شورای بازمهندسی تجهیزات پزشکی در مورخه 06/01/1401 در راستای برنامه ریزی و اقدام جهت تحقق هدف “تولیدِ دانش بنیان و اشتغال آفرینی“ در سال 1401 فهرست اولویتهای تولید تجهیزات و ملزومات پزشکی را براساس میزان ارزبری جهت بهره برداری فعالان منتشر کرد.
اینکه اداره تجهیزات و ملزومات پزشکی به صورت سالانه، لیستی از اولویت های تولید در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی را مشخص کرده و به عنوان اقلام اولویت دار برای تولید به فعالان این صنعت اعلام می کند، اقدامی موثر و شایسته توجه است هر چند که سالانه بودن کمی قابل تامل است و معولاً با توجه به دوره سرمایه گذاری و برگشت آن،این نوع از موارد استراتژیک محسوب می شوند.
اما بارگزاری این لیست 57 صفحه ای و 911 قلم کالایی در سایت اداره تجهیزات و ملزومات پزشکی، حاوی نکات مهمی است که در سه بخش به آن پرداخته می شود.
ابهامات
در حوزه ابهامات تعین اولویت های تولید سال 1401 نکات متعددی قابل بیان است:
1-آیا اینکه صرفاً مبنای تعیین اولویت تولید، ارزبری اقلام و ملزومات پزشکی است، روشی کامل و قابل اتکا است؟
2-اینکه در یک قلم به عنوان مثال(مدارات تنفسی ونتیلاتور) 19 تولید کننده فعال وجود دارد و همچنان بر افزودن تولید کننده در این بخش تاکید شده است، مبنای اولویت بندی تولید را دچار تشکیک نمی کند؟
3-آیا تخصیص ارز به واردات که مدام مورد اعتراض تولید کنندگان بوده است،تصمیم گیران را دچار خطا در اولویت بندی نکرده است؟ آیا تصمیمات نادرست سال های قبل، مبنایی برای تصمیم گیری نادرست در سال جاری نشده است؟
4-اینکه بدون اخذ استعلام از کارگروههای تخصصی تولید اقدام به اولویت بندی تولید شده است،آیا این شائبه را در ذهن ایجاد نمی کند که با هدف همراستایی غیر کارشناسی با شعار امسال،لیستی غیر کارشناسی تنظیم شده است؟
اقدامات و برنامه های اجرایی
در حوزه اجرا، متاسفانه دستوراتی ابلاغ می شود که در سطوح مختلف می تواند در راستای اولویت بندی های مشخص شده نباشد.
1- چه اقدامات مالی حمایت گرانه و چه تسهیلات غیر مالیشتابدهنده ای برای اولویت های مشخص شده تولید در گروه بازمهندسی در نظر گرفته شده است؟
2- آیا در حوزه واردات مواد اولیه و یا واردات دانش فنی برای تولید این اقلام،دستورالعمل های دست و پاگیر فعلی تعدیل شده اند؟آیا همکاران محترم اداره تجهیزات در قالب کارگروههای اجرایی سطح دوم،دستورالعمل های مشخصی تدوین کرده یا خواهند کرد؟
3- با فرض تبعیت کامل تولید کنندگان فعلی و آتی از این لیست، آیا سرمایه گذاری های صورت گرفته در این مسیر در حاشیه حداقل امنیت قرار خواهند گرفت یا ممکن است با تغییر سیاست ها،درهای واردات مجدداً و کمافی السابق باز بماند؟
4- آیا بهتر نیست در کنار اولویت بندی های فعلی، برنامه های اجرایی و شفافی نیز تدوین شده و ابلاغ گردد تا ضمن کاهش پیچیدگی مدل ذهنی مدیران دولتی،تولید کنندگان با جرات بیشتری پا به عرصه تولید کالاهای اولویت دار بگذارند و از ناپایداری برنامه های دولتی متضرر نشوند؟
5- در خصوص اشباغ برخی از بازارها که اتفاقا در معرض،رقابت های کاذب و معکوس به همراه دمپینگ های گسترده هستند،آیا بهتر نیست برنامه های رصد و بازارسنجی های کلانی صورت گیرد تا برنامه های اجرایی تهی از اطلاعات واقعی کف بازار نباشند؟
اتفاقات و نتایج
متاسفانه در کشور ما، مخصوصا در حوزه های تصمیم گیری دولتی، بدانجهت که ابهامات به درستی برطرف نمی شوند و حساسیت زیادی در حوزه آینده پژوهی وجود ندارد،اتفاقات در راستای اقدامات و اقدامات در راستای اهداف حرکت نمی کنند.
اینکه تصمیمی به هدف مورد نظر تصمیم گیران برسد،نیازمند تصمیم سازان توانمندی است.
اینکه تصمیم سازان حایز توانایی های باقوه و بالفعل باشند ضرورت تمایل به کسب اطلاعات و مشورت های صحیح را انکارناپذیر می کند.
با فرض صحت تمام موارد، ممکن است در مرحله اجراء به شرط صحت برنامه ریزی ها، برخی مجریان، سلایق و علایق و اولویت های خود را در تصمیمات دخالت داده و اولویت بندی های دوستان شورا جایگزین شود با اولویت های شخصی عده ای دیگر که سهواً یا تعمداً منافعی دیگر دارند در حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی!
ضروری است ضمن بررسی مجدد اولویت های اعلامی و تعدیل و تصحیح آنها، برنامه اجرایی لازم تدوین شود و :
1-در هر فصل از سال میزان تحقق اهداف مستتر در اولویت های مشخص شده،بازرسی شود و گزارش آن به جامعه فعال در این صنعت ارائه گردد.
2-مشکلات و موانع کلان عدم تولید، متناسب با اولویت های مشخص شده،شنیده شود و برای رفع آن، شورای محترم بازمهندسی تجهیزات پزشکی،چاره ای اندیشی کرده و با پشتیبانی مدیران محترم دولتی، انجمن ها و اتحادیه های تخصصی، پیشتاز باشد.
3-مدیریت واردات، ایجاد انگیزه در سرمایه گذاران و تولیدکنندگان فعلی،حذف قیمت های دستوری،رفع مشکل مطالبات وصول نشده تولید کنندگان از مراکز درمانی و دانشگاههای علوم پزشکی،محدودیت در تولید و واردات در بازارهای اشباغ شده و .... از جمله زحم های کهنه ای هستند که بدنه تولید را هر روز رنجورتر و نحیف تر
می کنند.لازم است قبل از توانمندسازی تولید کنندگان برای توسعه و سرمایه گذاری جدید، تمایل به این تولیدات را نیز در آنها تقویت نمایند.در غیر اینصورت نباید منتظر جهش یا شتابی در این بخش باشیم.
امید است مسئولین دولتی و مدیران سازمان های غیر دولتی فعال در حوزه تجهیزات پزشکی با مداقه بیشتر مسیر توسعه تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین را در سال جاری به درستی سپری نمایند که نگارنده نیز آرزویی جزء رشد و بالندگی شرکت های تولیدی،آرامش مردم و موفقیت کارآفرینان ندارد.
