متال دتکتور یا فلزیاب وسیله ای است وجود فلز را تشخیص می دهد. حتماً متال دتکتورهای دستی و دروازه ای را در گیت بازرسی فرودگاه ها دیده اید؛ همان جایی که از شما خواسته می شود تا ساعت و موبایل و کلید و هرچیز فلزی به همراه دارید در سبدی جداگانه بگذارید تا دستگاه متال دتکتور به اشتباه نیفتد. برخی افراد هم از این دستگاه برای پیدا کردن گنج و زیرخاکی استفاده می کنند.
اما یکی از مهمترین کاربردهای دستگاه متال دتکتور، استفاده از آن در صنعت تولید مواد غذایی است. همانطور که میدانید ماشین آلات تولید مواد غذایی در کارخانجات عمدتاً فلزی هستند. لوله ها و ظروف بسته بندی را هم به فهرست فلزاتی که با مواد غذایی در ارتباطند اضافه کنید. همواره این احتمال وجود دارد که تکه ای از فلزات مجاور مواد غذایی از بدنه جدا شده و وارد ماده غذایی شود. این تکه می تواند یک پیچ کوچک، یک تکه مفتول یا یک براده فلز باشد. وارد شدن این قطعه فلز به داخل محصول نهایی برای مصرف کننده بسیار بسیار خطرناک خواهد بود. علاوه بر خطرات بریدگی بافت دهان و دستگاه گوارش، بلعیدن فلزات به لحاظ شیمیایی هم اثرات مضری بر بدن شخص خواهد داشت. از این رو استانداردهای ناظر بر تولید مواد غذایی، استفاده از دستگاه متال دتکتور را جهت شناسایی این قبیل آلاینده های فلزی جزو الزامات قرار داده است.
متال دتکتورهای غذایی از چه نوعی هستند؟
متال دتکتورهای صنعت غذا عموماً از انواع کانوایری (نوار نقاله ای)، ثقلی و لوله ای هستند. متال دتکتور کانوایری معمول نوع این تجهیز است. این دستگاه شامل یک گیت (دروازه) است که دور یک نوار نقاله نصب می شود. محصولات در بسته بندی یا بصورت فله از روی نوار نقاله عبور می کنند. هنگامی که محصولات از داخل گیت عبور می کنند اگر قطعه فلز درون آن وجود داشته باشد توسط دستگاه شناسایی می شود و با چراغ و صدای هشدار اعلام می شود. متال دتکتورهای غذایی معمولاً به سیستم رجکت اتوماتیک مجهز هستند تا اگر محصولی آلوده به فلز تشخیص داده شد بطور خودکار از مسیر محصولات سالم خارج شود.
نوع دیگر، متال دتکتورهای ثقلی هستند. این نوع بیشتر برای موادی به کار می رود که حالت پودر یا گرانول دارد و با نیروی جاذبه زمین درون یک لوله عمودی حرکت می کنند. این دستگاه برای تست انواع آرد، چای، غلات، حبوبات و ... مناسب است.
همچنین می توان از متال دتکتورهای لوله ای برای تست مایعات و مواد خمیری استفاده کرد. این دستگاه شامل یک لوله افقی است که سنسور متال دتکتور دور آن را فرا گرفته است. این دستگاه برای انواع مایعات، سس، خمیر سوسیس و کالباس و ... مناسب است.
دقت متال دتکتورهای غذایی
دقت یا حساسیت متال دتکتور با اندازه کوچکترین ذره فلزی قابل شناسایی برای دستگاه بیان می شود. باید توجه داشت که جنس فلز نیز در این میان همیت دارد. بطور کلی فلزهای آهنی مثل فولاد معمولی و چدن راحت تر از سایر فلزات توسط دستگاه متال دتکتور شناسایی می شوند. پس از آن فلزات غیرآهنی مانند مس و آلومینیم در رتبه بعدی قرار دارند. سخت ترین فلز از لحاظ سختی شناسایی، استنلس استیل یا فولاد ضدزنگ است. مورد دیگری که روی دقت تاثیرگذار است، اندازه محصول است که اندازه دتکتور دستگاه را مشخص می کند. هرچه نمونه محصول یا قطر لوله گیت یا لوله متال دتکتور کوچکتر باشد انتظار دقت بالاتری از دستگاه داریم. در حال حاضر متال دتکتورهای مدرن ذرات آهنی را با حداقل سایز 0.5 میلیمتر شناسایی میکنند. این عدد برای فلزات غیرآهنی به 0.8 میلیمتر و برای فولاد ضد زنگ به 1 میلیمتر می رسد.
برای آشنایی بیشتر با دستگاه های متال دتکتور مورد استفاده در صنایع غذایی می توانید از این صفحه دیدن کنید.
