وقتی از تجربه کاربری و موقعیت‌های شغلی این حوزه صحبت می‌کنیم عموما به UX Designer یا طراح تجربهکاربری در معنای عام آن اشاره می‌شود اما این حوزه زیرشاخه‌های شغلی بسیاری دارد که در این پست به اختصار به آنها می‌پردازیم. اگر به این حوزه علاقه‌مندید، آشنایی با تخصص‌‌های مختلف می‌تواند در انتخاب حوزه تخصصی شما و ادامه مسیر برای خلق تجربه‌ماندگار برای کاربران محصولتان کمک شایانی کند. طبیعی است که شرکت‌های مختلف می‌توانند بسته به سایز و سطح فعالیت شرکت از هیچ، یک یا چند عنوان زیر استفاده کنند.
۱- طراح تعامل یا Interaction Designer : طراح تعامل بر روی تجربه استفاده کاربر و عملکرد محصول تمرکز می‌کند. آنها در تلاش برای فهمیدن مسیرسفر و پیمایش کاربر برای رسیدن به یک هدف خاص در وب‌سایت یا اپلیکیشن موبایل و محصول هستند. برای مثال بعد از کلیک بر این دکمه چه اتفاقی می‌افتد و چیدمان یا لی‌اوت این صفحه به چه صورت بهینه‌‌تر است. طراحان تعامل کمتر بر روی شکل و ظاهر محصول تمرکز کرده و بیشتر بر روی سادگی پیمایش و تعامل کاربر با محصول متمرکز هستند.
۲- طراح بصری یا Visual Designer : طراحان بصری بیشتر بر روی ظاهر محصول متمرکز هستند. در بیشتر مواقع طراحان بصری مسئولیت طراحی لوگو، ایلاستریشن‌ها، آیکون‌ها، هویت‌بصری و … را دارند. طراحان بصری المان‌های مختلف صفحه رو به‌گونه‌ای کنار هم قرار می‌دهند تا خروجی کار در نهایت دلپذیر و کاربرپسند باشد. طراحان بصری در تلاش برای خلق طرحی هستند تا هرچه بیشتر کاربر را جذب و درگیر کند.
۳- طراح حرکت یا Motion Designer: کار طراحان حرکت یا موشن خلق بهترین حس جابه‌جایی و پیمایش بین صفحات برای کاربر است. آنها پیوسته در تلاش برای خلق انیمیشن‌ها و افکت‌های بصری برای ایجاد بهترین حس و تجربه تعامل با محصول برای کاربران هستند. آنها بر روی المان‌های متحرک و جابه‌جایی بین المان‌ها و صفحات در محصول کار می‌کنند.
۴- طراح واقعیت مجازی/ افزوده یا VR/AR Designer: بر روی خلق تجربه‌های کامل و جدیدی برای کاربران هستند که محدودیت‌های دنیای فیزیکی را ندارد. طراحان واقعیت مجازی بر روی تجربه محصولاتی کار می‌کنند که عموما با هدست‌های مجازی در تعامل بوده و طراحان واقعیت افزوده بر روی محصولاتی کار می‌کنند که کاربر را از دنیای فیزیکی جدانکرده بلکه به صورت لایه دیجیتالی اضافه‌ای بر دنیای واقعی می‌نشیند. برای مثال نمایش اطلاعات اضافی و وضعیت جاده بر روی شیشه ماشین در حال رانندگی.
۵- پژوهشگر تجربهکاربری یا UX researcher: پژوهش‌گران تجربه کاربری بر روی چرایی و چگونگی متمرکزند و به دنبال جواب دادن به سوالات اساسی و بنادین تعامل کاربران با محصول هستند. اینکه کاربران ما چه‌کسانی هستند و چه مشکلاتی دارند و چگونه می‌توان با طراحی محصول به نیاز آنها پاسخ داد. همچنین بر روی کاربردپذیری محصول فعلی و مشکلات محصول تحقیق و آزمایش می‌کنند.
۶- نویسنده تجربهکاربری یا UX Writer: کار این نویسندگان تعین لحن و ادبیات مکالمه با کاربرانمان است. رسمی باشیم یا محواره‌ای؟ در محصول و مواجهه با کاربران چگونه باشیم و بنویسیم تا بتوان به درستی ارزش واقعی کسب‌‌وکار را به بهترین شکل به مخاطب رساند و چطور کاربر را درجهت حل مشکلش راهنمایی کرد. کپی‌رایتر‌های تجربهکاربری به این سوال ما پاسخ می‌دهند.
۷ - مدیر تجربهکاربری یا UX Program Maneger: یک مدیرمحصول برای همه اتفاقاتی هستند که در حوزه تجربهکاربری می‌افتد و عمدتا نقش پل و واسط بین تیم تجربهکاربری را با باقی تیم‌ها و ذی‌نفعان بازی می‌کنندو به سوالاتی مثل اینکه هدف کلی از این پروژه چیست، استراتژی چگونه باشد و چگونه به آن برسیم پاسخ می‌دهند.
۸- توسعهدهندگان تجربهکاربری یا UX Engineer: توسعهدهندگان تجربه کاربری ترجمه طراحی به یک محصول قابل‌کار است. با تعامل با تیم تجربهکاربری به توسعه اپلیکیشن یا وب‌سایت و … می‌‌پردازند.
۹- طراح مکالمه یا Conversation Designer: طراحان مکالمه به رابطه صوتی یا تصویری بین انسان و سیستم فکر می‌کنند. حتما تجربه استفاده از دستیاران صوتی گوگل، اپل یا ماکروسافت را داشته‌اید. بخشی از طراحی این سیستم‌ها برعهده طراحان مکالمه است. همچینین بسیاری از اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها نیز از این طراحان استفاده می‌کنند.
همان‌طور که در ابتدای این مقاله اشاره کردیم در یک استارتاپ ممکن است طراح تجربهکاربری تمام نقش‌های بالا را به تنهایی ایفا کند. طبیعتا بسته به سایز شرکت نقش‌ها بیشتر تفکیک شده و انتظار تمرکز در یک حوزه تخصصی از شما بیشتر می‌شود. وقتشه هدر لیندکین یا بایو شبکه‌های اجتماعیتون رو دقیق‌تر و به‌روز کنید :) جای کدام یک از نقش‌های بالا را در کسب‌وکارهای ایرانی بیشتر خالی می‌دانید؟
افکارتان را درباره این مقاله با من نیز به اشتراک بگذارید.
