هويت به معني "چه كسي بودن" است و به ویژگی هایی اشاره دارد که موجب تشخیص فرداز سایرین می گردد.
برآمده از نیاز طبیعی آفرینش انسان برای شناسانده شدن به چیزی و یا جایی.
اما یک مخاطب اگر این تعریف از هویت را بخواند و سپس این عکس از معدن طلای "سراپلادا" در برزیل را ببیند ، به سختی می توان تصور کرد که قادر باشد این تعریف از هویت انسانی را با سوژه های بالا رونده در این ثبت مطابقت دهد.
این عکس یکی از آثار ارزشمند عکاس شهیر برزیلی سباستیائو سالگادو میباشد. وی که تحصیل کرده در رشته اقتصاد میباشد درابتدا و طی ماموریتی از طرف سازمان جهانی قهوه ، بعنوان اقتصاد دان به رواندا رفت و با یک دوربین امانتی اولین مجموعه عکسش را از شرایط کاشت قهوه ارائه کرد و در این سفر بود که به استعداد ویژه و علاقه مندی خود به عکاسی پی برد.
سالگادو با جدیت عکاسی مستند اجتماعی را ادامه داد و اکنون یکی از مشهورترین عکاسان صاحب سبک دنیا به شما رمیرود.
عکس فوق که به گودال جهنم شهرت دارد و از معادن طلای برزیل گرفته شده است ، عکسی که گودال جهنم نامیده شده و آنرا به صحنه ای از دوزخ دانته شبیه دانسته اند . این عکس بیانگر وضعیت کشاورزانی است که مزارع خود را رها و به امید درآمد بیشتر در معدن طلای سرا پلادا مشغول به این کار پرمشقت شده اند.
در مورد این عکس آنچه که مسلم است ، دلگیری و تلخی زیاد آن است .
سوژه ها ی این عکس انسان هستند ولی هیچ کدام صورت و ظاهر مشخصی ندارند. چه فرقی می کند که بیننده روی کدام یک از آنها تمرکز کند و " چه کسی بودن " چگونه می تواند چالش برانگیز باشد وقتی که رنج های مشابه مزمن و روزمره گی درد آلود ، آنها را بسیار بهم شبیه کرده است.
هویت هایی گم شده و غیر قابل تشخیص... درست مانند کلونی مورچه ها !
این عکس سیاه و سفید با تمام تلخی زیباست.عکاس ، استثمار و بردگی را با زدودن رنگ و همسان نمایی به مخاطب نمایش می دهد. وجود رنگ ، به نوعی به سوژه ها هویت مستقل می بخشیده که مورد نظر عکاس نبوده است.عکس با بهره گیری ازقدرت بیان بصری ، توانایی القای قدرت دهشتناک دنیای استثمارگرانی را دارد که برای رنگین کردن دنیای خویش نیازمند هویت زدایی از انسانهای ضعیفتر از خود میباشند.
با وجود مشهود بودن تلاش برای صعود، نگاه بیننده از مسیر حرکت کارگران بروی پلکان که بروی خط قطری عکس واقع شده ، به سرعت به پایین سقوط می کند و در مسیر حلزونی شکل پایین عکس غرق میشود.
در تمامی لحظاتی که دلهره از سقوط این انسانهای دردمند در عکس احساس می شود ، بیننده با کشف کوچک خود در گوشه پایین سمت چپ احساس آسایش می کند. تصویر از ساق به پایین یک جفت پا بالای پلکان مشهود است و هر چند که اینجا نیز هویت این فرد مشخص نیست ولی استوار و قرص ایستاده است و این بارقه،کورسویی از امید را برای مخاطب روشن می کند که احتمالا عده زیادی از کار سخت در این معدن جان سالم بدر برده اند و تلاش بسیارشان برای اندک بهبودی در وضعیت معاش خود و خانواده شان به ثمر نشسته است.
هنرمندان عکاس با تکیه بر تیزبینی و تلاش و تخیل خویش عکس هایی استثنایی خلق می کنند و فرصت دیدن شگفتی ها را از مکان ها و زمان هایی دیگر برای بینندگان فراهم می سازند و آمیختگی این استعداد با تعهد، واقعیت هایی از سیاست و اقتصاد و فرهنگ را عرضه می کند تا دیدگاه مخاطب را تحت تاثیر قرار دهد و هویت انسانی وی را غنی تر کرده و معنا ببخشد.
سباستیائو سالگادو ، عکاس سرشناس برزیلی که در اروپا و امریکا برنده جوایز بیشماری شده است می گوید:
«امیدوارم بیننده ی نمایشگاه های من، پس از خروج، همان آدم قبلی نباشد. فکر می کنم آدم های معمولی می توانند کمک زیادی بکنند، نه از طریق کمک های مادی بلکه از طریق مشارکت، از طریق جزیی از بحث بودن، از طریق احساس مسوولیت حقیقی در برابر آن چه در جهان می گذرد.»
مریم پژمان
