نگاهی به ضریب نفود بیمه در بازه حدودا 50 ساله گذشته نشان می‌دهد در کنار تورم و بی ثباتی، احتمالا عدم همخوانی محصول-بازار هم می‌تواند نقش کلیدی در جاماندن از بازار بزرگ بیمه داشته باشد. نتیجه‌گیری وقتی بدتر می‌شود که بدانیم، کاهش GDP و رشد نرخ‌‌‌های حق بیمه (بیش از تورم) از دلایل منجر به افزایش ضریب نفوذ بیمه روی کاغذ شده است!
از طرفی در شرایط پرریسک حاکم بر فضای کسب و کار، اگر ریسک بین ذینفعان بدرستی توزیع ومدیریت نشود نباید انتظار داشته باشیم سرمایه‌گذار بخش بزرگی از آن را متقبل شود. برای سرمایه‌گذار بسیار مهم است که بداند مدیریت ریسک چگونه انجام می‌شود و طبیعتا یکی از راه‌‌‌های آن، پوشش ابعاد مختلف ریسکی از طریق بیمه است.
هر کسب و کاری ذاتا با انواعی از ریسک‌‌ها همراه است. مشکلات و چالش‌‌ها حذف شدنی نیستند اما با مدیریت درست می‌توان میزان و اثر آن ها را کاهش داد. یکی از راه های کاهش این مشکلات، توزیع ریسک از طریق پوششهای بیمه‌ای است.
همانطور که اشاره شد فاصله قابل توجهی که بین محصولات بیمه‌ای در بازار ایران و نیاز‌‌های کسب و کار‌ها وجود دارد نه تنها باعث عدم اقبال به بیمه شده بلکه یکی از موانع مهم توسعه کسب و کار است.
در عدم همخوانی محصول با بازار و به تبع آن نبود پوشش بیمه ای مناسب:
- شرکت بیمه تنها متکی به فروش رانتی بیمه به سهامدار عمده یا زیرمجموعه های مرتبط هستند و با اندکی تغییر در سیاست‌‌‌های کلان بیمه‌ای دچار تنش جدی در فروش می‌شوند. تصور کنید بیمه اجباری شخص ثالث، مانند اشتراک آب و برق و گاز سالانه و حسب همین توزیع دستوری بازار بین شرکتهای بیمه تمدید شود...
- کسب و کارهای کمتری از ترس ریسکهای موجود ایجاد شده و بیزینس‌‌‌های فعلی در اثر یک اشتباه یا حادثه دچار آسیب غیرقابل جبران می‌شوند.
- دولت و رگولاتور در راستای کاهش ریسک و تسهیل فضای کسب و کار بواسطه مسئولیت ذاتی و همینطور نگاه به کسب درآمد مالیاتی ناکام می‌مانند.
بررسی چالش‌‌ها از منظر کسب و کار می‌تواند به نهاد‌‌های تصمیم‌گیر و خصوصا شرکتهای بیمه‌ای برای رفع موانع، شناخت بازار و توسعه محصول کمک کند:
1. آسیب به دارایی‌‌‌های مشهود شرکت: داشته‌‌‌های مشهود شرکت‌‌ها مثل ساختمان، موجودی انبار ، تجهیزات سرمایه‌ای، کالا‌‌های فروشگاهی و ... در اثر بلایای طبیعی، حوادث، دزدی، خرابکاری و ... دچار خسارت می‌شوند. در مواردی این آسیب می‌تواند روند عادی فعالیت‌‌‌های شرکت را برای مدتی تحت تاثیر قرار دهد و هزینههای جدی ناشی از اختلال در فعالیت اصلی و همزمان هزینه جبران را تحمیل کند.
جدای از برنامه تداوم فعالیت کسب و کار که برای شرایط اینچنینی باید پیش‌بینی شود، بیمه‌‌‌های عدم النفع برای پوشش خسارت اموال و خسارت ناشی از عدم فعالیت نرمال می‌توانند نقش حیاتی در تداوم مسیر بیزینس داشته باشند. پیشنهاد موکد بر این است که پوشش‌‌‌هایی معادل میزان تمام هزینه جایگزینی این دارایی ها و نه لزوما ارزش بازار آن‌‌ها در نظر گرفته شود.
یکی از چالش‌‌ها در این شرایط توقف یا اختلال جدی در جریان‌‌‌های نقدی کسب و کار به عنوان عامل حیات است. پوششهای بیمه‌ای می‌توانند به تداوم این روند با وجود توقف کامل فعالیت‌‌ها ناشی از آسیب‌‌‌های غیرقابل پیش بینی به دارایی‌‌‌های شرکت کمک کنند. پوشش اختلال در فعالیت کسب و کار، می‌تواند درآمد از دست رفته و سود‌‌های انتظاری ناشی از اختلال موقتی در عملیات شرکت را تعهد کند.
بنظر می‌رسد شرکتهای بیمه در آینده می‌توانند مشاوران حقوقی و کسب و کاری بسیار موثری شوند، هر چند این بازوی مشورتی در ساختار شرکتهای بیمه درآمد مستقیم ایجاد نمی‌کند ولی جذابیت محصول، افزایش حق بیمه و دانش انباشته قطعا چندین برابر آن را جبران می‌کند.
احتمالا یکی از ضروریات این پوششهای بیمه‌ای و منطقا تعهد متقابل کسب و کار در برابر شرکت بیمه، تدوین پروتکلهای بحران است. برای این منظور، باید ریسک‌‌ها و تهدید‌ها بر اساس داده‌‌‌های تاریخی، جغرافیایی، صنوف همسان و سایر منابع شناسایی و در یک فرآیند تحلیل شود و در نهایت راهکار‌‌های کنترلی برای کاهش و جلوگیری از بروز آن‌‌ها پیاده سازی شود. این پروتکل می‌تواند شامل انواع عکس العمل‌‌‌های سریع، پاسخ‌‌‌های روابط عمومی، ارتباط با ذینفعان و کارکنان و مدیریت منابع باشد.
2. هزینه سرمایه انسانی: وجود نیروی انسانی به خودی خود ریسکهای زیادی برای کسب و کار ایجاد می‌کند. خطای ناشی از فعالیت‌‌‌های مبتنی بر عملکرد فردی و حتی ارتباط کارکنان با مشتریان و افکار عمومی از ریسکهای حضور نیروی انسانی است. تصمیمات کارمندان می تواند شرکت را دچار تغییرات جدی مثبت یا منفی کند.
چالش بزرگ دیگر نیروی انسانی در زمان جدایی است. در شرایط بحران اقتصادی مشابه آنچه در آن هستیم، ریسکهای قابل توجهی در اثر تعدیل یا ترک کار نیروی انسانی متوجه کسب و کار‌ها می‌شود.
نیروی کلیدی را تصور کنید که قصد دارد شرکت را ترک کند. در یک فرض نسبتا محتمل، قراردادی کلی و غیرحقوقی و ناکارآمد بین دو طرف امضا شده و یک سفته هم برای حسن انجام کار دریافت شده است و کارمند مطالباتی هم از محل سنوات و حقوق آخر و مرخصی و ... دارد. با این وجود اصرار دارد شرکت را ترک کند.
خسارت این ترک کارهای ناگهانی اغلب جبران ناپذیر است (گول شرکتهای حجره ای وطنی را نخورید، آن‌‌ها هرگز به خسارت خودساخته اعتراف نمی‌کنند).
چاره کار قرارداد دقیق و شفاف مبتنی شامل شرح شغل، شاخص‌‌های اندازه‌گیری عملکرد و ابعاد جبران خدمات و در کنار آن پوشش بیمه افراد کلیدی است. این محصول بیمه‌ای خسارتهای ناشی از خروج یک فرد کلیدی از سازمان را پوشش می‌دهد.
اگر هنوز به ارزش افراد کلیدی شک دارید در حالت ساده شده به تاثیر یک سرآشپز در تداوم حضور مشتریان وفادار یک رستوران فکر کنید.
3. نشت اطلاعات : یکی از اتفاقات رایج سال‌های اخیر کسب و کار‌ها (فارغ از آنلاین یا آفاین) آسیب های ناشی از نشت اطلاعات بوده است. بخش قابل توجهی از این نشتی‌ها بدلیل سهل انگاری، عدم آموزش کافی و رعایت نکردن پروتکلهای امنیتی متداول است.
این گزارش در مورد آسیب فست فودها از نشت اطلاعات را ببینید:
https://techtalk.pcmatic.com/2019/06/03/data-breach-checkers/
هزینههای نشت اطلاعات به هیچ عنوان قابل چشم پوشی نیستند:
- هزینههای پیگرد قانونی از جانب شرکا و مشتریان
- جریمه رگولاتوری به دلیل عدم ایفای تعهدات
- توقف یا تعطیلی کسب و کار
- افت ارزش سهام شرکت
گزارش سالانه IBM را ببینید:
بنظر می‌رسد بازار بزرگی در ایران برای وکلایی که پیگیر پرونده‌های شکایت افراد از کسب و کار‌ها هستند وجود دارد و البته در سمت دیگر شرکتهای بیمه‌ای که تلاش خواهند کرد کسب و کار‌ها را برای رعایت استاندارد‌‌های جدی در جلوگیری از نشت اطلاعات و ادعای خسارت تحت فشار قرار دهند.
4. بیمه مسئولیت: یکی از آسیب‌‌‌هایی که کسب و کارهای عمدتا کوچک و متوسط و حتی فریلنسر‌ها دچار آن می‌شوند این تصور است که فکر می‌کنند کیفیت کارشان همیشه خوب است، هیچ اشتباهی صورت نمی‌گیرد و هیچ کسی بدلیل عدم تطابق کیفی کار با انتظارات (در غیاب قرارداد شفاف) آن‌‌ها را مورد پیگرد حقوقی قرار نخواهد داد. در حالیکه در مواردی حتی نیاز به اشتباه نیست، یک دعوای حقوقی ناموجه هم می‌تواند هزینههای زمانی و مالی قابل توجهی برای یک کسب و کار کوچک یا فرد ایجاد کند.
کسب و کار‌ها بخصوص آن‌هایی که خدمات محور هستند باید توجه ویژه‌ای به بیمه‌‌‌های مسئولیت داشته باشند.
این بخش هم جزو مواردی در ایران است که مشتریان آسیب دیده کمتر به مرحله شکایت می‌رسند در حالیکه احتمال زیادی وجود دارد بتوانند کسب و کار را در دادگاه محکوم کنند و مدیران از این ریسک غافلند.
راهکار: هر چقدر هم درست و دقیق کار کنید اشتباه و حادثه غیرقابل اجتناب است. مدیریت ریسک باعث کاهش خسارتهای مالی، افزایش اعتبار و رتبه سرمایه‌پذیری کسب و کار و حفظ آرامش روانی موسسین و مدیران کسب و کار‌ها می‌شود. پس دو راهکار اطمینان بخش وجود دارد:
1. از شبکه‌ای مرتبط و هماهنگ از مشاوران شامل خدمات حسابداری، مالی، بانکی، بیمه ای، حقوقی و ... استفاده کنید و از یک تیم مشاور‌‌ه‌ای برای سنجش و مدیریت ریسک کسب و کار کمک بگیرید.
2. تا حد امکان جوانب مختلف کسب و کار را تحت پوششهای بالای بیمه‌ای قرار دهید
