقه مصرف دخانیات و مواد در خانواده (3) نبود فعالیت های جایگزین ، به عنوان عوامل اصلی خطرپذیری ، اولویت بندی شده است.
اعضاء گروه همیاری ، تصمیم گرفتند که بتدریج بر روی این عوامل کار کنند. برای این منظور ، آنان تصمیم گرفتند که برای هر یک از این عوامل ، ظرفیت های موجود برای اقدام را بررسی کنند. پس تصمیم گرفتند که درخت ظرفیت ها را ترسیم کنند.
- گام دوم : درخت راهکار
در این گام ، اعضاء گروه همیاری ، برای هر یک از این عوامل مخاطره آمیز ، یک یا چند راهکار پیشگیرانه ، طراحی و تعریف می کنند. به چند نمونه توجه کنید. (1) تولید محصولات فرهنگی و کمک آموزشی برای اعضاء کانون (2) برگزاری جلسه آموزشی و مشاوره ای برای دانش آموزان و خانواده ها (3) برنامه ریزی و اجرای فعالیت های با نشاط ورزشی و هنری برای دانش آموزان
- گام سوم : درخت ظرفیت ها
اعضاء گروه همیاری ، حالا درخت ظرفیت ها را رسم کردند. خلاصه کار آنان در رسم درخت ظرفیت ها ، این شده است.
- عامل مخاطره آمیز : آگاهی ضعیف
- ظرفیت موجود برای حل مشکل : توانایی های هنری دانش آموزان عضو کانون برای تولید محصولات فرهنگی و کمک آموزشی ( مانند پوستر ، موشن گرافیک )
- عامل مخاطره آمیز : سابقه مصرف دخانیات و مواد در خانواده
- ظرفیت موجود برای حل مشکل : وجود مشاور و مدرسان توانمند در مدرسه و در بین والدین عضو کانون برای برگزاری جلسه آموزشی و مشاوره ای برای خانواده های دارای سابقه مصرف دخانیات و مواد
- عامل مخاطره آمیز : نبود فعالیت های جایگزین
- ظرفیت موجود برای حل مشکل : وجود یک کتابخانه در مسجد محله – یک سالن ورزشی در بوستان محله
- گام چهارم : ایده پردازی
اعضاء گروه همیاری ، گام های اصلی را برداشته اند و حالا آماده می شوند که برای راهکارهای خود ، ایده پردازی کنند و یک پروژه کوچک ، طراحی کنند. وقتی می گوییم ، ایده پردازی ، یعنی موضوع ، چارچوب و روش خلاقانه ای برای اجرای راهکار مورد نظر خود ، طراحی کنند.
گام پنجم : طراحی پروژه کوچک
اجازه بدهید ، یکی از راهکارها را انتخاب کنیم و آن را تبدیل به پروژه کوچک کنیم.
- راهکار : تولید محصولات فرهنگی و کمک آموزشی پیشگیرانه
اعضاء گروه همیاری ، تصمیم می گیرند که یک کار مشترک برای تولید محصول فرهنگی ، به اجرا بگذارند. آنان تصمیم می گیرند ، 5 مهارت مهم خودمراقبتی مانند مهارت اجتماعی ، جرات مندی ، حل مساله ، تصمیم گیری و کنترل هیجان را آموزش بدهند. برای این کار ، دانش آموزان به چند گروه تقسیم می شوند. یک گروه بصورت مشترک ، بر روی متن پیام های این 5 مهارت کار می کند و متن های کوتاه تهیه می کند. گروه دیگر ، این پیام ها را تبدیل به پوستر می کند. گروه دیگر ، متن پیام ها را تبدیل به موشن گرافیک می کند. یک گروه هم ، متن پیام را به عنوان گوینده می خواند تا بر روی موشن گرافیک ، ضبط شود. یک گروه هم بر روی اثر تولیدی ، کار رسانه ای می کند و آن را منتشر می کند. گروه دیگری هم مامور می شود تا اثر تولید شده را برای دانش آموزان عضو گروه همیاری یا برای سایر مخاطبان ، آموزش بدهد.
سرانجام ، برای این پروژه خود ، نامی را انتخاب می کنند تا عنوان و تابلوی پروژه آن ها برای معرفی به مخاطبان و رسانه ها باشد. کانون ، نام این پروژه کوچک را « نردبان » می گذارد که هم به معنای بالارفتن به سمت تعالی و خودمراقبتی است و هم ، هر پله آن به نشانه یک مهارت است.
گام ششم : حمایت جویی و اجرای پروژه کوچک
پس از طراحی پروژه کوچک ، گروه همیاری به این نتیجه می رسد که برخی از بخش های اجرای این پروژه کوچک ، مانند بخش تولید موشن گرافیک یا تولید پوسترها ، نیاز به هزینه دارد. در آن صورت ، از مدرسه یا ذینفعان محلی ، حمایت جویی می کند. این حمایت ، لزوما به معنای جذب منابع مالی نیست. ممکن است مشارکت یک کارشناس یا متخصص برای انجام یک بخش از پروژه که بصورت داطلبانه و رایگان به گروه همیاری کمک می کند ، به خودی خود یک کمک اثرگذار باشد.
گام هفتم : تدوین درس آموخته ها
حالا ، گروه همیاری به بخش پایانی کار خود رسیده است. پروژه کوچک را اجرا نموده و در زمان اجرا ، گام به گام آن را مستند کرده است. حالا وقت آن است که درس های خود از شکست ها و موفقیت ها را تدوین کند. در این مورد ، در یک یادداشت دیگر ، سخن خواهیم گرفت.
مطلبی دیگر از این انتشارات
برخی از علامت های شایع که خطر فوریت روانی اجتماعی در بین دانش آموزان را هشدار می دهد.
مطلبی دیگر از این انتشارات
معلمان ، برای آموزش پیشگیری از آسیب های اجتماعی به دانش آموزان ، به چه مهارت هایی نیاز دارند؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
تمرین : در موقعیت های پرخطر زیر در مدرسه خود ، چه اقدامی انجام می دهید؟