پیشرفت روز افزون تکنولوژی و خدمات ، توجه ما را بیش از پیش به خدمات غیرحضوری جلب کرده است. تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری حتی خریدهای ساده منزل را نیز از طریق فضای مجازی و استفاده از اپلیکیشن موبایل انجام می‌دهند. طبیعی است که یکی از جدیدترین خدماتی که در این حوزه مورد توجه قرار گرفته، مشاوره آنلاین روانشناسی یا روان‌درمانی غیرحضوری است.
با توجه به حساسیت‌های این روش، انجمن روانشناسی آمریکا در مقاله‌ای به بررسی قوانین و شرایطی پرداخته که باید در طول جلسه به آن‌ها توجه شود. البته سازمان نظام روانشناسی نیز با برگزاری کارگاه‌های آموزشی تلاش در افزایش کیفیت مشاوره آنلاین را دارد.
خوشبختانه این اطلاعات به ما کمک می‌کند تا با کیفیت بهتر و ساختارمند، جلسات مشاوره و درمانی را هدایت کنیم.
نکات اشاره شده در این مقاله بسیار مهم است. باید آن‌ها را جدی بگیرید. یکی از مهم‌ترین مسائلی که باید مورد توجه قرار بگیرید، توجه به صلاحیت‌های حرفه‌ای مشاور یا روانشناس است. به این دلیل که حتی اگر درمانجو مدارک فردی روانشناس خود را چک کرد هیچ تردیدی برای انتخاب نداشته باشد،زیرا مراکز روانشناسی معتبر، موظف به جذب متخصصان دارای صلاحیت علمی، حرفه‌ای و اخلاقی هستند.
پیشنهاد می‌شود: مشاوره آنلاین یا حضوری، کدامیک بهتر است؟
به صورت کلی می‌توانیم شرایط برگزاری را در چند حوزه خاص طبقه‌بندی کنیم:
زمانی که درمانجو به کلینیک یا مطب یک روانشناس، مشاور و یا یک روان‌پزشک مراجعه می‌کند، فرمی چند صفحه‌ای در اختیار او قرار داده می‌شود که اطلاعات نظیر بیوگرافی فردی، سابقه بیماری‌های جسمی، سابقه بیماری‌های (اختلالات) روانی، سابقه مراجعه به روانشناس یا روان‌پزشک و دلیل مراجعه فعلی را شامل می‌شود.
علاوه بر این‌ها، فرم تعهدی نیز وجود دارد که با توجه به رویکرد درمانی یا مشاوره متفاوت خواهد بود و مراجع یا درمانجو باید آن را امضا کند. البته روانشناس، مشاور یا روان‌پزشک نیز مجموعه تعهداتی به درمانجو دارد که این تعهدات باید به دیوار سالن انتظار نصب شود تامراجع آن‌ها را مطالعه کند. این تعهدات مسئولیت هر دو طرف را نسبت به جلسات مشاوره و درمان مشخص می‌کند.
اما قوانین و شرایط مشاوره آنلاین تا حدودی متفاوت است. البته تمام مطالبی که در بالا به آن‌ها اشاره شد در این روش نیز صدق می‌کند، اما حساسیت بیشتری باید به کار گرفته شود. مثلاً باید از مراجع یا درمانجو درخواست کنیم که با دقت بسیار بالایی تعهدات را مطالعه کند و به آن‌ها پاسخ دهد.
صلاحیت درمانگر
بررسی صلاحیت متخصصان سلامت روان از اهمیت بالایی برخوردار است. طبیعی است که افراد دارای صلاحیت حرفه‌ای، اخلاقی و علمی، به مراجع خود آسیب نمی‌زنند. اما در طرف دیگر درمانگرانی که فاقد این صلاحیت‌ها هستند، در طول جلسات ممکن است مرتکب اشتباهاتی غیرقابل جبران شوند. بنابراین متخصصان سلامت روان حتما باید مجوز کار و فعالیت داشته باشند.
امکانات اجرایی طیف گسترده‌ای را در بر می‌گیرد. در مرحله اول، باید به امکانات جلسه توجه کرد. مثلاً اتاقی که جلسات در آن برگزار می‌شود، هم برای شما و هم برای درمانجو، باید شرایطی مانند نور کافی، فضای خصوصی، اینترنت پر سرعت را دارا باشد.
یادمان باشد که برگزاری جلسه در اتاقی شلوغ، تمرکز را بر هم میزند بنابراین بهتر است جلسات در اتاقی خلوت برگزار شود. نرم افزارهای از جمله سرویس مشاوره آنلاین روانشناسی نرم‌افزار سیستم مدیریت هوشمند مراکز روانشناسی دکترلینک که برای برگزاری جلسات این چنینی طراحی شده و کار شما را تا حدود زیادی ساده می‌کند.
معمولاً افراد زمانی که از گوشی موبایل استفاده می‌کنند دائماً آن را دستشان نگه می‌دارند و یا آن را تکان می‌دهند. توصیه می‌کنیم که از لپ تاپ استفاده کنید.
نحوه تنظیم وقت و پیگیری هزینه جلسات بخش دیگری از امکانات اجرایی است که یا توسط درمانگر انجام می‌شود یا توسط منشی او.
یادمان باشد که در مشاوره آنلاین باید همان کیفیتی را اجرا کنیم که در جلسات حضوری اتفاق می‌افتد یا حداقل تلاش کنیم به آن نزدیک شویم. یادمان باشد که تحت هیچ شرایطی درمانگر اجازه ضبط جلسات مشاوره را ندارد. اگر درمانگر یا مشاور برای سوپرویژن به ضبط جلسه نیاز دارد باید با اجازه کتبی مراجع این کار را انجام دهد. این قاعده برای مراجع هم نیز صادق است نباید جلسات توسط او ضبط شود.
توانایی درمانگر یا مشاور
شاید این مورد را بتوانیم مهم‌ترین شروط و قوانین برگزاری جلسه مشاوره آنلاین در نظر بگیریم. متأسفانه بسیاری از روانشناسان یا مشاورین توانایی مدیریت مشاوره آنلاین را ندارند.
فراموش نکنیم که این روش سخت‌تر از جلسات حضوری است و احتیاج به توجه و مهارت‌های بالاتری دارد. بنابراین درمانگران باید توانایی‌های خود را ارزیابی کنند.
همانطور که گفتیم، دوره‌های آموزشی زیادی توسط سازمان نظام روانشناسی برگزار شده که متخصصان سلامت روان می‌توانند با شرکت در آن دوره‌ها، مهارت‌های خود را افزایش دهند. یکی از مهم‌ترین مواردی که به افزایش کیفیت مشاوره آنلاین کمک می‌کند، یادگیری زبان بدن است. شما باید بتوانید با توجه به حرکات بدنی مراجع سطح اضطراب او را بفهمید. ناآشنایی با زبان بدن سبب می‌شود که جلسات درمانی در مسیر اشتباهی قرار بگیرد. متخصصان رویکردهای هیجان مدار مانند EFT و ISTDP کار سخت‌تری پیشرو دارند. این رویکردها با توجه به ماهیت تجربی که دارند نیازمند حضور و اتحاد درمانی قدرتمندی هستند که ممکن است کار را دشوار کند. اما بهر حال تمرین و سوپرویژن ابزاری است که متخصصان این رویکردها می‌توانند برای تقویت خود از آن‌ها استفاده کنند.
بخش نهایی ارزیابی ساختار روانی مراجع یا درمانجو است.
همانطور که می‌دانید مشاوره آنلاین برای همه مناسب نیست. مثلاً فردی که ریسک خودکشی دارد، نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای است که مشاوره آنلاین نمی‌تواند آن‌ها را مهیا کند. این افراد باید سریعاً ارجاع داده شوند.
مشاوره آنلاین برای افراد خودشیفته و بوردرلاین مناسب نیست. ساختارهای روانی این افراد به گونه‌ای است که در فضای آنلاین راحت‌تر می‌توانند به فرافکنی بپردازند و از فضای درمانی خارج شوند. البته درمانگران با تجربه‌تر می‌توانند به این مراجعین کمک کنند اما توصیه می‌شود متخصصان جوان و کم تجربه این کار را انجام ندهند.
در مرحله ارزیابی توصیه می‌کنیم که از مراجع تست بگیرید. بهتر است از تستهای بالینی مانند MCMI استفاده کنید که ساختار شخصیتی و اختلالات روانی را به ما نشان می‌دهد.
پیشنهاد می‌شود: چالش‌های اتاق درمان|5 دغدغه در اتاق درمان
قواعد جلسات حضوری همگی در مشاوره آنلاین نیز صدق می‌کند. به عنوان مثال اگر مراجع شما نیاز به خدامت دارویی داشت، حتماً او را به روان‌پزشک کلینیک ارجاع دهید. فراموش نکنیم که در برخی موارد دارودرمانی و روان‌درمانی مکمل یکدیگر هستند.
دوباره تاکید می‌کنیم که تحت هیچ شرایطی کیفیت جلسات آنلاین نباید افت کند. ما باید تمام تلاش خود را انجام دهیم تا خدمات روانشناسی و مشاوره با بالاترین کیفیت در اختیار مراجع یا درمانجو قرار بگیرد. این امر، مستلزم رعایت نکاتی است که نباید از قلم انداخت.
در این مقاله سعی شد به صورت چکیده مهم ترین قوانین و شرایط مشاوره آنلاین از نگاه انجمن روانشناسان امریکا بیان شود. امیدوارم نهایت استفاده را از این مقاله برده باشید، از همراهی شما عزیزان متشکرم.
شما مدیر داخلی یا منشی مرکز روانشناسی هستید؟ آیا به مشاوره جذب درمانجو نیاز دارید؟ همین الان تماس بگیرید: ۰۹۱۲۰۰۴۴۸۲۴
