چند سال پیش کتاب «طراحی اشیا روزمره» نوشته دان نورمن را خواندم. کتابی که تأثیر ماندگاری بر من به عنوان یک طراح محصول گذاشت. خواندن این کتاب برای هر کسی در حوزه ماست ضروریست و بینش زیادی در مورد نحوه تعامل مردم با محصولاتی که ما ایجاد می کنیم به طراحان میدهد.
با این حال، یک فصل هست که به نظر من چالش برانگیز بود: فصل 5، که به پیچیدگی‌های خطاهای انسانی می‌پردازد. با این که این فصل محتوای بسیار ارزشمندی دارد، من احساس کردم که مفاهیم این فصل رو می‌شد در دسترس‌تر در اختیار خوانندگان گذاشت، به خصوص زمانی که صحبت از به کارگیری اصول طراحی محصول می‌شود.
اگر کتاب «طراحی اشیا روزمره» را نخوانده‌اید، در اینجا خلاصه‌ای سریع از نحوه طبقه‌بندی خطاها را با هم مرور می‌کنیم. در فصل پنجم:
خطا به عنوان انحراف از رفتارِ صحیح یا مناسبِ پذیرفته‌شدهِ عمومی تعریف می‌شود. خطا، اصطلاح کلی برای همه اقدامات اشتباه است.
این خطاها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: لغزش‌ها و اشتباهات.
لغزش زمانی رخ میدهد که کاربران قصد انجام عمل صحیح را دارند اما در اجرای آن شکست می‌خورند. لغزش‌ها شامل لغزش‌های مبتنی بر عمل، مانند لغزش‌های تصرفی، که در آن یک عادت از عمل مورد‌ِنظر پیشی می‌گیرد، و یا لغزش‌های وصفی-شباهتی، که در آن کاربران به دلیل شباهت‌های بصری یا عملکردی، یک گزینه را با گزینه دیگر اشتباه می‌گیرند می‌شود. خطاهای حالتی نیز تحت لغزش‌های مبتنی بر عمل قرار می‌گیرند و زمانی اتفاق می‌افتد که کاربران بدون اینکه متوجه شوند در حالتی اشتباه از رابط کاربری عمل می‌کنند. لغزش‌های حافظه زمانی رخ میدهد که کاربران فراموش می‌کنند بخشی از کار را انجام دهند، که اغلب به دلیل وقفه یا حواس‌پرتی است.
اشتباهات شامل خطاهایی در فرآیند تصمیم‌گیری است، جایی که کاربران به دلیل درک نادرست موقعیت یا به کارگیری دانش نادرست اقدام اشتباهی را انتخاب می‌کنند. این اشتباهات در ادامه به اشتباهات مبتنی بر قانون تقسیم می‌شوند، جایی که کاربر یک قانون نادرست را برای یک موقعیت اعمال می‌کند. اشتباهات مبتنی بر دانش به دلیل فقدان دانش لازم رخ میدهد و اشتباهات نقص حافظه، زمانی اتفاق می افتد که کاربران اطلاعات مهم یا مراحل یک فرآیند را در طول زمان فراموش کنند.
مبحث سنگین بود؟ با خواندن فصل پنجم من هم همین حس را داشتم. برای همینه که تصمیم گرفتم ایده‌های کلیدی این فصل را در یک نمودار بیاورم. این تصویر سازی برای کمک به طراحانی مانند من درست شده که به سرعت بتوانند به انواع مختلف خطاهای کاربر و استراتژی‌های پیشگیرانه مربوطه رجوع کنند. برخلاف کتاب که در زمینه‌های مختلف مثال می‌آورد، من از نمونه‌های مرتبط با طراحی محصول دیجیتال در این نمودار استفاده کرده‌ام.
امیدوارم پس از انجام تست‌های کاربردپذیری، به این نمودار به عنوان ابزاری کاربردی برای شناسایی اشتباهات کاربران و شناخت راه‌حل‌های موثر برای جلوگیری از تکرار این اشتباهات مراجعه کنید.
همچنین می‌تونید نسخه انگلیسی این مقاله به همراه نمودار انگلیسی را از اینجا بخوانید.
