OKR چیست؟ چگونه OKR بنویسیم؟ چگونه برای واحد مارکتینگ OKR تعریف کنیم؟
OKR یا Objectives and Key Results، یکی از این چارچوبهاست که بهواسطه سادگی و انعطافپذیری، به ابزاری محبوب در میان تیمهای بازاریابی تبدیل شده است. در دنیای پرتلاطم امروزی، بازاریابی بهعنوان یکی از ارکان اصلی هر کسبوکار، نیازمند برنامهریزی دقیق و هدفمند است. در این میان، استفاده از چارچوبهای مدیریتی کارآمد، نقشی کلیدی در مسیر دستیابی به اهداف ایفا میکند. حال این که نحوه تهیه OKR به چه شکل است و چه تاثیری بر واحد مارکتینگ دارد در ادامه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
تعریف OKR و مزایای استفاده از آن در واحد مارکتینگ
OKR، مخفف واژه کامل Objectives and Key Results است که معنای آن ((اهداف و نتایج کلیدی)) است. این چارچوب مدیریتی، ابزاری قدرتمند برای تعیین اهداف، برنامهریزی و سنجش عملکرد محسوب میشود. OKR، به شما کمک میکند تا:
اهداف خود را بهطور واضح و ملموس تعریف کنید.
تمرکز خود را بر روی اقدامات با اهمیت معطوف فرمایید.
بهطور کمی به اندازهگیری پیشرفت خود بپردازید.
مسئولیتپذیری را در تیم خود افزایش دهید.
اجزای اصلی OKR
در نحوه تهیه OKR، باید با اجزای اصلی آن آشنا باشید. این اجزا، عبارتاند از:
اهداف: اهداف، گزارههای کیفی هستند که مقصد موردنظر را بیان میکنند. اهداف، باید الهامبخش، چالشبرانگیز و قابلاندازهگیری باشند.
نتایج کلیدی: معیارهای کمی هستند که برای سنجش پیشرفت در مسیر دستیابی به هر هدف استفاده میشوند. نتایج کلیدی باید خاص، قابلاندازهگیری، قابلدسترسی، مرتبط و محدود به زمان باشند.
مزایای استفاده از OKR در واحد مارکتینگ
استفاده از OKR در واحد مارکتینگ، مزایای متعددی دارد؛ از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ایجاد همترازی: OKR به شما کمک میکند تا اهداف کلان شرکت را به اهداف و وظایف قابلاجرا برای اعضای تیم خود تبدیل کنید.
افزایش تمرکز: با استفاده از آن میتوانید بر روی اقدامات بااهمیت تمرکز کنید و به جلوگیری از اتلاف وقت و منابع در فعالیتهای غیرضروری بپردازید.
ارتقای شفافیت: OKR، به شفافیت و ارتباط موثر بین اعضای تیم کمک میکند.
افزایش تعهد: OKR با ایجاد مسئولیتپذیری در اعضای تیم، تعهد آنها را نسبت به دستیابی به اهداف افزایش میدهد.
سنجشپذیری: OKR، به شما یاری میرساند تا پیشرفت خود را بهطور کمی اندازهگیری کنید و در صورت نیاز، به اصلاح برنامههای خود بپردازید.
OKR، ابزاری انعطافپذیر است که میتوان از آن در هر نوع سازمانی، اعم از کوچک و بزرگ، استفاده کرد. این چارچوب، بهویژه برای واحدهای مارکتینگ که نیاز به برنامهریزی دقیق و سنجش عملکرد دارند، بسیارمفید است.
آموزش کاربردی نحوه تهیه OKR
تا به این قسمت، دانستیم که OKR دقیقا چیست و مزایای آن در مارکتینگ به چه صورت است. حال، در این بخش از مقاله، به گامهای عملی برای تهیه OKR در هر سازمانی، اعم از واحد مارکتینگ، پرداخته میشود. در انتهای این بخش، شما بهطور کامل میدانید که نحوه تهیه OKR به چه شکل است و چگونه باید آن را پیادهسازی کنید.
گام اول: تعیین اهداف کلیدی
اهدافتان را همواره کاملا واضح و بدون "شاید"، "احتمالا"، "ممکن است" تعریف کنید.
اهداف باید چالشبرانگیز و قابلاندازهگیری باشند.
تعداد اهداف را محدود نگه دارید (معمولا 3 تا 5 هدف).
نکاتی برای تعیین اهداف
از روش SMART استفاده کنید:Specific: خاص و دقیق Measurable: قابلاندازهگیری Attainable: قابلدسترسی Relevant: مرتبط با اهداف کلان سازمان Time-bound: محدود به زمان
از سوالات قدرتمند برای شفافسازی اهداف بهره ببرید
چه چیزی میخواهیم بهدست آوریم؟
چرا این هدف برای ما مهم است؟
چه زمانی میخواهیم به این هدف برسیم؟
گام دوم: تعریف نتایج کلیدی
در گام دوم نحوه تهیه OKR، برای هر هدف، 2 تا 5 نتیجه کلیدی تعریف کنید. نتایج کلیدی باید خاص، قابلاندازهگیری، قابلدسترسی، مرتبط با هدف و محدود به زمان باشند.
نکاتی برای تعریف نتایج کلیدی
از اعداد و معیارهای قابلاندازهگیری استفاده کنید.
کلمات قوی و عملگرا بهکار ببرید.
نتایج کلیدی، باید بهطور مستقیم به هدف مربوط باشند.
مثال: هدف: افزایش ترافیک وبسایت
نتایج کلیدی:
افزایش 10 درصدی ترافیک ارگانیک در سه ماه آینده
افزایش 20 درصدی ترافیک ارجاعی در دو ماه آینده
افزایش 50 درصدی ترافیک شبکههای اجتماعی در یک ماه آینده
گام سوم: تعمیم OKRها به سطوح مختلف تیم
OKRهای کلان را به اهداف و وظایف قابلاجرا برای اعضای تیم تبدیل کنید. در این امر، بهتر است که ابزارهای مناسب برای مدیریت و پیگیری OKRها بهکار ببرید.
نکاتی برای تعمیم OKRها
جلسات تشریح و پرسش و پاسخ با اعضای تیم برگزار کنید.
از مشارکت اعضای تیم در تعریف OKRها استفاده نمایید.
بهطور منظم پیشرفت خود را در مسیر دستیابی به OKRها مورد رصد و پایش قرار دهید. در صورت نیاز، برنامه خود را اصلاح نمایید.
نکاتی برای رصد و پایش پیشرفت:
از ابزارهای مناسب برای گزارشگیری و تجزیه و تحلیل دادهها استفاده کنید.
جلسات بررسی پیشرفت، بهطور منظم برگزار فرمایید.
از بازخورد اعضای تیم برای بهبود عملکرد خود بهره بگیرید.
چالشهای رایج در نحوه تهیه OKR برای بازاریابی
در حالی که OKR ابزاری قدرتمند برای برنامهریزی و سنجش عملکرد در بازاریابی است، چالشهایی نیز در مسیر تهیه و استفاده از آن وجود دارد. برخی از این چالشها، عبارتند از:
1. عدم وضوح در اهداف
تعریف اهداف مبهم و غیرقابلاندازهگیری، میتواند به انحراف از مسیر و عدم دستیابی به نتایج مطلوب منجر شود.
مثال: "افزایش آگاهی از برند"، بهعنوان یک هدف OKR مناسب نیست؛ زیرا معیار دقیقی برای سنجش "آگاهی" وجود ندارد.
2. عدم تعهد و مشارکت
عدم تعهد و مشارکت اعضای تیم در فرآیند نحوه تهیه OKR و اجرای آن، میتواند به عدم موفقیت منجر شود.
ضروری است که تمام اعضای تیم از اهداف و وظایف خود در قبال OKRها آگاه باشند و در مسیر دستیابی به آنها مشارکت کنند.
3. عدم تناسب با اهداف کلان سازمان
OKRهای بازاریابی، باید با اهداف کلان سازمان همسو و سازگار باشند.
عدم تناسب OKRها با اهداف کلان، میتواند به هدررفتن منابع و عدم دستیابی به اهداف موردنظر سازمان منجر شود.
4. عدم وجود معیارهای مناسب
انتخاب معیارهای نامناسب برای سنجش نتایج کلیدی، به ارائه اطلاعات نادرست و گمراهکننده میانجامد.
معیارهای انتخابی باید دقیق، قابلاندازهگیری و مرتبط با اهداف OKR باشند.
5. عدم انعطافپذیری
OKRها، باید در طول زمان و پاسخ به تغییرات شرایط بازار و نیازهای مشتریان انعطافپذیر باشند.
عدم انعطافپذیری در OKRها، میتواند به عدم دستیابی به اهداف و اتلاف منابع منجر شود.
راههای شکست چالشهای نحوه تهیه OKR
در این بخش، به راهکارهای عملی برای غلبه بر چالشهای رایج در نحوه تهیه OKR برای بازاریابی پرداخته میشود:
1. غلبه بر عدم وضوح در اهداف
برای غلبه بر عدم وضوح در اهداف، مانند مثالی که در بخشهای پیشین ارائه شد، اهداف را بهطور SMART تعریف کنید:.
همچنین، مثالهای واضحی برای توضیح اهداف بهکار ببرید:
به جای "افزایش ترافیک وبسایت"، بگویید "افزایش 10 درصدی ترافیک وبسایت در سه ماهه آینده".
از شاخصهای کلیدی عملکرد (KPIs) برای سنجش پیشرفت در مسیر دستیابی به اهداف استفاده کنید:
KPIها، باید بهطور مستقیم با اهداف مرتبط باشند و بهصورت منظم رصد و پایش شوند.
2. ایجاد تعهد و مشارکت
اعضای تیم را در فرآیند تهیه OKRها مشارکت دهید:
از نظرات و پیشنهادات آنها استفاده کنید.
به آنها در تعیین وظایف و مسئولیتهای خود در قبال OKRها یاری برسانید.
جلسات آموزشی جهت تبیین OKRها برای اعضای تیم برگزار کنید:
اهداف، نتایج کلیدی و وظایف مربوط به OKRها را بهوضوح توضیح دهید.
از ابزارهای آنلاین برای مدیریت و پیگیری OKRها استفاده کنید:
این ابزارها، به شفافیت و تعهد در قبال OKRها کمک میکنند.
3. تطابق OKRها با اهداف کلان سازمان
اگر در نحوه تهیه OKRها، تطابق را درنظر نگیریم، قطعا با شکست روبهرو خواهیم شد.
OKRها را با استراتژی کلان سازمان همسو کنید:
اهداف OKR باید از اهداف کلان سازمان پشتیبانی کنند.
از KPIهای مرتبط با اهداف کلان سازمان برای سنجش پیشرفت استفاده کنید:
این امر، به شما یاری میرساند تا مطمئن شوید که OKRها در مسیر دستیابی به اهداف کلان سازمان حرکت میکنند.
بهطور منظم پیشرفت خود را در دستیابی به OKRها با مدیران ارشد سازمان بهاشتراک بگذارید:
این امر، به ایجاد تعهد و همترازی در سطوح مختلف سازمان کمک میکند.
4. انتخاب معیارهای مناسب
از معیارهای دقیق، قابلاندازهگیری و مرتبط با اهداف OKR استفاده کنید:
معیارهای نامناسب، به ارائه اطلاعات نادرست و گمراهکننده منجر میشوند.
از ابزارهای تحلیل داده برای جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادههای مربوط به معیارها استفاده کنید:
این امر، به شما کمک میکند تا از عملکرد خود در مسیر دستیابی به OKRها آگاه شوید.
بهطور منظم معیارهای خود را مورد بررسی قرار دهید و در صورت نیاز اصلاح کنید:
معیارها، باید بهطور دقیق عملکرد شما را در مسیر دستیابی به اهداف OKR منعکس کنند.
5. حفظ انعطافپذیری
OKRها را بهطور دورهای مورد بررسی قرار دهید و در صورت نیاز اصلاح کنید:
شرایط بازار و نیازهای مشتریان، دائما در حال تغییر هستند. بنابراین OKRها نیز باید متناسب با این تغییرات انعطافپذیر باشند.
از روشهای چابک برای برنامهریزی و اجرا استفاده کنید:
روشهای چابک، بر اساس چرخههای کوتاه برنامهریزی، اجرا، بازنگری و اصلاح استوار هستند.
این روشها، به شما یاری میرسانند تا در نحوه تهیه OKR، OKRها را بهطور منظم بررسی کنید و در صورت لزوم به تنظیم آنها با شرایط روز بپردازید.
جلسات بررسی OKR برگزار کنید:
در این جلسات، به بررسی پیشرفت دستیابی به OKRها بپردازید.
موانع موجود را شناسایی کنید و برای رفع آنها راهحل بیابید.
در صورت نیاز، اهداف و نتایج کلیدی را براساس یافتههای خود اصلاح کنید.
فرهنگ یادگیری و سازگاری در تیم خود بهوجود آورید:
اعضای تیم، باید آمادگی داشته باشند که OKRها را در صورت لزوم تغییر دهند.
اعضای تیم را تشویق کنید که بهطور مداوم دادهها را تجزیه و تحلیل کنند و ایدههای جدید برای بهبود عملکرد ارائه دهند.
KPI و OKR چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟
KPI یا Key Performance Indicator، به معنای شاخص کلیدی عملکرد، معیاری برای سنجش عملکرد در یک حوزه خاص است. OKR یا Objectives and Key Results نیز بهمعنی اهداف و نتایج کلیدی، چارچوبی برای تعیین اهداف و سنجش پیشرفت است.
ارتباط KPI و OKR
ارتباط KPI و OKR در نحوه تهیه OKR، بسیار مهم است. این ارتباطها، بهشرح زیر هستند:
KPIها، برای سنجش پیشرفت در مسیر دستیابی به OKRها استفاده میشوند. بهعبارت دیگر، OKRها اهداف کلی را تعیین میکنند و KPIها معیارهای دقیقی برای سنجش میزان دستیابی به آن اهداف ارائه میدهند.
OKRها به KPIها جهت میدهند. KPIها، باید به گونهای انتخاب شوند که با اهداف کلیدی (OKRs) مرتبط باشند و اطلاعات مفیدی درباره پیشرفت در مسیر دستیابی به آن اهداف ارائه دهند.
هر دو KPI و OKR، برای بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف سازمانی مفید هستند. استفاده از این دو ابزار بهطور همزمان، میتواند به شما کمک کند تا موثرتر کار کنید و به نتایج دلخواه خود برسید.
تفاوت KPI و OKR:
در نحوه تهیه OKR، ما باید تفاوت آن با KPI را نیز بدانیم. این تفاوتها، عبارتاند از:
KPIها معیارهای سنجش عملکرد هستند؛ در حالی که OKRها چارچوبی برای تعیین اهداف و سنجش پیشرفت بهشمار میروند.
KPIها، بر روی عملکرد گذشته تمرکز دارند، در حالی که تمرکز OKRها بر اهداف آینده است.
KPIها، معمولا برای سنجش عملکرد در یک حوزه خاص استفاده میشوند؛ در حالی که OKRها میتوانند برای سنجش عملکرد در کل سازمان بهکار روند.
مثال:
فرض کنید که هدف شما افزایش ترافیک وبسایت است.
OKR: افزایش 10 درصدی ترافیک وبسایت در سه ماهه آینده
در این مثال، KPIها برای سنجش پیشرفت در مسیر دستیابی به OKR (افزایش 10 درصدی ترافیک) استفاده میشوند.
استفاده از KPI و OKR بهطور همزمان، میتواند به شما کمک کند تا به اهداف خود برسید. KPIها اطلاعات دقیقی در مورد عملکرد شما ارائه میدهند و OKRها به شما کمک میکنند تا بر اهداف خود تمرکز داشته باشید و پیشرفت خود را در مسیر دستیابی به آن اهداف رصد کنید.
جمعبندی
درنهایت، نحوه تهیه OKR برای واحد مارکتینگ بسیار ساده است. کافیست با اجزای اصلی آن به آشنایی کامل دست یابید و بدانید که چگونه مراحل پیادهسازی آن را اعمال کنید. همچنین با بررسی تفاوت بین OKR و KPI میتوانید به خوبی هر یک را در حوزه مارکتینگ سازمان خود پیادهسازی کنید و از مزایای آن بهره ببرید.
مدیر فروش، متخصص تولید محتوا، کارشناس مارکتینگ، مشاور دیجیتال مارکتینگ، راه انداز استارت آپ، مشاور کاریابی و کارآفرینی،کارشناس خدمات پس از فروش و امور مشتریان، مهندس سخت افزار کامپیوتر