آن‌هنگام‌که برای پذیرش حکومت منجی، اجماع جهانی خواهد شد

نکاتی کاربردی و تحلیلی درباره ظهور امام زمان (عجل‌الله تعالی فرجه الشریف)

1.    چرا امام زمان(عج) در هیبت انسانی چهل ساله ظهور می‌کنند؟

در روایتی از امام رضا(ع) نقل شده که حضرت قائم در هنگام ظهور، به‌رغم کهنسالی، همانند مردی چهل ساله دیده خواهند شد:

«عَلامَتُهُ أن يَكونَ شَيخَ السِّنِّ شابَّ المَنظَرِ حتّى أنَّ النّاظِرَ إلَيه لَيَحسَبُهُ ابنَ أربَعينَ سَنَةً أو دونَها». (كمال‌الدين)

همین الان از عمر واقعی امام زمان(عج) بیش از هزار سال گذشته است. اما چرا باید ایشان در هنگام قیام جهانی، بسان یک جوان چهل‌ساله دیده شوند. حتما فلسفه و حکمتی پشت آن است.

سن چهل سالگی، سن «کمال قوای انسانی» است. یعنی نقطه‌ای که انسان در «اوج رشد و کمال» قرار دارد. نمایاندن حضرت در این سن و سال برای مردم جهان، پیام آن را دارد که منجی در بالاترین نقطه آمادگی، نشاط و توانایی قرار دارد؛ ضمن اینکه انسان چهل ساله از درجات بالایی از پختگی و تجربه نیز برخوردار است.

پیام دیگر این ماجرا به جاودانگی حضرت اشاره دارد. اینکه حضرت مهدی(عج) فراتر از زمان قرار دارد و به رغم کهنسالی، به معجزه الهی از قوانین عادی زیست انسانی خارج شده است و نماینده مستقیم خدا برای یک  مأموریت مهم است. این امر مظهر «بُعد قدسی» حضرت است؛ به این معنا که حضرت به سرچشمه حیات الهی متصل است.

2.    چرا امام زمان(عج) در آغاز قیام جهانی، نشانه‌هایی از سایر انبیا را آشکار می‌کنند؟

در روایتی از پیامبر اسلام (ص) نقل شده که حضرت تابوت سکینه را که متعلق به حضرت موسی است، برای مردم آشکار می‌کنند و به واسطه آن قوم یهود به حضرت ایمان می‌آورند:

«یظهَرُ علی یَدَیه تابوت السكینه من بُحَیره طَبَریّه، حتّی یحمَلُ فَیوضَعُ بَینَ یَدیهِ بِبَیت المقدس، فإذا نَظَرَت إلیه الیهود أَسلَمَت إلاّ قلیلاً منهم» (البرهان)

پیام این ماجرا آن است که همگان بدانند ظهور منجی آخرالزمان امتداد راه همه انبیاست و او قرار است پروژه ناتمام انبیا و اوصیاء را به اتمام برساند. ضمن آنکه در تمامی کتاب‌های مقدس نسبت به منجی، بشارت داده شده و حتی مشخصاتی از او ذکر شده است. حضرت با آشکار کردن نشانه‌های پیامبران هر قوم، زمینه‌های راحت‌تر و سریع‌تری برای ایمان‌آوردن ادیان مختلف فراهم می‌کنند. چون آنها با دیدن نشانه‌های پیامبر خود، حتی به لحاظ ذهنی و روحی، سریعتر قانع و آماده پذیرش می‌شوند. حتی جالب آنکه در برخی روایت‌ها آمده است که حضرت صاحب‌الزمان(عج) برای دعوت اقوام، با هرکدام‌شان با زبان و کتاب پیامبر خودشان، گفتگو می‌کنند و همه را در نقطه اتصال ادیان ابراهیمی که همانا توحید و عدل است به هم وصل می‌کنند.

3.    چرا حضرت موقع تکیه زدن به کعبه، آیه بقیت‌الله را قرائت می‌کنند؟

از امام باقر(ع) نقل شده است که وقتی امام زمان در هنگامه ظهور به کعبه تکیه می‌زنند آیه بقیت‌الله را تلاوت می‌کنند:

«فإذا خَرجَ أسْندَ ظَهْرَهُ إلَى الكعبه و اجْتَمعَ إليهِ ثلاثُ مائهٍ و ثلاثه عَشَرَ رجُلاً، و أوّلُ ما يَنطِقُ بهِ هذهِ الآيه: بَقِيّهُ اللّه خيرٌ لكم إنْ كُنتم مؤمنين» (کمال‌الدین)

مفهوم این آیه مهم، آن است که آنچه خداوند برای شما ذخیره کرده است از هرچیز دیگر برایتان بهتر است. (هود/۸۶)

هر چیز ارزشمند و زوال‌ناپذیری که ماندگار است و از طرف خدا می‌آید، بقیه‌الله است و چه چیز برای بشریت، ارزشمندتر از منجی و قهرمانی که کار انسان‌ها را از تاریکی و ظلمت به روشنایی و رستگاری تبدیل می‌کند. با این نگاه حضرت ولیعصر(عج)، آخرین ذخیره الهی در زمین است؛ در وضعیتی که زمین از بقیه حجت‌های الهی خالی شده و تنها نقطه امیدی که برای مردم باقی مانده امام دوازدهم است که خداوند در حفاظ و مصونیت خود، او را از همه گزندها و حوادث و دسیسه‌ها حفظ کرده تا به وقت مأموریت اصلی، آماده قیام باشد. ضمن اینکه حضرت، ثابت‌کننده و کامل‌کننده همه وعده‌های خداست. پس او یک‌تنه همه خلقت را به نقطه ‌سر خط خود خواهد رساند؛ و بدین معنا خداوند همه اهداف و مأموریت‌ها را در وجود نازنین حضرت بقیه‌الله ذخیره کرده است.

4.    اینکه امام زمان(عج) در قیام خود با رعب و ترس یاری می‌شود با آزادی مردم منافاتی ندارد؟

در روایتی از امام باقر(ع) نقل شده که حضرت قائم به‌وسيله القاء رعب در دل‌هاى مخالفين يارى مي‌شود:

«اَلْقَائِمُ مَنْصُورٌ بِالرُّعْبِ مُؤَيَّدٌ بِالنَّصْر» (بحار الانوار)

مبتنی بر روایت‌های معصومین(ع) فهمیده می‌شود یکی از ابزارهای مهم حضرت صاحب‌الزمان(عج) در قیام جهانی، رعب و ترسی است که در دل مخالفان می‌افتد و حتی پیش از مبارزه نظامی، ایشان را وادار به انصراف و تسلیم می‌کند. قاعدتا این رعب، ترسی طبیعی و معمولی نیست، بلکه نوعی ترس الهی است که پیش از رویارویی، در جان دشمن می‌افتد؛ به نحوی‌که دشمن در ناخودآگاه ذهن خود احساس ناتوانی می‌کند.

شاید هم به‌این‌معنا باشد که حق بودن حضرت از همان اول برای دشمنان واضح می‌شود و آنان در نبرد با این «حقیقت مطلق» هیچ شانس یا امکانی برای خود متصور نیستند و جنگ را از پیش‌باخته برای خود تفسیر می‌کنند. عملا این رعب باعث شکست سیاسی و نظامی آنان می‌شود.

ولیکن این هراس نافی ایمان آوردن آگاهانه مردم نیست. این ترس ویژه دشمنان و زورمندان است که راه خدا را سد کرده و اجازه اندیشه به مردم نمی‌دهند وگرنه مردم با دیدن استدلال‌ها و حجت‌های حضرت، به صورت آگاهانه و داوطلبانه ایمان می‌آورند.

5.    امام زمان(عج) موقعی خواهند آمد که برای بشر هیچ ایده نجاتی باقی نمانده باشد.

مبتنی بر روایتی از امام صادق(ع)، حکومت امام زمان(عج) پایان‌بندی همه دولت‌ها است؛ و هيچ خاندان و گروه مدعی حکومت نیستند مگر آنکه پیش از ایشان یک نوبت حکومت را تجربه کرده باشند؛ تا بعدا ادعایی برای بهتر حکومت کردن نداشته باشند.

«إِنَّ دَوْلَتَنَا آخِرُ اَلدُّوَلِ وَ لَمْ يَبْقَ أَهْلُ بَيْتٍ لَهُمْ دَوْلَةٌ إِلاَّ مَلَكُوا قَبْلَنَا لِئَلاَّ يَقُولُوا إِذَا رَأَوْا سِيرَتَنَا إِذَا مَلَكْنَا سِرْنَا بِمِثْلِ سِيرَةِ هَؤُلاَء» (الارشاد)

اینچنین روایت‌ها، نشان می‌دهد بشر خودبنیاد و مدعی، فرصت کافی دارد تا همه راه‌های نپیموده را بپیماید و هر نسخه و ایده‌ای را تجربه کند تا متوجه شود مطلقا نمی‌تواند بدون وحی و بدون حضور ولی خدا، راه نجات را پیدا کند. بنابراین ظهور موقعی اتفاق خواهد افتاد که همه نسخه‌های بشری به ناکامی و بن‌بست رسیده باشد. آن‌وقت است که مردم با آگاهی و انتخاب آزادانه، دولت امام زمان(عج) را خواهند پذیرفت و برای اجرایی‌سازی دستورالعمل‌های حضرت، اشتیاق و همراهی کامل خواهند داشت. چراکه از وضع موجود خود خسته شده و هیچ راه نجات دیگری را محتمل نمی‌دانند. اینجاست که برای پذیرش حکومت منجی یک اجماع جهانی شکل خواهد گرفت.

6.    حرکت امام زمان(عج) یک انقلاب فکری معرفتی است

در روایت است که «یضع یده علی رؤوس العباد فیکمل به عقولهم» به این معنا که امام دست بر سر مردم می‌گذارد و عقل‌های آنان را کامل می‌کند. این کنایه از یک انقلاب معرفتی است که در نتیجه آن انسان‌ها به سطحی تازه از فهم و بلوغ دست می‌یابند. حال این مسئله یا با سیر طبیعی زیست بشر و گذر زمان و تجربه اتفاق می‌افتد یا با معجزه الهی و با ضریب دادن به رشد فکری انسان‌ها رخ می‌دهد.

درست است که در مسیر حرکت امام، جنگ‌های نظامی با مقاومت‌های سرسخت طاغوت‌ها هم رخ خواهد داد اما اصل حرکت ایشان، تحولی فکری و تمدنی خواهد بود.

به عنوان نمونه، می‌دانیم بخش بزرگی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی، ریشه در جهل و طمع انسان‌ها دارد. پس حضرت، با کاری گسترده و هدفمند، ابتدا ذهن و قلب مردم را اصلاح و پاک خواهد کرد تا بعد بتواند عدالت جهانی را مستقر کند «یملأ الأرض قسطاً و عدلاً کما مُلئت ظلماً و جوراً».