جهانِ پسا کرونا

دارون عجم اوغلو، اقتصاددانِ نهادگرایِ امریکایی در فصل چهارم کتاب‌ِ چرا ملت‌ها شکست می‌خورند، جهانی که طاعون به‌وجود آورد را توضیح می‌دهد. او می‌گوید که طاعون خیارکیْ یک برهه‌ی سرنوشت‌ساز در تاریخ بشری است. «یک رویداد بزرگ یا الحاق نیروهایی که توازن اقتصادی یا سیاسی موجود در جامعه را مختل می‌کند.» به‌نگرِ آسم اوغلو مرگ سیاه، ایمان و اعتقاد مردم نسبت کلیسا را بسیار متزلزل کرد و نظم فئودالی را به‌لرزه درآورد و باعث شد که مسیر زندگی مردمان شرق و غرب اروپا در مسیر توسعه‌یِ نهادی آینده‌شان دگرگون شود. آسم اوغلو که یک نظریه‌پرداز توسعه نیز است، می‌نویسد که طاعون به‌مثابه‌یِ شمشیر دولبه عمل کرد. از یک سو منجر به مرگِ نهادهای سیاسی و اقتصادی استثماری و زنده‌شدنِ نهادهای فراگیر در انگلستان شد و از سوی دیگر باعث ایجاد موج دوم نظام فئودالی و تکوین نهادهای استثماری با شدت‌وحدت‌ بیشتر در اروپای شرقی شد. بنابراین، ویروس‌کرونا نیز همچون طاعون خیارکیْ یک برهه سرنوشت‌ساز در تاریخ بشری است. یک برهه‌‌ای که جهان را متوقف کرده‌است و توازن سیاسی و اقتصادی را نیز به‌هم زده‌است. بعد از توقف کرونا، جهان به‌گردش درخواهد آمد اما آیا کرونا نیز همچون طاعون خیارکیْ به‌مثابه‌یِ شمشیر دولبه عمل خواهد کرد؟ به‌راستی جهان پسا کرونا چه‌گونه نظمی به‌خود خواهد گرفت؟