هرانسانی احساسات مختلفی را تجربه می نماید که ترس، یکی از این احساسات می باشد. یک واکنش بیوشیمیایی که شما را از خطرات و آسیب های احتمالی مطلع می کند. بدن هرانسانی به هرنوع ترسی دو نوع واکنش نشان می دهد؛ اولین واکنش، واکنش فیزیکی است که بدن با تعریق کردن، افزایش ضربان قلب و... آن را بروز می دهد و دومین صورت آن واکنش احساسی هست که در فرد گاهی حس شادی، هیجان و استرسی بالا رخ خواهد داد.
وقتی در فردی احساس ترس به وجود می آید، با توجه به سیستم بدنی او و میزان ترسی که به او وارد می شود، علائم مشخصی بروز می نماید که مهم ترین آن ها عبارتند از:
1. دوران کودکی: ریشه ترس در کودکی از رایج ترین نوع ترس می باشد. ممکن است والدین به این علت که کودک خود را هرچه زودتر به تختخواب بفرستند، او را از یک هیولا در زیر تخت، و یا اینکه او را از حیوانات مختلف، از تاریکی ، از افراد ناشناس بترسانند و این ترس تا بزرگسالی همراه آن کودک بماند. البته خیلی از این ترس ها با رشد کردن کودک و به دست آوردن تجربیات مختلف، از بین می رود اما امکان اینکه یکسری ترس همراه او رشد کند نیز وجود دارد.بنابراین والدین باید دقت داشته باشند در این مورد احتیاط نمایند تا بعد ها فرزندشان دچار فوبیا و یا ترس های حاد نشوند.
گاهی ممکن است ترس، از طریق دوستان و اطرافیان به کودک منتقل شود و یا اینکه خود کودک به علت مشاهده فیلم های نامناسب با سنش، دچار ترس و اضطراب شود.
درمان این ترس ها در کودکی روشی بسیار مفید است که زمان کمتری خواهد برد اما اگر این نوع ترس، با فرد رشد نماید، با گذشت زمان، درمان دشوار تر شود.
2. نداشتن اطلاعات کافی درمورد یک موقعیت و یا موضوع: شما می خواهید به یک قرار مصاحبه، قرار ملاقات، قرار کاری بروید، تجربه و پیش زمینه ای در این مورد ندارید و همین عدم اطلاعات از موقعیت، باعث می شود تا ترس در درون شما ایجاد شود. درک این موقعیت و روبرو شدن با آن برای شما دشوار است و ترسی که بیش از اندازه نباشد، طبیعی است.
اختلالات مختلفی وجود دارد که ترس یکی از مهم ترین عوامل محرک آن ها به شمار می آید و این نوع اختلالات را می شود در دسته انواع ترس قرار داد.
1. لیستی از ترس های خود تهیه نمایید:
اولین قدمی که شما می توانید برای غلبه به ترس هایتان بردارید، این است که در محیطی آرام و بدون تنش، ترس های خود در دفتری یادداشت نمایید. زمانی که این عمل را انجام می دهید، به تمامی ترس های خود آگاه می شوید و خواهید دید که آن وحشت اولیه نسبت به بعضی از ترس هایتان را ندارید.
2. وقت بگذارید:
در هنگام مواجه با احساس ترستان، قدم زدن در طبیعت و یا یک محوطه آزاد ، استحمام، نوشیدن نوشیدنی آرامبخش را جایگیزین رفتارهای همیشگی کنید تا بتوانید آرامش خود را به دست آورید. قدم زدن در طبیعت و مشاهده سرسبزی و طراوت آن، می تواند بسیار برای شما مفید و کمک کننده باشد.
3. با ترس خود روبرو شوید:
هر چه بیشتر از ترس خود فرار کنید، بیشتر به سمت شما خواهد آمد. از مواجه و روبرو شدن با ترس خود نترسید و بعد از شناسایی آن، خود را در آن موقعیت قرار دهید و مستقیما با ترستان روبرو شوید. اگر شما از ماندن در اتاق تاریک می ترسید، خود را از لحاظ روحی آماده کنید و زمانی که نزدیکترین زمان ممکن، در اتاقی تاریک بنشینید و به ترستان غلبه نمایید.
4. کمالگرایی و تفکر زندگی کامل را رها کنید:
به این باور برسید که شرایط همه انسان ها یکسان نیست و هیچکس زندگی کامل و بی نقصی ندارد. شما قرار نیست در تمامی کارها موفق و بهترین باشید پس خود را سرزنش نکنید. کسانی که به کمالگرایی باور دارند، همواره این ترس همراهشان است که کافی نیستند و باید بهترین باشند.
5. مکان آرامی را تصور کنید:
در هنگام ترس، چشمان خود را ببندید و ذهن خود را به مکانی ببرید که در ان همیشه احساس آرامش دارید. تصور کنید پابرهنه در ساحل قدم می زنید، گرمای شن های ساحل و بوی دریا. این تصور می تواند برای شما آرامش بخش باشد و از آن شرایط ترس شما را دور نگه دارد.
6. درمورد ترستان صحبت کنید:
با یک درمانگر و یا شخصی که به او اعتماد دارید و می دانید که می تواند به شما کمک نماید، صحبت کنید. صحبت کردن درمورد یک ترس، مانند نوشتن آن عمل می کند و از وحشت اولیه آن می کاهد.
7. اگر بر ترسی غلبه کردید به خودتان پاداش دهید:
اینکار موجب می شود تا شما حس بهتری نسبت به خودتان و قدرتتان داشته باشید. اگر شما ترس از ارتفاع داشتید و یک روز تصمیم گرفتید و به کوه رفتید و بر ترستان غلبه کردید، برای خودتان جشن کوچکی بگیرید. این نوع تشویق کردن به صورت درونی شما را ترغیب خواهد کرد تا بر ترس دیگری غلبه کنید.
8. از قوه تخیل خود به صورت مثبت استفاده کنید:
اکثر افراد از تخیل خود به شکل اشتباه و منفی استفاده می کنند و همواره با منفی بافی باعث می شوند در وضعیت بدتری از آنچه هستند قرار بگیرند. اما قوه تخیل می تواند برای شما مفید باشد.
برای مثال: تصور کنید در قله یک کوه هستید، شما ترس از ارتفاع دارید و بودن در این مکان برای شما بسیار دلهره آور می باشد. با استفاده از قوه تخیل خود، احساسات و شرایط خود را بسنجید، فریاد بزنید و احساس خود را نشان دهید. این کار باعث می شود شما درک خوبی از موقعیت در ارتفاع بودن را به دست آورید و به مرور بتوانید با رفتن به قله کوه، به طور مستقیم با ترستان روبرو شوید.
9. از مغز خود به شیوه متفاوتی استفاده نمایید:
احساس ترس، از یک نقطه مشخص از مغز سرچشمه می گیرد. زمانی که شما دچار چنین احساسی می شوید، از بخش دیگری از مغزتان استفاده نمایید. برای مثال شروع کنید به شمردن اعداد مشخص. اعداد سخت را انتخاب کنید تا برای گفتن آن ها نیاز به تفکر داشته باشید و ذهنتان از آن ترس دور شود.
10. نفس عمیق بکشید :
زمانی که فرد دچار ترس می شود، تنفس او کوتاه و بریده بریده خواهد شد و همین امر باعث دست دادن حمله های عصبی می شود. زمانی که خود را در موقعیت ترستان احساس کردید، شروع به کشیدن نفس عمیق کنید. تنفس آرام و عمیق به سرعت ذهن و بدن شما را به حالت آرامش می رساند.
11. زمانی که دچار ترس می شوید، به احساسات و حالتتان توجه کنید:
در این روش، سعی کنید در هنگام ترس، هیچ کاری انجام ندهید و فقط به احساساتی که در وجودتان می گذرد فکر کنید، مراحل گذشتن از این احساسات را به خاطر بسپرید و یا اینکه یادداشت نمایید. هیچ واکنشی نشان ندهید و کارهای معمولی که در هنگام ترس انجام می دهید را فراموش کنید و فقط بر روی احساساتتان تمرکز نمایید.
12. مثبت اندیشی کنید
منفی بافی و داشتن تصورات منفی می تواند ترس را در درون شما افزایش دهد. یکی از راه هایی که می توانید از ترس پیشگیری کنید و یا بر آن غلبه نمایید این است که مدام جملات مثبت را با خود تکرار کنید. به خودتان انرژی مثبت دهید و اگر قصد انجام کاری را دارید، به جای آن که مدام با خود فکر کنید و بگویید آن کار سخت است و نمیتوانم از پس آن برآیم، خود را باور داشته باشید و مدام به خود بگویید من می توانم، من موفق میشوم. همین جملات معجزه می کنند و ترس را از شما دور نگه می دارند.
همانطور که ذکر شد، ترس احساسی گذرا و ناپایدار است که هنگام خطر و یا آسیب، به انسان دست می دهد و واکنش فرد، به میزان ترسی که به او وارد می شود بستگی دارد. در فوبیا، واکنش فرد با میزان ترسی که به او وارد شده است تناسب ندارد و بسیار بیشتر است. این واکنش ها پایدار و به صورت متعدد اتفاق می افتد و اختلال در زندگی فرد را به همراه دارد و به نوعی بیماری تبدیل خواهد شد.
فوبیا انواع مختلفی دارد که هر فردی ممکن است به یک و یا چند فوبیا دچار باشد که مهم ترین آن ها عبارتند از:
