اغلب بسیاری از سازمان‌ها می‌پرسند، چگونه تیمی عالی از افراد را دور هم جمع کردید؟ اصولاً آنها می‌پرسند که راز فرهنگ سازمانی شما چیست؟ باید گفت: «هیچ رازی در میان نیست!» کسب و کارهای موفق توانسته‌اند عناصر فرهنگ سازمانی را به خوبی بشناسند و از آن در راستای اهداف خود استفاده کنند. این عناصر به مانند یک چارچوب کلی در نظر گرفته می‌شوند که ارکان سازمان را به یکدیگر متصل می‌کنند. اما عناصر فرهنگ سازمانی شامل چه مواردی هستند؟ با غزال همراه باشید.
قبل از پرداختن به عناصر فرهنگ سازمانی، اول بیایید ببینیم فرهنگ به چه معناست. فرهنگ واقعیت روزمره زندگی سازمانی است. فرهنگ بیانیه مأموریت، چشم انداز یا کتاب راهنمای کارکنان نیست! فرهنگ به نحوه رفتار، انجام دادن، بیان کردن و رابطه با دیگران و محیط کار است. در واقع، فرهنگ به نوعی شخصیت شرکت است.
فرهنگ سازمانی عبارت است از:
عنصرهای فرهنگ سازمانی را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد:
اولین قدم برای رسیدن به یک فرهنگ سازمانی خوب، نوع چشم انداز و مأموریت سازمان است. چشم انداز و مأموریت، ارزش‌های یک سازمان را تعیین می‌کنند. این دو مقوله باعث می‌شوند تا سازمان بتواند اهداف خود را برنامه ریزی کرده و به افراد جهت روند کار کمک کند. هنگامی که چشم انداز و مأموریت به طور برجسته در هر تعامل بین سازمان و کارکنان نشان داده شوند، این امر به جهت دهی به مشتریان، تأمین کنندگان و سایر سهامداران و ایجاد برند تجاری قوی کمک می‌کند.
هنگامی که چشم انداز و مأموریت عملی شد، گام بعدی از عناصر فرهنگ سازمانی جستجوی ارزش‌های اصلی است. جایی که چشم انداز و مأموریت در تعیین هدف نقش دارند، ارزش‌های اصلی به شما کمک می‌کنند تا در مورد رفتارها و طرز فکرهایی که برای دستیابی به چشم انداز باید نشان داده شوند، رهنمودهایی تنظیم شود. این رهنمودهای مشخص که به طور واضح برای همۀ کارکنان ابلاغ می‌شوند، یک زبان فرهنگی ایجاد می‌کند که سازمان را به مکالمه با این زبان در امور داخلی و خارجی سوق می‌دهد.
مهم است که یک برنامه عملیاتی خاصی اجرا شود. اگر سازمان معتقد است که افراد بزرگ‌ترین دارایی آنها است، پس با سرمایه گذاری در یادگیری و پیشرفت احساس ارزشمند بودن را ایجاد کنید. اگر سازمان شما خدمات عالی به مشتری را ارج می‌نهد، باید اقداماتی انجام دهید تا مطمئن شوید که هر مشتری چه بزرگ و چه کوچک مورد احترام قرار می‌گیرد. یک مکانیزم پاداش داشته باشید که بتواند رفتارها و اعمال مورد انتظار را تقویت کند. ارزش‌های سازمانی باید در ارزیابی عملکرد، معیارهای بررسی کسب و کار تقویت شده و در کارهای روزمره کارکنان در نظر گرفته شوند.
پرداختن به امور کارکنان از مهمترین عناصر فرهنگ سازمانی است. فرهنگ سازی بدون کارکنانی که تمایل و توانایی پذیرش ارزش‌های سازمانی را ندارند، اتفاق نمیفتد! این همان دلیلی است که چرا بهترین سازمان‌های جهان سیاست‌های سختگیرانه‌ای نسبت به استخدام دارند. آنها به دنبال افرادی می‌گردند که نه تنها استعداد دارند بلکه با فرهنگ موجود سازمان نیز هماهنگی داشته باشند. از طرفی، نامزدهای استخدامی ترجیح می‌دهند با سازمانی مطابق با ارزش‌های شخصی خود کار کنند. به طور کلی، کارکنانی که دارای یک فرهنگ شخصی عالی هستند، فرهنگ قبلی یک سازمان را تقویت می‌کنند.
هر سازمانی تاریخ منحصر به فرد خود را دارد، داستانی برای ایجاد یک فرهنگ سازمانی قوی و برنده! عناصر این داستان می‌توانند رسمی یا غیررسمی باشند اما وقتی جذابیت پیدا می‌کنند، به عنوان بخشی از فرهنگ حال حاضر سازمان در نظر گرفته می‌شود و شکل می‌گیرند. بنابراین، سازمان‌هایی که تاریخچه قوی دارند، می‌توانند فرهنگ سازمانی پویایی ایجاد کنند. زیرا کارکنان نیز خود را بخشی از این تاریخ می‌دانند و در آن شریک هستند. بنابراین، سازمان ها باید بتوانند داستان خود را از گذشته تا حال را طوری بیان کنند که کارکنان احساس ارزش و هدفمند بودن کنند.
محیط کار فرهنگ را شکل می‌دهد. فضای کار یکی از مهمترین عناصر فرهنگ سازمانی است. داشتن یک فضای کاری باز (پلن باز) باعث تقویت همکاری بین افراد می‌شود. محیط کار منطقه‌ای (هر بخش به صورت جداگانه فعالیت می‌کنند) نیز نقشی اساسی در تأثیرگذاری بر فرهنگ سازمانی دارند. هر دو این شیوه های طراحی فضای کاری دارای فواید و معایب زیادی هستند. اما انتخاب نوع محیط کار چه پلن باز باشد چه منطقه‌ای، باید بسته به نوع کسب و کار انتخاب شود. طرح‌های محیطی، معماری فضا یا زیبایی شناسی محیط کار، بر ارزش‌ها و رفتارهای کارکنان تأثیر می‌گذارند.
کلام آخر
همانطور که در بالا بیان شد، عناصر زیادی وجود دارند که فرهنگ سازمانی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. هر یک از این عناصر مانند ستون‌های ساختمانی می‌مانند که یک بنا را تا سال‌ها سرپا نگه می‌دارند. بنابراین، توجه و اهمیت قائل شدن به عناصر فرهنگ سازمانی می‌تواند به معنای موفقیت یک کسب و کار در دنیای پرتلاطم امروز باشد.
www.GazelleCG.com
