چگونه پیشگیری از آسیب های اجتماعی را در مدرسه و خانه ، به کودکان و نوجوانان ، آموزش بدهیم؟

یک مددکار : سوال این است که والدین ، معلمان ، مربیان ، همسالان ، تشکل های دانش آموزی و بطور کلی آموزشگران ، چگونه می توانند پیشگیری را به دانش آموزان ، فرزندان و همسالان خود ، آموزش بدهند.

مهم ترین نکته در این زمینه ، آموزش بصورت فعال و با مشارکت کودکان و نوجوانان است. به چند نمونه از شیوه ها در این زمینه ، که قبلا نیز اشاره کرده ایم ، توجه کنید.

- بحث گروهی در کلاس یا خانواده

- ایده پردازی و بارش فکری

- نقش – بازی یا ایفاء نقش

- شبیه سازی موقعیت ها

- قصه گویی

- مباحثه

- فعالیت های سمعی و بصری

در این روش ها ، آموزش به این صورت است که به جای استفاده از سخنرانی و یا ارائه درس ، یک موضوع به شیوه فعال و مشارکتی با کودکان و نوجوانان ، تمرین و اجرا می شود و از درون همین تمرین ، نتیجه حاصل می شود.

یک نمونه از این رورش ، برنامه « همکاری خانه و مدرسه برای پیشگیری » است. در این برنامه ، والدین به همراه فرزندان خود ، در چند جلسه و به شیوه مشارکتی ، از طریق بازی و فعالیت های مشارکتی ، مهارت های تدوین شده را تمرین و اجرا می کنند و از این طریق مهارت هایی مانند تاب آوری در ایشان بهبود پیدا می کند.

اکنون اجازه بدهید ، یک بازی را در منزل انجام بدهیم. نواع هیجانات و عواطف ( مانند شادی ، غم ، بی حوصلگی و ... ) را در قالب ماسک های جداگانه ترسیم و طراحی کنید و سپس بر اساس این ماسک ها ، یک بازی در منزل ، ابداع کنید. برای این بازی ، یک هدف پیشگیرانه هم داشته باشید.

طرح درس آموزش پیشگیری به شیوه مشارکتی : نمونه شماره یک

در اینجا به یک نمونه از طرح درس آموزش پیشگیری با رویکرد مشارکت فعال ، می پردازیم.

- هدف درس : گوش دادن ، خواندن ، دیدن و ارزیابی پیام های رسانه های جمعی

- مفاهیم و مولفه های آموزشی : آشنایی با تاثیر تبلیغات و رسانه ها

- توصیف درس :

- مرور مجلات برای تبلیغات. بحث و تبادل نظر و تهیه فهرستی از مولفه های یک آگهی و تبلیغ ( از قبیل کلمات ، تصویر محصولات ، تصویر اشخاص ، پیشنهاد یک کالا و ... )

- زمان : 25 دقیقه

- پیگیری : چرا ، برای چیزهایی که برای ما سودمند نیستند ، تبلیغ می شود؟

- مواد مورد نیاز : مجموعه ای مختلف از مجلات ، چسب ، قیچی

طرح درس آموزش پیشگیری به شیوه مشارکتی : نمونه شماره دو

هدف درس : دانش آموزان ، توانایی خود را برای بیان شفاهی و یا نوشتن نظرات مثبت در مورد جو کلاس را به نمایش بگذارند.

- مفاهیم و مولفه های آموزشی : عزت نفس ، احساسات و عواطف

- توصیف درس :

- آموزش معلم : معلم در ابتدای کلاس در این مورد صحبت می کند که دانش آموزان ، نظرات زیبا و مثبت خود را درباره یک شخص خاصی که معرفی می شود ، بیان کنند و آن را در یک جعبه خاصی که در کلاس در نظر گرفته شده است قرار دهند.

- فعالیت دانش آموز : دانش آموزان یک مطلب زیبا در مورد شخص خاص معرفی شده ، می نویسند و آن را در پاکتی که در کلاس تعیین شده قرار می دهند. در پایان کلاس ، همه نظرات ( که بدون امضاء و نام هستند. ) خوانده می شوند و همه آن ها در پاکت نامه او قرار داده می شود که می تواند به خانه ببرد و آن را برای والدین اش بخواند.

- زمان : 15 دقیقه

طرح درس آموزش پیشگیری به شیوه مشارکتی : نمونه شماره سه

- هدف درس : دانش آموزان ، توانایی خود را برای بیان عواطف شان درباره تنهایی و خشم ، بیان می کنند.

- مفاهیم و مولفه های آموزشی : عزت نفس ، احساسات و عواطف

- توصیف درس :

- آموزش معلم : معلم از دانش آموزان می خواهد که احساس خود درباره تنهایی یا خشم را در چند جمله بنویسند و ترسیم کنند.

- فعالیت دانش آموز : هر یک از دانش آموزان ، احساسات و عواطف خود درباره تنهایی و خشم را در چند جمله می نویسند و خود را در این حالت ( تنهایی و خشم ) ترسیم می کنند. در پایان ، نتیجه کار همه دانش آموزان در کلاس به اشتراک گذاشته می شود. معلم نیز در جمع بندی ، توصیه های خود را درباره چگونگی مواجهه موثر با تنهایی و خشم ، به دانش آموزان ارائه می کند.

- زمان : 35 دقیقه