برای «چالش کتابخوانی طاقچه» در بهمن کتابی درباره فرهنگ ژاپن با نام «ایکی گایی؛ رمز و راز ژاپنی ها برای زندگی شاد و طولانی» نوشته «هکتور گارسیا» و «فرانچسک میرالس» ترجمه «علی هداوند» را انتخاب کردم.
ایکی گایی که واژه‌ای ژاپنی است، به فعالیت یا هر چیزی اشاره دارد که فرد نسبت به انجام آن شور و اشتیاق فراوان احساس می‌کند و در واقع هدف و معنای زندگی فرد است. بعضی افراد هر روز صبح چشمانشان را با علاقه و اشتیاق به انجام کاری باز می‌کنند، هنگام انجام آن متوجه گذشت زمان نمی‌شوند، و برای انجام مکرر آن فعالیت عشق و انگیزه دارند.
ایکی گایی افراد با هم متفاوت است و هر کس باید ایکی گایی خود را بیابد یعنی آنچه به او شور و شوق زندگی می دهد. اما چرا یافتن ایکی گایی مهم است؟ نویسندگان در این کتاب که به دنبال راز عمر طولانی ژاپنی‌ها هستند و متوجه می‌شوند «ایکی گایی» یکی از دلایل عمر طولانی است و چون تا زمان نوشتن این کتاب (2017) هیچ کتابی درباره این فلسفه به غرب راه نیافته بود، نویسندگان به این موضوع توجه ویژه دارند.
بعضی نکات در کتاب حاصل مطالعات اسناد از پیش موجود توسط نویسندگان است، اما بخش مهمی از کتاب را اطلاعاتی تشکیل می‌دهد که از سفر نویسندگان به جزیره اُکیناوا (Okinava) و اُگیمی (ogimi) در ژاپن به دست آمده است.
«در جزیره اکیناوا ۲۴/۵۵ درصد مردم در هر 100 هزار نفر ساکنان آن طول عمری بیش از یکصد سال دارند که بیشتر از متوسط جهانی است». همچنین «در اگیمی ناحیه‌ای روستایی که در شمال این جزیره واقع شده، سن امید به زندگی بسیار بالاتر است» (کتاب سال 2017 منتشر شده و احتمالا آمارها هم مربوط به همان زمان است).
نویسندگان تلاش می کنند با سفر به این منطقه و مصاحبه با ساکنان آن که دارای طولانی‌ترین عمر هستند از نزدیک به راز طول عمر این افراد پی ببرند. آنها یکسال مطالعه مقدماتی داشتند و بعد وارد روستا شده و با پیرترین ساکنان آن صحبت کرده و متوجه می شوند که ساکنان آنجا از «یک شادمانی غیرمعمول» بهره مندند. نکته جالبی که در کتاب وجود داشت اشاره با این موضوع بود که اکیناوا که چنین وضعیتی دارد جایی است که جان 200 هزار انسان بی گناه در پایان جنگ جهانی دوم در آن از دست رفت. راجع به نبرد اوکیناوا بخوانید.
- پرکار باش، بازنشسته نشو
- در کار شتاب نکنید
- پرخوری نکنید
- دوستان خوب را پیرامون تان داشته باشید
- تا روز تولد بعد خوش هیکل بمانید
- لبخند بزنید
- ارتباط با طبیعت را از دست ندهید
- سپاسگزار باشید
- در حال زندگی کنید
- دنباله رو ایکی گایی تان باشید
چه کسی از خواندن کتاب لذت خواهد برد؟
به نظرم کسانی که از پیچ 30 یا 40 یا 50 سالگی یا ...گذر کرده‌اند، خواندن کتاب برایشان لذت بخش تر و مفیدتر است. اگر در حوالی 20 سالگی هستید کمی کمتر یا کمی بیشتر (که فکر کنم بیشتر ویرگولی‌ها در این سنین‌اند) به نظرم کتاب برایتان جاذبه کمتری خواهد داشت چون معمولا در 20 سالگی انسان یک عمر طولانی جلوی خودش می‌بیند، و واقعا هم همینطور است. هنوز انتخاب‌های کمتری در زندگیش داشته و البته پرونده تغییر و انتخاب های جدید هنوز کاملا گشوده است، اما در سنین بالاتر گاهی فرد احساس می‌کند که انگار زمان طلایی‌اش سپری شده و هنوز کارهای نکرده زیادی دارد و نمی‌داند چقدر زمان و چقدر توان جسمی و روانی برایش باقی مانده.
اگر در این سنین هستید خواندن کتاب می‌تواند برایتان شبیه یک خبر خوب باشد. اینکه اگر به عمر طبیعی زنده باشید می توانید شما هم با تغییراتی در سبک زندگی تان عمر طولانی تری داشته باشید و هنوز وقت کافی برای زندگی نزیسته تان باقی مانده است. شما حتی اگر 60 ساله باشید می توانید تصور کنید که تازه نیمه اول زندگی‌تان سپری شده و همین برای حس خوب کتاب کافی است.
تاملات
موقع خواندن کتاب داشتم به این فکر می کردم فرضا که ما هم سبک زندگی مان شبیه کسانی باشد که طول عمر زیادی داشته اند ، اما اگر فقط خودمان اینطور باشیم و مثلا تا 120 سالگی هم (به عمر طبیعی) زنده باشیم چندان لذت بخش نیست. لذت عمر طولانی به این است که عزیزان مان اعم از خانواده، دوستان، همکاران، هم کلاسی‌ها و ... هم عمر طولانی داشته باشند. پس به نظرم بهتر است ویژگی‌های این سبک زندگی را به عزیزانمان هم بگوییم، کمک‌شان کنیم، و از آنها بخواهیم که تصمیم بگیرند سالم تر زندگی کنند و عمر طولانی شادمانه‌ای داشته باشند.
خداقوت که تا اینجا آمدید، لطفا اول این هایکوی زیبا را بخوانید و بعد اگر دوست داشتید ادامه یادداشت را:
یک چتر و دو نفر –
آن که عاشق‌تر
خیس‌تر
کی سان جین از کتاب هایکوهای عاشقانه اثر آلن کامنکز
ساختار کتاب
ساختار کتاب در 9 فصل سازمان یافته است:
فصل یک فصل مقدماتی درباره مفهوم ایکی گایی و عناصر طول عمر است.
در فصل دوم به چیزهای کوچکی که به طول عمر شادمانه می‌افزاید مانند کاهش استرس، داشتن تحرک کافی، خواب کافی و نگرش مثبت و رفتار بردبارانه مختصرا اشاره می‌کند.
در فصل سوم که عنوان آن از لوگو تراپی تا ایکی گایی است به دیدگاه ویکتور فرانکل درباره لوگرتراپی (معنادرمانی) می‌پردازد و شباهت آن را با ایکی گایی بازگو می کند. ترجمه کتاب فرانکل با عنوان «انسان در جستجوی معنا» در ایران هم مشهور است.
در فصل چهار راجع به مفهوم حرکت (flow) و اهمیت آن در طول عمر می پردازد.
در فصل پنجم نویسندگان این کتاب سعی می کنند جملاتی از افراد مختلفی گردآوری کنند که دارای طول عمر بوده اند و ممکن است الان در قید حیات نباشند اما پیش از آن با آنها مصاحبه شده بود.
فصل ششم، گفتگوهای نویسندگان با صدساله‌های ژاپنی در اکیناو را دربردارد، نقل قولهای آنها درباره راز عمر طولانی و سبک زندگیشان درج شده است.
در فصل هفتم و هشتم روی اهمیت رژیم غذایی و تحرک و ورزش افراد دارای عمر طولانی صحبت می‌شود
فصل نهم هم به مقاومت و وابی سابی می‌پردازد. اینکه این افراد در مواجهه با چالش‌های زندگی چگونه عمل می‌کنند، چگونه استرس و نگرانی را مدیریت می‌کنند. وابی سابی مفهومی است که به زیبایی ناقص اشاره دارد. همچنین مفهوم ایچی – گو ایچی- ای که به تمرکز به لحظه حال اشاره دارد در این بخش مطرح شده است. در بحث مقاومت و انعطاف پذیری روی این تاکید شده که انسان چه چیزی را در کنترل دارد و چه چیزی در کنترل او نیست.
