تا حالا شده از موفق شدن بترسی؟
وقتی صحبت از ترس می‌شه خیلیامون ترس از شکست خوردن رو به یاد میاریم. فکر می‌کنیم یکی از بزر‌گ‌ترین موانعی که برای رسیدن به یه هدف یا شروع یه کاری سر راهمونه همین ترس از شکست خوردنه در حالی که ترس از موفقیت هم وجود داره و ممکنه برای خیلی از افراد ناشناخته باشه. موفقیت یکی از مسائلیه که به ظاهر برای همه مطلوبه و همه دوستش دارن اما دلایلی هم وجود داره که باعث می‌شه بعضی آدما از عملکرد خوب یا رسیدن به موفقیت بترسن.
در واقع مردم معمولا از خود موفقیت نمی‌ترسن، بیشتر ترسشون درباره‌ی پیامدهای موفقیته چون انتظاراتی که از موفقیت وجود داره معمولا با این تفکر همراهه که رسیدن به اهداف و موفق شدن فداکاری یا از دست دادن بعضی چیزهاست. وقتی این مسئله رو در نظر داشته باشیم، نگرانی افراد از عواقب موفق شدنشون دیگه برامون عجیب نیست.
چطور ترس از موفقیت رو تشخیص بدیم؟
ترس از موفقیت خیلی وقتا به راحتی قابل تشخیص نیست اما نشانه‌هایی که نشون میدن ممکنه یک نفر ترس از موفقیت داشته باشه شامل موارد زیره:
-نداشتن اهداف
گاهی اوقات افراد توقعات خودشون رو در پایین‌ترین سطح نگه میدارن تا مطمئن بشن که هیچوقت راهی برای رسیدن به موفقیت نخواهند داشت.
-تسلیم شدن در یک قدمی موفقیت
خیلی وقتا افراد درست وقتی که می‌بینن به موفقیت خیلی نزدیکن، دست از تلاش برمیدارن و خودشون رو از مسیر موفقیت خارج می‌کنن.
به تعویق انداختن کارها
به تعویق انداختن کارها تا آخرین لحظه می‌تونه به این معنا باشه که افراد تمام توان خودشون رو برای انجام کار نمیذارن و بهترین خودشون رو نشون نمیدن و همین مسئله می‌تونه شانس موفق شدنشون رو به طور جدی کم کنه.
-خودناتوانی
افرادی که از موفقیت می‌ترسن ممکنه موانعی رو سر راه خودشون قرار بدن که شانسشون برای رسیدن به هدف رو کم کنه. این رفتارها می‌تونه شامل کارهایی جزئی مثل درست کردن خرابکاری تا رفتارهای خودتخریبی جدی‌تر باشه.
این موارد خیلی وقتا به عنوان تنبلی، بی‌انگیزگی و منظم نبودن شناخته میشن و سخته که به عنوان واکنش در برابر موفقیت و ترس از موفقیت در نظر گرفته بشن.
برای تشخیص دقیق‌تر از موفقیت خوبه که به این موارد هم توجه کنید:
-ترس از قرار گرفتن در کانون توجه و عواقب اون
-احساس نگرانی از به عهده گرفتن مسئولیت‌های جدیدی که نتیجه موفقیت هستن
-ترس از پشت سر گذاشتن یا از دست دادن دیگران در حین پیشرفت
-نگرانی از پیچیده شدن اوضاع و ناتوان بودن در مدیریت اون
-ترس از شنیدن نظرات مخالف
دلایل ترس از موفقیت
ترس از موفقیت می‌تونه دلایل مختلفی داشته باشه، بعضی از مهم‌ترین این دلایل شامل:
۱.سندرم ایمپاستر
بعضی از افراد بعد از موفق شدن، فکر می‌کنن که شایسته و سزاوار موقعیت یا موفقیتی که به دست آوردن نیستن و وظایفی رو که به عهده دارن، افراد دیگه بهتر انجام میدن. می‌ترسن که نتونن انتظاراتی رو که هست برآورده کنن و ممکنه که دیگران متوجه این کمبودها بشن. این مسئله تحت عنوان سندرم ایمپاستر شناخته می‌شه و می‌تونه تا حد زیادی به ترس از موفقیت کمک کنه.
۲.تفسیر نادرست احساسات ناشی از موفقیت
هیجان و اضطراب، سیگنال‌های فیزیکی مشترک زیادی دارند و به همین دلیل گاهی اوقات ما احساسات هیجانی رو از عصبی بودن یا اضطراب داشتن تشخیص نمیدیم. این مسئله باعث می‌شه که از تجربه کردن موقعیت‌هایی که باعث هیجان زده شدنمون می‌شه اجتناب کنیم.
۳.ترس از واکنش شدید و طرد شدن
گاهی اوقات افراد به خاطر عواقب اجتماعی یا تأثیر اون بر روابطشون از موفقیت می‌ترسن که تحت عنوان «اجتناب از واکنش متقابل» شناخته می‌شه. برای مثال زنان از اینکه قابلیت‌های خودشون رو به نمایش بذارن اجتناب می‌کنن چون می‌ترسن که این قابلیت‌ها با نقش‌های جنسیتی سنتی هماهنگ نباشه.
۴.تجربیات منفی
افرادی که در گذشته بعد از انجام کارهای خوب، پیامدهای منفی مثل مسخره شدن به خاطر خودنمایی رو تجربه کردن ممکنه از اینکه دوباره کاری رو خوب انجام بدن و منجر به موفقیت بشه بترسن.
۵.کمبود خودباوری
خودباوری به معنای باور داشتن به توانایی‌ها و قابلیت‌های فرده و در اینکه افراد درباره خودشون چطور فکر می‌کنن نقش مهمی داره. کمبود خودباوری و تأثیرگذاری در زمینه‌های مختلفی بروز پیدا می‌کنه، باعث می‌شه افراد به توانایی‌ها و مهارت‌های خودشون شک کنند و دنبال فرصت‌هایی که منجر به موفقیت میشن نباشند.
۶.کمرویی یا اضطراب اجتماعی
افرادی که خجالتی هستن یا با اضطراب اجتماعی دست و پنجه نرم می‌کنن از موفق شدن اجتناب می‌کنند چرا که دوست ندارن در مرکز توجه قرار بگیرن و نگران قضاوت شدن هستند. در این شرایط علائم فیزیکی شدید ترس رو تجربه می‌کنن و به همین دلیل از قرار گرفتن در چنین موقعیت‌هایی اجتناب می‌کنن.
تأثیر ترس از موفقیت بر زندگی افراد:
-کاهش رضایت از زندگی
-ناتوانی در پیگیری اهداف، شروع کردن و به پایان رساندن آن‌ها
-کاهش عزت نفس
-انتظارات پایین و تناسب نداشتن جایگاه تحصیلی شغلی با توانایی‌های فرد
درمان ترس از موفقیت:
خوشبختانه رواندرمانی به عنوان یک روش موثر برای درمان ترس از موفقیت شناخته می‌شه. بعضی از رویکردهایی که برای درمان این مسئله موثرن شامل:
-روانکاوی
روانکاوی با تمرکز روی تأثیرات ناخودآگاه، تجریبات دوران کودکی و ارتباط اون‌ها با مشکلات فعلی افراد تمرکز می‌کنه.
-درمان شناختی-رفتاری
این رویکرد که با عنوان CBT شناخته می‌شه به افراد کمک می‌کنه یاد بگیرن که چطور افکار منفی خودکار و ناخودآگاه رو که منجر به رفتارهای ناسازگار میشن، شناسایی کنن. با درک این الگوهای فکری منفی، افراد می‌تونن روش‌های مثبت‌تری برای تفکر ایجاد کنن.
درمان از طریق مواجهه
مواجهه درمانی نیز شکلی از رویکرد CBT است که در این روش افراد به صورت تدریجی و پیشرونده با منبع ترس‌هاشون مواجه میشن. در واقع در این روش فرد با تجسم موقعیتی که ازش می‌ترسه در معرض ترسش قرار می‌گیره و به مرور اضطرابش کم می‌شه.
-درمان مبتنی بر ذهن آگاهی
ذهن آگاهی یا مایند فولنس به افزایش خودآگاهی و کم شدن استرس کمک می‌کنه. چنین رویکردهایی بر کمک به افراد برای کاهش استرس و آگاهی بیشتر نسبت به افکار و احساسات خودشون تمرکز می‌کنن.
شما تا حالا تجربه‌ی ترس از موفقیت داشتید؟ اینطور وقتا چیکار می‌کنید؟
