مقدمه:
یکی از چیزهایی که هم قبل از انقلاب و هم بعد از انقلاب وجود داشته و گویا جزو نقطه ضعف‌های فرهنگی ما ایرانیان و شاید دیگر جهانیان باشد، این است که عدّه‌ای دست به دست هم می‌دهند تا یک نفر که لایق فرش هم نیست را تا عرش بالا ببرند و عدّه‌ای نیز تلاش بی‌وقفه می‌کنند تا کسی که عرشی است و لایق عرش را، فرشی کنند و تا حتی زیر فرش، پایینش بیاورند. طفلک‌ها یا این قانون الهی را نمی‌دانند یا خودشان را به نادانی می‌زنند: «تُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَ تُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ: هر کس را بخواهی، عزّت میدهی، و هر که را بخواهی خوار می‌کنی.»
تنها یکی از مثال‌های بارز تاریخ معاصر:
عدّه‌ای می‌گفتند دکتر، کمونیست است، ملّی‌گرا و تابع اندیشه‌ی حاکم بر نهضت آزادی است. بعضی دیگر می‌گفتند: جاسوس ناسا است! افراد دیگری می‌گفتند: جاسوس کا.گ.ب است! ولی دکتر به خدای عزیز اعتقاد راسخ داشت و به این کلام او که: «إِنَّ اللَّهَ يُدَافِعُ عَنِ الَّذِينَ آمَنُوا: قطعاً خداوند از كسانى كه ايمان آورده‌اند دفاع مى‌كند»، پس حتی یک بار هم درصدد دفاع از خودش در برابر دهان دریدگانِ لفاظ و از خدا بیخبر بر نیامد. ولی تاریخ ثابت کرد که او فقط و فقط یک حزب‌اللهی بود. آن هم نه یک حزب‌اللهی پر ادعای لفاظ و بیعمل، بلکه یک حزب‌اللهی به تمام معنا. یک حزب‌اللهی در گفتار، پندار و کردار.
«با شهید دکتر مصطفی چمران در میدان‌های جنگ» در گفت‌وشنود با حسن شاه‌حسینی؛ ما با چشم چمران به دنیا نگاه می‌‌کردیم!
اشاره کردید که دکتر چمران، مورد تهمت‌های فراوان و متنوعی قرار گرفت. آیا تهمت‌زنندگان، همگی در یک طیف بودند؟
خیر؛ متنوع بودند. برخی از لبنانی‌ها یا وابستگان به آنها می‌گفتند: دکتر کمونیست است! عدّه‌ای در داخل می‌گفتند: ملّی‌گرا و تابع اندیشه حاکم بر نهضت آزادی است. بعضی می‌گفتند: جاسوس ناسا است! افراد دیگری می‌گفتند: جاسوس کا.گ.ب است! ولی یک بار نشد که دکتر درصدد دفاع از خودش برآید. تنها در دست‌نوشته‌هایش که طی آن با خدا درد دل کرده بود، برای اطلاع آیندگان مطالبی را آورد. هرکس که بیوگرافی و عقاید چمران را مطالعه کند، می‌فهمد که او فقط حزب‌اللهی بوده است؛ از زمانی که در آمریکا استاد دانشگاه بود، تا دوره‌ای که در لبنان خدمت می‌کرد و تا مقطعی که به ایران آمد و نهایتاً شهید شد... دکتر همواره نشان داد که محدود به هیچ جریانی نیست و تنها به دین و وطن می‌اندیشد.
سه یادداشت پیشین:
حُسن ختام: به نقل از کتاب «حُسن دل: در سیر و سلوک الی الله» اثر «آقا محمد بیدآبادی»
