همانطور که می‌دانیم که شرط اساسی برای سرمایه‌گذاری موفق در بورس این است که قبل از تصمیم‌گیری برای خرید و فروش سهام شرکت‌ها همه اطلاعات و عوامل موثر بر قیمت سهام آن شرکت را به دقت مورد بررسی قرار دهیم و باتوجه به این اطلاعات نسبت به خرید یا فروش سهام مورد بررسی اقدام کنیم.
همچنین در اصول کلی خرید و فروش سهام گفته شد، بعد از خرید سهام باید به طور مستمر این عوامل را ارزیابی کنیم و در صورت بروز تغییر در هر یک از عوامل موثر بر ارزش سهم، تصمیمات مناسبی را بگیریم و همواره نسبت به بروزرسانی سبد سهام اقدام کنیم.
پس یک سرمایه‌گذار هوشمند باید همواره مراقب سبد سهام خود باشد تا متحمل ضرر و زیان نشود. شاید این جمله با سرمایه‌گذاری با دید بلند مدت در بورس تناقض داشته باشد ولی همان طور که در بخش عوامل تاثیرگذار بر قیمت سهام عنوان کردیم، ریسک‌های بسیاری همواره در کمین شرکت‌ها می‌باشند که ممکن است ارزش سهام آن شرکت را کاهش دهند.
به عنوان مثال ممکن است سهام شرکت ملی صنایع مس ایران با نماد معاملاتی فملی بسیار ارزشمند باشد ولی با اعمال تحریم‌های بین‌المللی ارزش سهام این شرکت افت شدیدی پیدا کند. پس لازم است که سرمایه‌گذار هرچه سریعتر آن سهم را به فروش برساند.
پس با توجه به این مسئله اگر برخی از سرمایه‌گذاران تخصصی کافی برای تحلیل اطلاعات موثر بر قیمت سهام ندارند و یا علیرغم داشتن تخصص این فرصت را ندارد که مدام در حال ارزیابی سهام باشند، نباید تصور کنند که سرمایه‌گذاری در بورس برای آن‌ها امکانپذیر نیست.
راهکار مطمئن و مناسبی به نام صندوق‌های سرمایه‌گذاری وجود دارد که می‌تواند به این افراد کمک کند تا در این بازار سرمایه‌گذاری کنند.
صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟
برای معرفی صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید با دو روش سرمایه‌گذاری در بورس آشنا شویم.
1. سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار بورس
2. سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار بورس
در سرمایه‌گذاری مستقیم، سرمایه‌گذار مستقیماً پول خود را در جایی سرمایه‌گذاری می‌کند. مثلاً خرید و فروش سهام به طور مستقیم، یک سرمایه‌گذرای مستقیم است. اما در سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، سرمایه‌گذار از طریق یک واسطه، اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کند. واسطه‌ای که از نظر سرمایه‌گذار توانایی و صلاحیت لازم برای سرمایه‌گذاری را دارد.
به عنوان مثال اگر یک نفر پول خود را در اختیار دوست خود که دارای دانش و تخصص کافی در بورس است، قرار دهد تا برای او در سرمایه‌گذاری کند، آن فرد یک سرمایه‌گذاری غیرمستقیم انجام داده است.
سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری هم یک سرمایه‌گذاری غیرمستقیم محسوب می‌شود. در این صورت به جای اینکه سرمایه‌گذار مستقیماً اقدام به خرید و فروش سهام در بورس کند، پول خود را در اختیار صندوق‌های سرمایه‌گذاری قرار می‌دهد تا متخصصان صندوق اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.
برای این کار سرمایه‌گذار باید به یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مراجعه کرده و سهام آن صندوق که اصطلاحاً واحد سرمایه‌گذاری نام دارد را خریداری کند. با خرید واحد سرمایه‌گذاری (سهام صندوق سرمایه‌گذاری) توسط سرمایه‌گذار، پول در اختیار صندوق سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرد. سپس مدیران و کارشناسان صندوق سرمایه‌گذاری با این پول اقدام به سرمایه‌گذاری در بورس می‌کنند.
افرادی هم که واحدهای سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها را خریداری می‌کنند، به نسبت سرمایه‌های خود، مالک صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند. بنابراین هر اندازه صندوق سرمایه‌گذاری بازدهی بیشتری کسب کند، ارزش واحدهای سرمایه‌گذاری آن‌ها (سرمایه آن‌ها) هم بیشتر می‌شود و سود بیشتری نصیب سرمایه‌گذاران می‌گردد.
همینطور با توجه به اینکه اداره این صندوق‌ها توسط افراد حرفه‌ای و متخصص صورت می‌گیرد، احتمال موفقیت این صندوق‌ها در مقایسه با سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس برای افراد غیرحرفه‌ای بیشتر است. به همین علت اغلب به افراد مبتدی توصیه می‌شود که برای کسب بازده در این بازار، سرمایه خود را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری بسپارند.
برخی از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری عبارتند از:
برای موفقیت در بورس باید از خدمات کارشناسان حرفه‌ای استفاده کرد که ضمن داشتن دانش و تخصص کافی، تجربه حضور در این بازار را داشته باشند. همچنین علاوه بر دانش و تجربه باید مسائل مرتبط با معاملات را پیگیری کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری این مزیت را دارا هستند که با کمک کارشناسان حرفه‌ای اقدام به سرمایه‌گذاری کرده و از این طریق ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش می‌دهند.
کسانی که از طریق صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ هر چند واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها را میخرند، اما در حقیقت مالک سبدی متنوع از اوراق بهادار می‌شوند. چون صندوق‌ها با وجوه حاصل از فروش واحدهای سرمایه‌گذاری خودشان مجموعه‌ای متنوع از اوراق بهادار (اوراق مشارکت، اوراق اجاره، سهام و حق تقدم سهام) خریداری می‌کنند.
افرادی که در صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند در صورت نیاز به همه یا بخشی از سرمایه خود به دفاتر صندوق‌ها و یا شعبه‌های صندوق سرمایه‌گذاری خود مراجعه کرده و یا فرم تقاضای واگذاری یا اصطلاحاً ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری خود را تکمیل کنند. بعد از تکمیل فرم، حداکثر پس از هفت روز کاری مبالغ مربوطه به حساب آن‌ها واریز می‌شود. این درحالی است که اگر سرمایه‌گذاری سهام یک شرکت را مستقیماً خریداری کند در صورتی که نماد آن شرکت برای مدتی متوقف شود، امکان فروش سهام آن شرکت تا بازگشایی نماد وجود ندارد.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای اینکه بازدهی مناسبی برای سرمایه‌گذاران خود بدست بیاورند، به طور مستمر در حالی بررسی و تحقیق پیرامون شرایط بازار هستند و اغلب یک تیم تحلیلی به این کار مشغول است. این در حالی است که اگر یک سرمایه‌گذار بخواهد شخصاً از خدمات مشاوران و متخصصان بورس استفاده کند، باید هزینه قابل توجهی را بپردازد.
همچنین اگرچه حجم خرید و فروش اوراق بهادار یک صندوق بسیار زیاد است، اما هزینه انجام معاملات بین تمامی سرمایه‌گذاران آن صندوق تقسیم شده و در نتیجه سهم هر یک از سرمایه‌گذاران از این هزینه‌ها کاهش پیدا می‌کند.
وجود تعداد زیاد و متنوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری به سرمایه‌گذاران این فرصت را می‌دهد تا صندوق مورد نظر خود را به راحتی انتخاب کنند.
