روش‌های کنار آمدن با افراد خودشیفته

شاید تجربۀ ملاقات، آشنایی یا دوستی با افراد خودشیفته را داشته باشید.

خودشیفته‌ها معتقدند که منحصربه‌فرد و برتر از دیگران هستند و برای همین توقع دارند که همیشه مرکز توجه باشند و اگر چیزی کمتر از این نصیب آن‌ها شود، کاملاً از دست‌تان شاکی می‌شوند. آن‌ها همیشه حق به جانب هستند و فکر می‌کنند که هرگز اشتباه نمی‌کنند و اگر مشکلی پیش آید به‌خاطر خطا و کم‌کاری دیگران است.

آن‌ها اغلب قادر به تحمل نظرات یا درک نیازهای دیگران نیستند و مشکلات و خواسته‌های دیگران را نادیده می‌گیرند.

از کجا بفهمیم که با یک فرد خودشیفته طرف هستیم؟

از کجا باید بفهمیم شریک زندگی‌، همکار، دوست یا یکی از اعضای خانواده‌مان خودشیفته است؟ اگر اطرافیان‌تان چنین رفتارهایی از خود بروز دهند به احتمال زیاد خودشیفته هستند:

• فقط به خودش اهمیت می‌دهد و حس خود بزرگ‌بینی دارد
• اعتمادبه‌نفس کاذب دارد
• خود را داناتر، زیباتر، باتجربه‌تر، موفق‌تر و به‌طور کلی برتر از دیگران می‌داند
• باور دارد که بسیار خاص و منحصر به فرد است
• نیاز به تحسین بیش از حد دارد
• همیشه حق به جانب است
• رفتار استثمارگرانه دارد
• با دیگران حس همدلی و درک متقابل ندارد
• به دیگران شدیداً حسادت می‌ورزد و عقیده دارد همه به او حسادت می‌کنند
• همیشه رفتارهای متکبرانه و خودخواهانه دارد
• از دیگران برای به‌دست آوردن آنچه می‌خواهد بهره می‌برد
• در مورد دستاوردها و استعدادهایشان اغراق می‌کند

سروکار داشتن با افراد خودشیفته بسیار چالش‌برانگیز است و شما را تحت فشار قرار می‌دهد زیرا خودشیفته‌ها همیشه انتظار دارند که در مرکز رابطه و اولویت اصلی شما باشند، اما شما هرگز اولویت چنین فردی نیستید و او اهمیت چندانی برای نیازها و خواسته‌های شما قائل نخواهد بود، بنابراین رابطه با فرد خودشیفته می‌تواند شما را دچار فرسودگی احساسی کند.

‌رابطه با خودشیفته‌ها چگونه است؟

افراد خودشیفته آن‌قدر خود را کامل می‌دانند که اغلب دیگران را به خاطر مشکلات و مسائل در محل کار، خانه یا موقعیت‌های اجتماعی سرزنش می‌کنند. خودشیفته‌ها ممکن است هر کاری را که لازم می‌دانند انجام دهند تا به آنچه می‌خواهند برسند. آن‌ها معمولاً نسبت به کسی احساس دلسوزی نمی‌کنند و نمی‌توانند با دیگران، حتی افرادی که به آن‌ها بسیار نزدیک هستند ارتباط صمیمانه‌ای داشته باشند.

در محل کار، یک خودشیفته ممکن است دائماً به دنبال تحسین باشد. ممکن است حتی حاضر شود اعتبار کار دیگران را زیر سؤال ببرد، روحیۀ همکارانش را تضعیف کند یا رفتار خود را تغییر دهد تا مدیران از او تعریف و تمجید کنند. آن‌ها حتی اگر در ظاهر دوستانه و سخت‌کوش به‌نظر برسند، پشت نقاب دوستانه‌شان شخصیتی خودشیفته پنهان است.

رفتار یک خودشیفته در خانه می‌تواند کل خانواده را تحت تأثیر قرار دهد. اگر در یک رابطۀ صمیمی با یک خودشیفته باشید ممکن است به شدت از شما انتقاد کند یا احساسات شما را انکار کند. ممکن است حس کنید برای او نامرئی هستید، او به راحتی به شما بی‌احترامی می‌کند و کم‌کم شما احساس تنهایی می‌کنید.

• اگر در یک رابطۀ عاشقانه با یک خودشیفته هستید ممکن است دائماً احساس کنید که به اندازۀ کافی خوب نیستید اما او در عین حال ممکن است شما را به اجبار در رابطه نگه دارد و اجازه ندهد که او را ترک کنید.
• دوستان خودشیفتۀ شما ممکن است سعی کنند با شما رقابت کنند، خودشان را با شما مقایسه کنند یا مدام نقش قربانی به خود بگیرند.
• اگر یک رئيس خودشیفته دارید، ممکن است حق‌طلبانه و مطالبه‌گرانه رفتار کند و هرگز بازخورد مثبتی از آن‌ها دریافت نکنید.

چطور با خودشیفته‌ها کنار بیاییم!

گاهی بهتر است برای سلامت روان خودتان هم که شده رابطۀ خود را با یک فرد خودشیفته قطع کنید، به‌خصوص اگر رفتار آن‌ها توهین‌آمیز باشد اما اگر این فرد پدر یا مادر، خواهر یا برادر یا حتی همکارتان باشد این کار کمی دشوارتر خواهد بود. در ادامۀ مقاله به شما می‌گوییم که چطور می‌توانید با افراد خودشیفته کنار بیایید.

1. خودتان را آموزش دهید. از آن‌جایی که خودشیفتگی می‌تواند یک نوع اختلال باشد، سعی کنید اطلاعات بیشتری در این مورد به دست بیاورید. این می‌تواند به شما کمک کند تا نقاط قوت و ضعف فرد خودشیفته را بشناسید و بتوانید رفتار با آن‌ها را مدیریت کنید. دانستن این‌که افراد خودشیفته چه کسانی هستند شاید باعث شود بتوانید شرایط را همان‌طور که هست بپذیرید و از تنش اجتناب کنید و از آن‌ها انتظارات واقع‌بینانه داشته باشید.

2. حدومرز تعیین کنید. مرزهای خود را به صورت شفاف با آن‌ها در میان بگذارید. فرد خودشیفته ممکن است ابتدا از دست شما ناراحت یا آشفته شود اما اشکالی ندارد. به یاد داشته باشید که کنترل احساسات فرد خودشیفته وظیفۀ شما نیست.

3. حرف‌تان را رک بزنید. حتماً به افراد خودشیفته واضح بگویید که حرف‌ها و رفتارشان چگونه بر زندگی شما تأثیر می‌گذارد. در مورد این‌که چه چیزی برای‌تان قابل قبول نیست یا انتظار دارید با شما چگونه رفتار شود رُک و صادق باشید.

اگر چیزی نیاز دارید واضح و مختصر صحبت کنید و مطمئن شوید که فرد خودشیفته منظور شما را درک کرده باشد و درخواست شما را نادیده نگیرد. حواس‌تان به جمله‌بندی‌هایتان باشد. افراد خودشیفته تحمل کوچک‌ترین انتقاد را ندارند بنابراین سعی کنید نظرات خود را با دقت و به روش‌های مثبت بیان کنید.

5. آرامش خود را حفظ کنید. فرد خودشیفته سعی می‌کند با شما دعوا راه بیندازد یا اعصاب شما را به‌هم بریزد و با روح و روان‌تان بازی کند یا باعث می‌شود به حرف خودتان شک کنید، بنابراین هنگام برقراری ارتباط با فرد خودشیفته از عصبانیت بپرهیزید و او را سرزنش نکنید. تکنیک‌های ایجاد آرامش مانند تنفس عمیق، یوگا یا مدیتیشن را یاد بگیرید.

6. یک سیستم پشتیبان داشته باشید. اگر نمی‌توانید فرد خودشیفته را از زندگی خود بیرون بیندازید یا از ارتباط داشتن با او دوری کنید باید به فکر یک سیستم پشتیبان باشید چون زندگی با یک فرد خودشیفته می‌تواند منجر به احساس ناامنی و سردرگمی شود و همچنین باعث شود کم‌کم به خودتان شک کنید. بنابراین مطمئن شوید که دوستانی قابل اطمینان دارید که می‌توانند از شما حمایت کنند و اگر به آدم‌های مورد اطمینان دسترسی ندارید حتماً از یک مشاور کمک بگیرید.

7. به هیچ‌وجه از افراد خودشیفته انتظار نداشته باشید که شما را درک کنند یا متوجۀ دیدگاه شما بشوند. خودشیفته‌ها به هیچ‌وجه به اشتباه خود اعتراف نمی‌کنند بنابراین تلاش برای وادار کردن آن‌ها به دیدن مسائل به روش شما، نتیجۀ معکوس خواهد داشت. همچنین توقع نداشته باشید که بتوانید روابط عمیق و معناداری با آن‌ها برقرار کنید. خودشیفته‌ها نمی‌توانند با کسی همدلی کنند بنابراین اغلب رابطه‌ای صادقانه و صمیمانه با شما نخواهند داشت.

8. خودتان را خسته نکنید و به مسائل گذشته نپردازید. سعی نکنید آن‌ها را متوجۀ رفتار اشتباهی بکنید که در گذشته مرتکب شده‌اند. وعدۀ افراد خودشیفته را نیز به هیچ‌وجه نپذیرید. بسیاری از افرادخودشیفته در دادن وعده و قول مهارت بسیاری دارند. گاهی نیز وعده دادن تنها راهی است تا به اهداف خود برسند. بنابراین ابتدا خواستۀ خود را با ملایمت و آرامش و مستقیم بیان کنید و به آن‌ها بگویید که تا زمانی که خواستۀ شما را برآورده نکنند هیچ کاری برای آن‌ها انجام نخواهید داد.

9. عزت نفس و اعتمادبه‌نفس خود را بالا ببرید. داشتن عزت نفس تعامل با افراد خودشیفته را برایتان راحت‌تر می‌کند زیرا کم‌تر از قبل از رفتارشان ناراحت می‌شوید. در واقع داشتن عزت نفس باعث می‌شود که بهتر از خودتان حمایت و دفاع کنید و واکنش‌های این افراد را به خودتان نگیرید.

10. توجه را به خودتان برگردانید. توجه، خوراک خودشیفته‌هاست و هرچقدر هم به آن‌ها توجه کنید برایشان کافی نخواهد بود. اما می‌توانید با تمرکز بر نیازها، اهداف و خواسته‌های خود این طلسم را بشکنید. به نقاط قوت خود توجه داشته باشید وهیچ‌گاه منتظر دریافت تأیید از طرف یک فرد خودشیفته نباشید.

خودشیفتگی؛ یک بیماری یا ویژگی شخصیتی؟

اگر فرد دچار اختلال خودشیفتگی باشد ممکن است اختلالات دیگری نیز از خود نشان دهد. مثلاً ممکن است مواد مخدر مصرف کند یا دچار سایر اختلالات روان شود. در هر صورت تنها راه تشخیص این مشکل مراجعه به متخصص سلامت روان است.

اما این نکته را در نظر داشته باشید که داشتن ویژگی‌های خودشیفتگی به هیچ‌وجه توجیهی برای رفتار توهین‌آمیز نخواهد بود و خودشیفته‌ها معمولاً طی مرور زمان تغییر نمی‌کنند بنابراین هنگام وارد شدن در رابطه با افراد خودشیفته این را در نظر داشته باشید. حتی اگر یاد بگیرید و بتوانید رابطه‌تان را با چنین افرادی مدیریت کنید، احتمالاً هیچ‌گاه رابطۀ سالمی با این افراد نخواهید داشت.

زمان ترک کردن یک خودشیفته

خودشیفته‌ها استاد دستکاری و فریب هستند. حتی اگر سعی کنید رابطه‌تان را با آن‌ها به پایان برسانید، آن‌ها با تاکتیک‌هایی نظیر حرص دادن شما، تحقیر کردن، بمباران کردن با عشق و فرافکنی سعی می‌کنند رابطه را حفظ و کنترل کنند. اگر حس کردید رابطه‌تان از حالت عادی خارج شده است، گیج شده‌اید و حتی نمی‌توانید کلماتی برای توضیح آنچه در حال رخ دادن است پیدا کنید وقت آن رسیده که رابطه با فرد خودشیفته را قطع کنید.

آیا تابه‌حال مجبور بوده‌اید که فردی خودشیفته را تحمل کنید؟ آیا رابطه‌تان را با او قطع کردید یا توانستید رابطه‌تان را مدیریت کنید؟ در رابطه با افراد خودشیفته بهترین راهکار چیست؟ دیدگاه‌تان را با ما در بخش نظرات در میان بگذارید.
تخفیف کتاب فروشگاه اینترنتی خرید کتاب آنلاین سی‌بوک همیشه برقرار است! برای آشنایی بیشتر با خودشیفته‌ها می‌توانید تمام کتاب‌های مربوطه را از این فروشگاه اینترنتی تهیه کنید.