چطور در چهار گام ساده عادت های بهتری ایجاد کنیم؟
رفتاری که آنقدر تکرار شده که انجام آن به صورت خودکار درآمده است ، عادت نامیده می شود.
فرآیند شکل گیری عادت با آزمون و خطا شروع می شود. هروقت با وضعیت جدیدی در زندگی رو به رو می شوید ، مغزتان باید تصمیم بگیرد : ("چطور به آن پاسخ بدهم؟")
این همان حلقه بازخورد پشت تمام رفتارهای انسان است : آزمون ، خطا ، آموختن ، و آزمونی متفاوت.
همینطور که عادت ها خلق می شوند ، سطح فعالیت مغز کاهش پیدا می کند. وقتی در آینده در موقعیت مشابهی قرار بگیرید ، می دانید که دقیقا باید دنبال چه چیزی بگردید. دیگر لازم نیست موقعیت را از همه ی زوایای ممکن تحلیل کنید. مغزتان فرآیند آزمون و خطا را دور می زند و قانونی ذهنی می سازد : اگر این طور ، پس آن طور.
عادت ها میانبرهای ذهنی هستند که از راه تجربه آموخته شده اند.
مغزتان همیشه در حال کار کردن روی خالی نگه داشتن ذهن خودآگاه برای اعمال ضروری است. هر وقت که ممکن باشد ، خودآگاه دوست دارد کارها را به ذهن ناخودآگاه بسپرد تا به صورت خودکار انجام شوند.
وقتی عادت ها شکل میگیرند هم دقیقا همین اتفاق می افتد. عادت ها بار شناختی را کم و ظرفیت مغز را بیش تر میکنند تا بتوانید توجه تان را به کارهای دیگری معطوف کنید.
عادت ها محدود کننده آزادی نیستند ، آن را خلق می کنند. بدون عادت خوب مالی ، همیشه درگیر پول درآوردن هستید. بدون عادت های خوب مربوط به سلامتی همیشه حس می کنید کمبود انرژی دارید.
اگر همیشه مجبور می شوید درباره ی کارهای خیلی کوچک تصمیم بگیرید و فکر کنید چه زمانی ورزش کنید ، چه زمانی بنویسید و چه زمانی قبض ها را پرداخت کنید ، پس آزادی کمتری دارید.
فقط با ساده تر کردن زیربنای زندگی است که می توانید برای آزاد فکر کردن و خلاقیت ، فضای ذهنی کافی ایجاد کنید.
وقتی عادت های تان به جا و مسائل پایه ای زندگی تان تحت کنترل باشد ، ذهن تان آزاد است که روی مسائل جدید تمرکز کند.
فرآیند ایجاد عادت را می توان به چهار قدم ساده تقسیم کرد : نشانه ، اشتیاق ، پاسخ و پاداش.
نشانه : نشانه مغز را فعال می کند تا رفتاری را شروع کند. یعنی داده ای که رسیدن به پاداش را پیش بینی می کند.
ذهن ما دائم در حال تحلیل محیط خارجی و درونی است و به دنبال راهنما برای رسیدن به محل پاداش ها می گردد. چون نشانه اولین چیزی است که می گوید ما به پاداش نزدیک هستیم و این طبیعتا به اشتیاق منجر می شود.
اشتیاق : اشتیاق دومین گام و نیروی محرک پشت هر عادت است.
بدون سطح خاصی از انگیزه و میل و بدون اشتیاق به تغییر ، دلیلی برای عمل کردن ندارید.
چیزی که به آن اشتیاق دارید خود عادت نیست ، بلکه تغییری است که در وضع به وجود می آورد.
اشتیاق فرد برای سیگار کشیدن نیست ، بلکه برای حس تسکینی است که به همراه دارد.
دل تان نمیخواد تلوزیون را روشن کنید ، بلکه می خواهید سرگرم شوید.
هر اشتیاقی به میلی برای تغییر دادن وضعیت درونی شما متصل است.
گام سوم پاسخ است. پاسخ عادت فرد است که می تواند خودش را به شکل فکر یا عمل نشان بدهد.
این که پاسخی به وجود بیاید یا نه ، بستگی به این دارد که فرد تا چه اندازه انگیزه پیدا کرده و این رفتار تا چه اندازه موجب ایجاد اختلاف شده باشد.
در نهایت پاسخ شما را به پاداش می رساند. پاداش هدف نهایی عادت است.
نشانه فقط برای جلب کردن نظر شما به پاداش است.
اشتیاق به دلیل میل رسیدن به پاداش است.
پاسخ هم برای گرفتن پاداش است.
مغز شما مانند پاداش یاب عمل میکند. همین طور که زندگی می کنید ، سیستم عصبی حسی دائما همه ی اعمالی را که باعث اشتیاق و رضایت شما می شوند را بررسی میکند. حس لذت یا ناامیدی بخشی از مکانیسم بازخورد است که به مغزتان کمک می کند اعمال مفید و غیر مفید را از هم تشخیص بدهید.
اگر رفتار شما در هر کدام از این مراحل ناکافی باشد ، به عادت تبدیل نمی شود.
اگر نشانه را حذف کنید ، عادت هرگز آغاز نمی شود.
اگر اشتیاق را کم کنید ، دیگر انگیزه کافی برای عمل کردن نخواهید داشت.
اگر رفتار را مشکل کنید ، دیگر توان انجامش را نخواهید داشت.
اگر پاداش نتواند پاسخگوی اشتیاق شما باشد ، دیگر دلیلی برای تکرارش در آینده نخواهید داشت.
بدون سه گام اول ، رفتار رخ نخواهد داد و بدون هر چهار گام ، رفتار تکرار نخواهد شد.
خلاصه این که نشانه ، اشتیاق را فعال می کند. اشتیاق خودش انگیزه ی پاسخ می شود و آن هم به گرفتن پاداش منجر می شود و در نهایت در ذهن ما به نشانه وصل می شود.
می توانید این چهار مرحله را به دو فاز مختلف تقسیم کنید : فاز مشکل و فاز راه حل.
فاز مشکل شامل نشانه و اشتیاق و زمانی است که متوجه می شوید چیزی باید تغییر کند.
فاز راه حل شامل پاسخ و پاداش و زمانی است که وارد عمل می شوید و به تغییر دلخواه تان می رسید.
چطور عادت خوب ایجاد کنیم؟
قانون اول (نشانه) : واضحش کن
قانون دوم (اشتیاق) : جذابش کن
قانون سوم (پاسخ) : ساده اش کن
قانون چهارم (پاداش) : لذت بخشش کن.
برای از بین بردن عادت های بد هم می توانیم این قوانین را معکوس کنیم :
چطور عادت بد را از بین ببریم؟
قانون اول (نشانه) : نامرئی اش کن
قانون دوم (اشتیاق) : غیر جذابش کن
قانون سوم (پاسخ) : پیچیده اش کن
قانون چهارم (پاداش) : غیر لذت بخشش کن
شما با هر مشکل رفتاری که رو به رو باشید ، می توانید از این قانون در آن استفاده کنید.
هر وقت می خواهید رفتارتان را تغییر دهید ، می توانید خیلی راحت از خودتان بپرسید :
1- چطور می توانم آن را واضح کنم؟
2- چطور می توانم آن را جذاب کنم؟
3- چطور می توانم آن را ساده کنم؟
4- چطور می توانم آن را لذت بخش کنم؟
