ساحل مرتضوی
ساحل مرتضوی
خواندن ۱ دقیقه·۱ سال پیش

85. فیلبس (Philebos) لذت

در این رساله که آخرین از دسته پنجم است بحث بر سر این است که خوب لذت است یا خود خرد است؟

مسیری طولانی و پیچ‌درپیچ و هم زیبا و هم نازیبا از نظر من طی می‌شود که توصیفش از حوصله نوشتاری من خارج است ولی از ذهن آماده سقراط لذت می‌برم در هر مکالمه‌ای می‌داند که در پی چه چیزی است و از آن مسیرِ موردنظرش که سوال اصلی خودش است یا شاید دغدغه اصلی‌اش است خارج نمی‌شود.

فضیلت و خرد.

اگر رد این دو معنا را در صحبتهای سقراط بگیریم می‌بینیم که در همه جا حتی جایی که به نقد جدل می‌پردازد نیز دیده می‌شوند.

در این رساله "خوب" توصیف می‌شود، "لذت" و "خرد" نیز همینطور تا بتوان با توجه به معنای مورد نظر جواب سوال اصلی را داد. در این میان قصه‌هایی از خدایان بیان می‌شود، انواع درک و شناسایی تجزیه و تحلیل می‌شوند و حتی لذات راستین و دروغین هم بررسی می‌شوند. در جایی هم مثال زیبایی آورده شد که دوستش داشتم:

"لذت را می‌توان به عسل مانند کرد ولی خرد در روشنی و صفا چون آب زلال است..." برای آنکه شربتی گوارا به دست آید چه مقدار عسل و آب باید ترکیب شوند؟

پس از همه بحثها چنین نتیجه گرفتند که مفاهیم متفاوت در جایگاه‌های مختلفی از خوبی قرار دارند:

  • اول اندازه است
  • دوم اعتدال و زیبایی و کمال
  • سوم خرد و روشن‌بینی و دانایی
  • چهارم آنچه به روح متعلق است مثل هنر
  • و پنجم لذت نابِ خالی از درد
در نهایت متوجه شدند که خرد و لذت هیچ‌یک عین خوب نیستند بلکه در یکی از مقام‌های آن قرار دارند. نتیجه زیبایی بود نه؟
لذتخردفلسفهچالش تاریخ و ادبیات جهانتاریخ و ادبیات جهان
هر چیزی که شوق نوشتن رو در من ایجاد کنه میاد اینجا بلکه برای یک نفر دیگه هم جذاب باشه.
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید