به کتاب‌های روانشناسی علاقه‌ای ندارم و زیاد هم اهل فلسفه‌خوانی نیستم. اما کتاب "فلسفه ای برای زندگی؛ رواقی زیستن در دنیای امروز" حسابی جذبم کرد. کتاب درباره فلسفه زندگی یک گروه به اسم رواقیون است که تا حالا درباره آنها چیزی نشنیده بودم. متن کتاب مثل سایر کتاب‌های فلسفی، خشک و پیچیده نبود و محتوای آن به روانشناسی نزدیک بود؛ البته نه از نوع روان‌شناسی‌های زرد. کتاب با یک پرسش بنیادین شروع می‌شود. اینکه آرمان بزرگ شما در زندگی چیست. در ادامه، داشتن آرمانی بزرگ در زندگی و برنامه برای رسیدن به آن آرمان را مولفه‌های اساسی در فلسفه زندگی برمی‌شمرد. در حقیقت، فلسفه زندگی قرار است به ما بیاموزد که به اهداف مختلف‌مان فکر کنیم و ببینیم که کدام یک از آنها اولویت داشته و ارزش پیگیری دارند. چیزی که به نظر می‌رسد فکر کردن به آن به‌ویژه برای نوجوانان نسل جدید که از آرمان‌های بزرگ و برنامه داشتن برای زندگی فاصله گرفته‌اند، بسیار ضروری است. در ادامه، کتاب به معرفی مکتب رواقی و تشابه و تمایز آن از مکاتبی همچون مکتب اپیکوری، مکتب کورنایی و مکتب فلسفه کلبی می‌پردازد و اندیشه‌ها و فیلسوفان سرآمد هر کدام از این مکاتب را معرفی می‌کند. این مقایسه برای من جالب بود و بعد از آشنایی با سایر مکاتبی که از آنها هم شناختی نداشتم، احساس کردم که نسل امروز در عمل پایبند به مکتب کورنایی هستند که از زندگی لذت‌جویانه دفاع می‌کند و مهم‌ترین اصلش شادخواری است! این در حالی است که مکتب رواقی بر زندگی بایسته و معنادار تاکید دارد. فلسفه رواقی در واقع نوعی از فلسفه کاربردی بوده و به همین دلیل دارای مولفه‌های روان‌شناختی است. مولفه‌هایی که در عمل روش‌هایی را برای اجتناب از عواطف و احساسات منفی و بهره‌مندی از عواطف مثبت به ما می‌آموزند. چیزی که هدف غایی آن رسیدن به فضیلت و آرامش است. در آموزه‌های فلسفه رواقی، زندگی خوب بر اساس درآمد و شغل خوب، تعریف نمی‌شود؛ چرا که ممکن است فردی علیرغم داشتن شغل و درآمد خوب، به آن شغل علاقه‌ای نداشته باشد و به همین دلیل در زندگی شخصی‌اش دچار تعارض شود. بنابراین، فلسفه رواقی زندگی خوب را بر اساس عدم تعارض و نیز بر اساس دستیابی به فضیلت و آرامش تعریف می‌کند. همچنین در آموزه‌های این مکتب، بر خلاف روانشناسی فردگرای امروزین، اهمیت دادن به مصالح هم‌نوعان و وظایف اجتماعی از اهمیت بسیاری برخوردار است. بخش دوم و سوم کتاب که با عنوان‌های "راهکارهای روان‌شناختی رواقی" و "توصیه‌های رواقی" مشخص شده است، بایدها و نبایدهای زندگی رواقیون را بیان می‌کند و جذاب‌ترین بخش‌های کتاب را دربرمی‌گیرد. در این بخش با استناد به توصیه‌ها و شیوه زندگی بزرگان رواقی، شیوه مواجهه یک رواقی با مسائل مختلفی همچون مرگ و اضطراب و توهین و... بیان می‌شود. مثلا اینکه چگونه و با چه فرایند ذهنی و استدلالی می‌توان آرامش خود را در برابر توهین شنیدن از دیگران حفظ کرد. و یا اینکه چگونه می‌توان با مرگ عزیزان مواجه شد بی‌آنکه به آرامش که اصل اساسی یک زندگی خوب است، آسیبی وارد شود.
از هنگامی که کتاب فلسفه‌ای برای زندگی را خوانده‌ام، به این فکر می‌کنم که کاش کتاب مشابهی بر اساس فلسفه و روانشناسی اسلامی نوشته می‌شد و با استناد به قرآن و سیره اهل‌بیت، آموزش نحوه مواجهه یک مسلمان با چنین مسائلی همچون از دست دادن عزیزان، توهین و اضطراب و... را با یک دسته‌بندی خوب و ادبیاتی جذاب بیان می‌کرد.
در نهایت، این کتاب را به‌ویژه به نوجوانان اهل مطالعه و اهل تفکر، توصیه می‌کنم.
این پست جهت شرکت در چالش کتابخوانی طاقچه نوشته شده است.
برای خرید کتاب از طاقچه به لینک زیر مراجعه کنید:
