استراتژی با مدل بازی برد
سلام
توی این مقاله قصد دارم مراحل نوشتن استراتژی با مدل بازی برد رو براتون توضیح بدم.
این توضیحات صرفا برداشت از کلاس های تدوین استراتژی و کتاب "استراتژی برد" نوشته ی اِی.جی. لافلِی، راجراِل.مارتین هستش.
استراتژی در واقع مجموعه‌ای یکپارچه از انتخاب هایی است که به طور منحصر به فرد جایگاه شرکت را در صنعت مشخص می سازد تا شرکت از این طریق به خلق مزیت پایدار و ارائه ارزش برتر نسبت به رقبایش بپردازد. به روزترین و سریع ترین روش نوشتن استراتژی در حال حاضر استفاده از روش بازی برد می باشد. این روش اولین بار توسط اِی.جی. لافلِی و راجراِل.مارتین در کتابی با همین عنوان ارائه شده است. لافلی و مارتین در سال ۲۰۱۳ مدل پنج مرحله‌ای استراتژی را در کتابی تحت عنوان playing to win منتشر کردند. آن ها چارچوبی ارائه کرده اند که تصمیم گیرندگان اصلی می توانند از آن جهت انتخاب رویکرد استراتژیک مناسب برای سازمان استفاده کنند. این چارچوب مدل استراتژی لافلی و مارتین نام دارد. استراتژی در رویکرد بازی برد مفهومی پیچیده و دور از دسترس نیسـت و دستیابی به استراتژی بُرد نیازمند جلسات خسته‌کننده، طولانی و بی‌نتیجه مرسوم نیست. به همین دلیل به نظر می رسد روشی کارآمد و موثر می باشد!
در ادامه روش بازی برد به صورت مرحله به مرحله توضیح داده میشود.
چگونه با مدل بازی برد استراتژی بنویسیم؟
در مدل بازی برد ، استراتژی با برگزاری 3 کارگاه با حضور افراد صاحب نظر و ذی نفوذ در کنار هم، نوشته میشود. در این مدل افراد حاضر در کارگاه ها با همفکری هم سوالات مدل بازی برد را پاسخ میدهند و در همان کارگاه های چند ساعته شالوده ی اصلی استراتژی را انتخاب و چکش کاری میکنند. بعد از پایان جلسات یک فرد به عنوان مسئول استراتژی موارد گفته شده را به صورت مکتوب نوشته و بعد از اتمام آن، متن برای تمام افراد حاضر در جلسه ارسال می شود و بعد از تایید همه، استراتژی به همه ی اعضای سازمان ابلاغ و گام آخر برای اجرا تحویل تیم اجرای استراتژی داده میشود.
مهم ترین نکته که توسط نویسندگان این مدل یاد شده این است که؛ در مدل بازی برد تنها کسانی میتوانند استراتژی برای کسب و کار شما بنویسند که در کسب و کار شما خبره باشد و در کنار شرکت باشد، هیچ کس از بیرون نمیتواند به کسب و کار شما کمک کند.
مراحل نوشتن استراتژی با مدل بازی برد به شرح زیر است:
کارگاه اول:
- گام اول : دعوت اعضا به کارگاه: در ابتدایی ترین گام، دعوت نامه ی حضور در جلسات برای اعضای انتخابی ارسال میشود. برای به دست آوردن نتایج عالی، بهتر است افرادی با تخصص های مختلف، سابقه کارهای متفاوت و در جایگاه های سازمانی متفاوت به کارگاه دعوت شوند. تفاوت دیدگاه ها میتواند باعث نوشتن نظرات مختلف و در نهایت انتخابی همه جانبه بشود. نهایت تعداد اعضا دعوت شده 10 الی 12 نفر است.
- گام دوم: در روز برگزاری کارگاه؛ باید برای اعضا استراتژی طبق مدل بازی برد تعریف شود. در مدل بازی برد نوشتن استراتژی منوط به پاسخ به 5 سوال زیر است. سوالات زیر باید به طور کامل، واضح، شفاف و با ذکر یک مثال برای تمامی اعضا توضیح داده شود. این بخش بسیار مهم است زیرا اگر اعضا مفاهیم این سوالات را کامل درک نکنند در ادامه ی کارگاه ها نمی توانند نقش موثری داشته باشد. سوالات به شرح زیر است:
1. اشتهای پیروزی ما چقدر است؟ پاسخ به این سوال بدین صورت است که سهم بازار، سود، درآمد و … در شرکت چگونه باشد اعضای اصلی شرکت راضی هستند.
2. زمین بازی ما کجاست؟ برای پاسخ به این سوال باید به 4 بخش زیر پاسخ دهیم تا در مجموع بتوانیم ابعاد مختلف محصول/خدمت خود را بشناسیم:
2.1. چه محصولات و خدماتی می خواهیم ارائه دهیم؟
2.2. گروه هدف ما چه کسانی هستند؟
2.3. این گروه هدف از نظر منطقه ی جغرافیایی کجا هستند؟
2.4. ما از چه کانال هایی ارائه ی خدمات میکنیم؟
3. چگونه برنده می شویم؟ مزیت رقابتی ما چیست؟ چه چیزی باعث انتخاب ما بین رقبا میشود؟
4. چه قابلیت هایی باید داشته باشیم تا برنده بشویم؟ فعالیت هایی که باعث مزیت رقابتی ما میشوند چیست اند؟
5. چه سیستم های مدیریتی نیاز داریم؟ منابع ، زیرساخت مورد نیاز که به فعالیت های ما کمک میکنند.
- گام سوم: بعد از توضیح کامل سوالات بالا یک محصول خارج از سازمان را انتخاب میکنیم و با کمک اعضا جلسه به 5 سوال بالا پاسخ میدهیم.
- در گام اخر کارگاه اول؛ برای وضعیت فعلی سازمان به 5 سوال بازی برد به کمک اعضا پاسخ میدهیم.
کارگاه دوم: در کارگاه دوم با توجه به آخرین بخش کارگاه اول و بررسی بیشتر آن ها جلسه را ادامه میدهیم با :
- گام اول: در گام اول بررسی میکنیم با توجه به موارد زیر و سوالات کارگاه قبل آیا مسئله ای داریم یا خیر؟ روند هایمان دچار مشکل است یا خیر؟ برای این کار شرکت را از منظرهای مختلف تحلیل و بررسی میکنیم؛ ایا در شرکت مسئله ای است؟ مشکل مالی داریم؟ یا جایگاه مان در میان رقبا دچار مشکل است؟ ایا صنعت دچار تغییر شده است؟ یا ما دوست داریم سهم بیشتری داشته باشیم؟ پاسخ به این سوالات یک مسئله ی مهم را برای ما روشن میکند اینکه اگر مشکلی نداریم پس به ترکیب تیم برنده دست نمیزنیم! وقتی تا به الان در این حوزه ها مشکلی برای شرکت نبوده است بدین مفهوم است که تیم در مسیر درست خود قرار دارد پس دلیلی به ادامه ی روند نیست و اجازه میدهیم که تیم به راه خود ادامه دهد اما اگر در هر کدام از موارد مشکل داشتیم یا بنا به شرایط میخواهیم سهم بیشتری از بازار داشته باشیم حال میتوانیم با توجه به مشکل جلسات را ادامه دهیم.
- گام دوم: پس از پیدا کردن مشکل حالا نوبت به ارائه ی راه حل های خلاقانه توسط اعضا است؛ در این بخش بدون در نظر گرفتن شدن یا نشدن راه حل اعضا نظراتشان را بیان میکنند بعد از به عبارتی طوفان فکری اعضا، حال یکی یکی راه حل ها بررسی میشود و دو یا سه راه حلی که همه بر آن توافق دارند انتخاب میشوند.
- گام سوم: بعد از انتخاب راه حل ها در گام قبل برای هر کدام از آن ها 5 سوال بازی برد را به صورت جداگانه پاسخ میدهیم.
- گام چهارم:بعد از پاسخ در گام بعدی شرایط هایی که برای اجرای آن راه حل ها باید وجود داشته باشد را بررسی میکنیم. بدین صورت که در گام نهایی وقتی هرکدام از راه حل ها انتخاب شدند قابلیت اجرایی بودن آن محرز باشد، و در سازمان و یا بیرون سازمان منعی برای اجرای آن نداشته باشیم (مثلا منع حقوقی). برای فهم این مورد ممکن است نیاز باشد که واحدهای هر بخش بررسی های فنی و دقیق تری داشته باشند. به عنوان مثال بخش فنی بررسی کند که آیا از این تکنولوژی می شود در سازمان استفاده کرد یا خیر؟
- گام پنجم: برای بررسی شرایط بیرون از جلسه باید ترتیب بررسی ها اولویت بندی بشوند. به عنوان مثال شاید نیاز باشد قبل از بررسی تیم فنی، تیم بازرگانی بررسی هایی انجام دهد و در صورت مثبت بودن شرایط تیم فنی شروع به بررسی کند. این کار باعث صرفه جویی در زمان می شود.
- گام ششم: بعد از بررسی شرایط احراز هر کدام از راه حل ها، اکنون باید هر راه حل صحت سنجی شود. بدین صورت که در جلسه با توجه به انتخاب یکی از مدل های زیر باید راه حل به تایید اعضا برسد.
- چریکی: در همان جلسه اعضا نسبت به راه حل بحث و تبادل نظر کنند.
- دامنه محدود: با پرسشنامه و نظرسنجی در مورد راه حل، افراد جامعه مورد نظر، نظرات خود را به اعضا میدهند. به عنوان مثال زمان تصمیم گیری برای راه اندازی یک فیچر جدید میتوانیم یک فایل پرسشنامه برای مشتریان وفادار خود ارسال کنیم و نظرات و ایده های آن ها را نیز دریافت میکنیم.
- قطعی: ارائه ی یک mvp از راه حل به مشتریان. این روش زمان و سرمایه ای نیاز است اما به دلیل اینکه مشتری نهایی را درگیر میکند در نتیجه، جواب آن به قطعیت نزدیک است.
کارگاه سوم: زمانی تشکیل می شود که مواردی که نیاز به بررسی خارج از جلسه یا نظرسنجی داشته اند به اتمام رسیده باشند. در این صورت در گام اول نتایج بررسی ها ارائه میشود و بعد از ارائه، راه حل مناسب و گزینه ی استراتژیک توسط همه انتخاب میشود.
نکته: هر کارگاه الزاما در یک روز ممکن است تمام نشود.
بعد از اجرای تمامی مراحل و انتخاب گزینه ی استراتژیک حال نیازمند این هستیم که تمام سازمان از استراتژی شرکت مطلع شوند و بعد از تفهیم آن، شروع به اجرای استراتژی در سازمان کنیم.
خب امیدوارم مطلب بالا رو واضح نوشته باشم. اگر سوالی یا نکته ای هست توی کامنت ها در خدمتم :)
