در وبلاگ پیشین من سه نوشته در مورد این‌که چگونه ترول نباشیم منتشر شده‌است. پیش از من هم برتراند راسل نوشتۀ مبسوطی در مورد «چگونه از عقاید احمقانه بپرهیزیم» دارد که برای دوران قدیم، دورانی که فضای دیجیتال آنلاین به این سرعت فراگیر نشده‌بود، تأثیرگذار و عالی بود. (برای دسترسی به نوشته‌های من روی این علامت‌ها +++ کلیک کنید.)
در فضای دیجیتال آنلاین اما همگی ما با ردپاهایی شناخته می‌شویم. گوگل کردن و دیدن اطلاعات ما یکی از راه‌های ساده برای اثبات هویت دیجیتال ماست. امروز اگر کسی نام مرا در اینترنت سرچ کند، احتمالا به سادگی به کلیتی از هویت و وجود و اندیشه‌های من پی خواهد برد.
در دنیای قدیم انسان‌ها ارعاب اسامی و عناوین می‌شدند. استاد، دکتر، مهندس و ... القاب بزرگی بودند. فضای دیجیتال آنلاین در حداقلی‌ترین حالت میدان قضاوت و دیده‌شدن را برای همگان باز کرده‌است. به سادگی می‌توان پدیدۀ «کُردانیسم» را در این فضا شناسایی کرد.
انسان‌هایی که از دانش و تخصص خودشان مطمئن هستند، قاعدتا نگرانی برای دیده‌شدن و خوانده‌شدن ندارند؛ اما انسان‌های ضعیف‌تر که تا پیش از این می‌توانستند در پشت عناوین پناه بگیرند، اینجا دیگر حنایشان رنگی ندارد. به سرعت می‌توان همه‌چیز را گوگل کرد و هزاران مثال نقض در رد اندیشه‌های عقب‌مانده و نادرستشان پیدا کرد.
به خوبی یادم می‌آید که چندی پیش شخصی به وبلاگ من و دوستانم پیغام‌هایی می‌فرستاد دال بر این‌که فلانی از اساتید بزرگ و در عین حال «گم‌نام» بازاریابی کشورمان است و مشخصات شما را به مدیر برنامه‌های ایشان داده‌ام. آن روز شک کردم که چگونه می‌شود انسانی متخصص و استاد بزرگ «بازاریابی» باشد و نتواند خودش را در دنیای دیجیتال برند کند و بشناساند. این تناقض یعنی یک جای کار می‌لنگید.
دست‌مایۀ اصلی این نوشته بر نوشتۀ پیشین استوار است و ای بسا که انتظار داشتم نقد استخوان‌دار و محکمی بخوانم که حداقل ارزش بحث و نقد و دو هزار کلمه‌ای که صرفش کردم را داشته‌باشد. در عوض استدلال‌هایی با گزاره‌های قطعی، بدون توجیه و صرفا بازی با کلمات نصیبم شد.
از آن‌جایی که هدف آموختن و آموزش است، بهتر دیدم چنین گزاره‌هایی را برای دوستان بشکافم تا حداقل از افتادن در چاه بی‌آبرویی در فضای دیجیتال آنلاین پیش‌گیری شود. چنانچه قبلا تأکید کرده‌ام، زمانی که گفتگو از حالت «نقد» به حالت «مزخرف گویی» تبدیل می‌شود، هیچ توجیهی برای مدارا و انفعال باقی نمی‌ماند.
دستورالعمل «آبروریزی خودمان» در فضای دیجیتال
هویت واقعی اصلا مهم نیست. مهم است که پشت عنوان شغلی و تحصیلی‌تان پنهان شوید. هر چقدر این عناوین مبهم‌تر باشند، شما شانس بیشتری برای بی‌آبرویی دارید. به خصوص سعی کنید از عناوینی استفاده کنید که در محیط اطرافتان مقبول‌ترند.
در کل 10 مطلب در سیستم بیان بگذارید و سپس رهسپار ویرگول شوید. در طی «ده روزی» که در ویرگول ثبت‌نام کرده‌اید، از هر دری بنویسید. به هر حال چون از همه‌چیز می‌نویسید، امکان بحث و نقد را از دیگران می‌گیرید. حتما دقت کنید که به صورت تخصصی رو به «دل نوشته» بیاورید و هرگز حرف و سخن جدیدی نزنید. سخن جدید زدن باعث می‌شود مطالبتان مفید باشد و این به نفع شما نیست.
همه را با هم جمع ببندید. همه‌تان همینطوری هستید. همیشه این‌گونه هستید. همۀ متممی‌ها این‌گونه اند. حتما دقت کنید که بیش از دو سه نفر از آن‌ها را نشناسید و برای همۀ جامعۀ صدهزار نفری‌اش نسخه بپیچید. به هر حال آن چند هزار نفر اندازۀ شما که حالیشان نبوده‌است.
حتما سعی کنید کل مطالبتان بیشتر از 300 کلمه نشود. به لحن‌تان دقت کنید. حتما پدربزرگ‌گونه و نصیحتی باشد: درس بخوانید، کتاب بخوانید، عبادت کنید، آدم خوبی باشید. هرگز سعی نکنید وارد جزییات شوید. ورود به جزئیات همان و عمیق فکر کردن همان. یادتان نرود که هدف بی‌آبرو کردن خودتان بوده‌است و «خداوند در جزییات است».
حتما سعی کنید گزاره‌های بسیار قطعی مطرح کنید: «علوم انسانی غربی به درد نخور است، خندوانه احمقانه است» حتما دقت کنید که در مطرح‌کردن چنین گزاره‌هایی هرگز تخصص نداشته‌باشید. مثلا بدون داشتن تخصص و مطالعه و تفکر و آثار چاپی در حوزۀ گسترده‌ی علوم انسانی غربی از فلسفه تا اقتصاد و جامعه‌شناسی و سیاست همه را یک‌جا «به درد نخور» بنامید و از رویش رد شوید. بالاخره این چندصد هزار نفر فیلسوف و ادیب و دانشمند و سیاست‌مدار و جامعه‌شناس اندازۀ شما دانش و شعور که نداشته‌اند.
حتما بکوشید بیش از حد علایم نگارشی را «بی‌جا» استفاده کنید. استفاده از علائمی نظیر ! بیش از یک‌بار نشانۀ فرزانگی شماست. به یاد بسپارید که هیچ‌گونه زیبایی یا ساختار خاصی در محتوای شما نباشد و محتوا را تند تند و بدون رعایت فاصله‌بندی یا پاراگراف بندی منتشر کنید.
حتما یادتان باشد ادعا کنید سرتان بیش از حد شلوغ است و وقت ندارید و در عین حال در بیست و چهار ساعت روز، 18 ساعت را مشغول ترولینگ زیر پست‌های دیگران باشید.
حتما یادتان باشد بدون شناخت از مسئله‌ای در موردش نظریه‌پردازی کنید و در نهایت بی‌ربط‌ترین مسائل را با استناد به اصولی نظیر «مظلوم‌نمایی» و «قضاوت به عهدۀ خوانندگان» به هم ربط دهید. کامنت‌های یک جمله‌ای با گزاره‌های متقن، بسیار به درد بخور و عالی هستند. به هر حال شما که قرار نیست چیزی بیاموزید یا آموزش دهید، صرفا قرار است باعث مزاح دسته‌جمعی دیگران شوید.
حتما دقت کنید که بدون روش‌شناسی خاصی فقط گزاره تولید کنید: متمم یک سیستم هرمی است، با این تفاوت که در آن زمان افراد صرف می‌شود. و مثلا از همین دست که «نانوایی» سر کوچۀ ما یک سیستم هرمی است با این تفاوت که نان می‌فروشد. اصلا برای گوگل کردن تعریف سیستم و شبکۀ هرمی به خود زحمت ندهید. یادتان باشد هر چیزی که شما با آن مخالفت دارید یا اصلا نمی‌فهمیدش یا سیستم هرمی است یا باید از بین برود و نابود شود.
حتما دقت داشته‌باشید که در یک پست 300 کلمه‌ای اشکالات نگارشی فراوانی بگنجانید و جمله‌بندی‌های آبکی و به دور از دستور زبان فارسی بچپانید. حتما دقت کنید که غلط املایی مهم‌ترین زیبندۀ شماست.
حتما دقت کنید که در پاسخ‌دادن به سیاست «فرار به جلو» روی بیاورید. یادتان باشد اگر کسی کامنتی گذاشت و از شما به خاطر «بردن اسمش» در مقاله شکایتی کرد یا از شما خواست او را وارد درگیری ذهنی خود نکنید، به او بتازید و دستور دهید که مقالات وبلاگ «شخصی»اش را «پاک» کند.
حتما دقت کنید که دانشتان در حوزۀ دیجیتال بسیار پایین باشد و توانایی تشخیص عکس اصل از فتوشاپ را به هیچ عنوان نداشته‌باشید. با این حال مدعی نقد عملکرد و سیستم یک وب‌سایت هم باشید. به هر حال قرار است صرفا شما وقت و حوصله و زمان دیگران را تلف کنید.
حتما دقت داشته‌باشید که بدون داشتن تخصص در تبلیغات و بدون داشتن دانش در زمینۀ دیجیتال مارکتینگ و محتوا، به ارزیابی محتوای دیگران بپردازید و آن‌ها را تبلیغاتی بخوانید. لغت‌هایی که نمی‌دانید را حتما استفاده کنید: بک لینک را معادل «نان‌قرض دادن» فرض کنید و با بی‌سوادی عمیقتان در دنیای دیجیتال مخاطب را حیران کنید.
حتما دقت داشته‌باشید که پس از این‌که «تولید محتوا» را در قرنی که به نام «محتوا» نام‌گذاری شده‌است «بی ارزش» خواندید، در پایان مقاله با لحن نصیحت گونه‌تان دیگران را ترغیب به تولید محتوا کنید و صد البته در پست بعدی از هشتگ «استراتژی محتوا» بهره ببرید. به هر حال باید تمام تپه‌های عرصۀ دیجیتال آلوده به فتح شما باشد.
حتما دقت داشته‌باشید که برای دیگران و چگونگی گذرانیدن زمانشان در فضای دیجیتال نسخه‌پیچی کنید و دستور صادر کنید. حتما دقت کنید که در این میان به هیچ‌عنوان مسئولیت و انتخاب خود شخص را نادیده بگیرید و از طرف جمع به دیگران راه نشان دهید.
حتما دقت کنید که بدون فهم سیستم تاکسی اینترنتی آن را به هر چیزی که دوستش ندارید شبیه کنید. به هر حال فهم و درک و تحلیل رفتارهایی هستند که شما را از این منصب دور می‌کنند.
حتما دقت داشته‌باشید که رفتارهای احمقانه، کامنت‌های عصبی و تند و گزاره‌های قاطع استفاده کنید. حتما دقت کنید که هرگز از ترکیبات واژگانی نظیر «نمی‌دانم، اطلاعی ندارم، باید گوگل کنم، در تخصص من نیست» و امثالهم استفاده نکنید. شما همه‌چیز دان و متخصص در همۀ امورات هستید.
حتما دقت داشته‌باشید که در دوره‌ای که پایان‌نامۀ دکترا با قیمت 1 میلیون تومان به فروش می‌رسد، برای خیل کسانی که برخی‌هایشان با میل و ارادۀ باطنی خودشان از دوره‌های تحصیلات تکمیلی، حتی در بهترین دانشگاه‌های جهان انصراف داده‌اند، مدرک‌تان را عرضه کنید و بر سرشان بکوبید و از مثل «گوشت و گربه» استفاده کنید. به هر حال هیچ کسی اندازۀ شما حالیش نیست.
حتما دقت داشته‌باشید که در جهان دیجیتال زندگی کنید و از «مزیت‌‌های» آن بهره ببرید و در عین حال تأکید کنید که گذشتگان زندگی بهتری داشته‌اند و حتما موبایل هوشمند در دست تکنولوژی را زیر سؤال ببرید و بکوبید. به هر صورت سیاه و سفید دیدن باید در خون شما باشد و حتما دقت کنید که چیزی یا بد مطلق است یا خوب مطلق: آدم سیگاری خوب نداریم، چنانچه آتئیست روشن‌فکر و حق‌طلب وجود ندارد. در جهان فقط دایرۀ تنگ شما و اطرافیانتان آدم‌های خوبی هستید که باید دیگران را هدایت کنید و هر کسی غیر از شما صلاحیت این کار را ندارد.
حتما دقت داشته‌باشید که بیشتر از مطالعه و فهم و درک عمیق، با تمام توان فقط بنویسید و داد بزنید. دست‌‍‌ها را در گوش کرده و داد بزنید. مطمئن شوید با محتوای زردتان ذهن و جان عدۀ زیادی را آلوده کرده‌اید. بدون این راهکارها شما هرگز نخواهید توانست آبروی خودتان در دنیای دیجیتال را ببرید.
اگر هر کدام از این گزاره‌ها برای شما مفید نبود، به زندگی عادی بازگردید و مانند انسان‌های نرمال بیش از آن‌که سرتان را در زندگی دیگران فرو کنید، به پیشرفت خودتان بیاندیشید.
