احتمالاً شما هم هرم مازلو را می‌شناسید. هرمی که نیازهای ما را با توجه به تفکرات مازلو، روانشناس معروف، مرتب کرده است. نوکِ این هرم چیزی جز «خودشکوفایی» نیست. جایی که برای علایق خود وقت می‌گذاریم و آنچه را که در آن استعداد داریم پرورش می‌دهیم. شغلِ ما، تقریباً یک سوم روزمان را درگیر خودش می‌کند. پس باید مطمئن شویم که جایی برای خودشکوفایی در شغلمان وجود دارد؛ اما چطور؟ اول باید خود را بشناسیم. اگر ندانید که علاقه و استعدادتان در کجاست، دقیقاً چطور قرار است خود را در شغل و زندگی شکوفا کنید؟
خودشناسی را می‌توان دانشی دانست که درمورد جنبه‌های مختلف خود کسب می‌کنید. دانشی که شامل نقاط قوت و ضعف، عقاید و باورها و علایق و استعدادهایتان می‌شود.
یک: چون پیشرفت می‌کنید
«همه نابغه‌اند. اما اگر یک ماهی را براساس توانایی‌اش در بالا رفتن از درخت قضاوت کنید، آن ماهی تمام عمرش را با باور اینکه یک احمق است، زندگی خواهد کرد.»
خودشناسی دری به پیشرفت شخصی باز می‌کند. با شناخت نقاط قوت خود، میدان نبرد خود را انتخاب می‌کنید و در همان حیطه شغلی به رقابت می‌پردازید. بنابراین وقتتان در دوره‌های بی‌ربط به استعداد و علایق‌تان تلف نمی‌شود. از طرفی هرچه بیشتر نواقص خود را بفهمید، تکنیک‌ها و مهارت‌های بیشتری برای اصلاح یا تقویت خود نیاز خواهید داشت. البته لازمه این دو اتفاق خوب، پذیرفتن «تغییر» است. بدون تغییر نمی‌توانیم رشد کنیم. فروشگاهی که از دیجیتال شدن کسب‌وکارش دوری می‌کند احتمالاً به زودی شکست می‌خورد. این حکایت همۀ ما در مسیر شغلی‌مان است.
دو: چون حالتان خوب می‌شود
خود را نشناختن اولش آسان است: با هر بادی به جهتی می‌روید، رشته‌ای را انتخاب می‌کنید که دیگران می‌گویند، نمره‌ای می‌گیرید که دیگران را شاد کند و شغلی را انتخاب می‌کنید که تحسین دیگران را وا دارد. اما آخرِ این مسیر سخت است چون به دیوارِ «نارضایتی» می‌رسید. نشناختن خودتان به عدم رضایت از زندگی شغلی و حتی شخصی منجر می‌شود. درعوض، خودشناسی نیاز به فکر و تلاش دارد و در انتهای آن هم چیزی جز پذیرش خویشتن و رضایت شخصی نیست. اگر با آزمون و خطا، مهارت‌آموزی و تلاش کردن به شغلی برسید که «حال خوب» بهتان دهد، «رضایت» هم می‌آید.
یک: از پنجرۀ جوهاری کمک بگیرید.
برای شناخت خود، باید سؤالات سختی از خودمان بپرسیم. براساس مدل خودشناسی و ارتباطی پنجرۀ جوهاری، چهار حیطه برای شناخت بهتر خودمان و دیگران وجود دارد: آنچه دربارۀ خودمان می‌دانیم/نمی‌دانیم و آنچه دیگران دربارۀ ما می‌دانند/نمی‌دانند.
دو: با تست هالند استعدادیابی کنید.
با آزمون رغبت‌سنجی شغلی هالند، می‌توانید شخصیت خود را براساس قوت و ضعف در شش دسته شغلی بسنجید. این شش دسته به اختصار RIASEC نامیده می‌شوند. هرکدام از ما در سه تا از این دسته‌ها قوی‌تر و در سه‌تایشان به نسبت ضعیف‌تریم.
ما محور اصلی مسیر شغلی خود هستیم. بنابراین شناخت علایق و استعدادها باعث می‌شود قطب‌نمای شغلی خود را بسازیم و مسیر مناسب خود را جهت‌یابی کنیم.
