شانه از مفصلی به شکل گوی و کاسه تشکیل شده است. گوی یا برجستگی انتهای استخوان بازو در داخل یک حفره ی کاسه ای شکل در انتهای تیغه شانه قرار دارد.
گوی از گودی کاسه ای شکل بزرگتر است و به همین دلیل می توانید مفصل شانه را به راحتی در جهت های مختلف حرکت دهید.
شانه به عنوان متحرک ترین مفصل بدن است که تحرک و انعطاف پذیری آن باعث می شود احتمال بروز آسیب دیدگی در این ناحیه بیشتر شود.
گوی به راحتی می تواند از حفره کاسه ای بیرون بزند و باعث درد و اختلال در عملکرد شانه شود.
لابروم یک نوار غضروفی است که دور لبه ی حفره ی کاسه ای شکل قرار گرفته و باعث افزایش عمق حفره و پایداری بیشتر مفصل شانه می شود.
برای اینکه این موضوع را بهتر درک کنید، شانه را به صورت یک توپ گلف که روی یک پایه تی شکل قرار گرفته تصور کنید. توپ بسیار بزرگتر از پایه تی شکل است و به سادگی میتواند روی آن بلغزد و بیفتد.
اما اگر یک باند کوچک دور لبهی پایه ی تی شکل قرار گیرد، عمق پایه تی شکل بیشتر و احتمال افتادن توپ کمتر می شود.
لابروم نیز حفره ی کاسه ای شکل مفصل شانه را عمیقتر کرده و به نگه داشتن گوی در داخل مفصل کمک می کند.
همچنین لابروم نقش یک نقطه اتصال دهنده را برای دیگر ساختارهای شانه برعهده دارد؛ مثل بعضی از رباط های شانه به لابروم می چسبند یا یکی از تاندونهای عضله دو سر بازو که به قسمت بالای لابروم شانه متصل می شود.
آسیب به لابروم شانه میتواند ناشی از وارد آمدن ضربهی حاد یا حرکات مکرر در شانه رخ دهد. آسیب حاد SLAP یا همان پارگی لابروم شانه ممکن است بر اثر موارد زیر ایجاد شود:
هیچکس دلش نمیخواهد بازی را از خط کنار زمین ببیند. در اینجا به چند مورد از علائم پارگی شانه اشاره میکنیم که باید مراقبشان باشید:
شایل درد را در پشت شانه حس کنید؛ اگر تاندون دوسر بازو نیز درگیر باشد امکان دارد درد را در جلوی شانه احساس نمایید.
حتی اگر قهرمان وزنه برداری باشید، پارگی لابروم میتواند بلند کردن اشیاء و اوزان را به بالای سر بسیار چالش برانگیز کند.
پارگی لابروم میتواند اشکال مختلفی داشته باشد و اشتباه گرفتن آنها، بسیار آسان است. در نتیجه، مهم است که با پزشک خود در مورد نوع پارگی صحبت کنید. انواع پارگی لابروم شامل:
گاهی اوقات لابروم ممکن است پارگی بزرگی داشته باشد که در آن قسمتی از لابروم وارد مفصل میشود و در حین حرکت مفصل توپی در حفره، باعث گرفتگی میشود.
این نوع پارگی، بسیار نادر است و بیشتر پارگیهای لابروم این علائم را ایجاد نمیکنند.
سوکت را میتوان به چهار ناحیه تقسیم کرد: قدامی (جلو)، خلفی (پشت)، فوقانی (انتهای بالایی نزدیک سر) یا تحتانی (انتهای پایین که به سمت آرنج است).
تاندون دوسر بازویی در انتهای فوقانی متصل میشود، جایی که با لابروم ترکیب میشود. لابروم از آنجا به اطراف مفصل میرود، هم در جهت قدامی و هم در جهت خلفی.
به دلیل آسیب در این ناحیه که تاندون دوسر بازو میچسبد، لابروم نیز میتواند آسیب ببیند. آسیب در این ناحیه میتواند خفیف یا شدید باشد.
از آنجایی که آسیب به طور معمول تاندون دوسر بازو و لابروم را درگیر میکند،
زیرا در انتهای فوقانی حفره قرار دارد و به دلیل اینکه میتواند اتصالات لابروم قدامی و خلفی به محل اتصال عضله دوسر در این ناحیه را تحت تأثیر قرار دهد.
چندین سیستم درجهبندی یا سیستم طبقهبندی این آسیب وجود داشته است. در یک آسیب کمتر، لابروم فقط تا حدی در این ناحیه جدا میشود.
در یک آسیب شدیدتر، کل لابروم به همراه تاندون عضله دوسر از استخوان کشیده میشود.
عمده ورزشکارانی که دچار معضلات مرتبط با لابروم شانه می گردند، افرادی هستند که در طول فعالیت های ورزشی خود به انجام حرکات پرسی و یا حرکات پرتابی می پردازند.
همچنین، رزمی کاران نیز از آن دسته از ورزشکارانی هستند که به میزان بالا در معرض خطر آسیب های شانه علی الخصوص آسیب به لابروم هستند.
پزشک ابتدا با بیمار صحبت کرده و خصوصیات درد و عواملی که موجب شروع درد شده اند را از وی میپرسد. بعضی معاینات هم برای تشخیص این آسیب بکار برده میشوند.
بطور مثال وقتی بیمار سعی میکند دست خود را به بالای سر ببرد احساس درد کرده و ممکن است احساس یک تقه یا کلیک در مفصل شانه بکند.
معاینه دیگر اینست که پزشک از بیمار میخواهد دست خود را بصورت کشیده در جلوی بدن نگه داشته در حالیکه کف دست بطرف زمین باشد.
در این حال پزشک سعی میکن دست بیمار را به پایین هل دهد و این حرکت موجب درد شانه میشود.
گاهی از اوقات از روش های تصویربرداری (مانند ام آر آی و یا سی تی اسکن همراه با تزریق ماده حاجب به داخل مفصل ) برای تشخیص پارگی لابروم استفاده میشود.
تشخیص پارگی لابروم حتی با وجود استفاد از این ابزار ها مشکل است و در بسیاری اوقات برای تشخیص قطعی از آرتروسکوپ و دیدن مستقیم داخل مفصل شانه استفاده میشود.
درمان در ابتدا شامل اقدامات غیر جراحی مانند استراحت، دوری از فعالیت های شدید ورزشی، استفاده از داروهای ضد التهابی مانند ناپروکسن و سلکوکسیب و فیزیوتراپی است.
فیزیوتراپی معمولا بصورت استفاده از گرما و سرما و نرمش های کششی برای افزایش دامنه حرکتی مفصل و نرمش های تقویتی برای قویتر کردن عضلات روتاتور کاف انجام میشود.
تقویت روتاتور کاف موجب افزایش پایداری مفصل شده و با ممانعت از نیمه دررفتگی های مکرر سر استخوان بازو از حفره گلنوئیدموجب فشار کمتر به لابروم میشود.
در صورتی که بعد از ۶-۴ هفته انجام اقدامات ذکر شده مشکلات بیمار همچنان باقی مانده باشد پزشک ممکن است از عمل جراحی برای درمان استفاده کند.
در این اعمال جراحی اگر پارگی لابروم کوچک بوده و مشکل بیمار گیر کردن قسمت پاره شده در مفصل و در نتیجه درد باشد درمان شامل خارج کردن قسمت پاره شده لابروم است.
درمان بدون عمل برای پارگی های تاندون از جمله پارگی تاندون زانو و شانه بیشتر برای بیمارانی تعیین می شود که می توانند همه فعالیت های خود در زمان پیش از آسیب دیدگی را با موفقیت از سر بگیرند.
چون نقص ناشی از آسیب معمولا جنبه زیبایی دارد تا عملکردی بیشتر بیماران می توانند با یک روش بدون نیاز به عمل خیلی زود به فعالیت های خود بازگردند.
درمان اولیه شامل استفاده از دارو و یخ برای تسکین درد، تمرینات کششی فعالانه و ملایم، تمرینات تقویت کننده و تعدیل فعالیت ها به منظور اجتناب از فعالیت هایی است که باعث تحریک درد می شوند (باعث بوجود آمدن دوباره درد می شوند).
غالبا می توان این برنامه درمان التهاب تاندون شانه را به صورت مستقل انجام داد هر چند برخی بیماران از فیزیوتراپی بهره مند خواهند شد.
تمرینات خاص، میتواند حرکت جسمانی و تقویت شانه را بازیابی کند و همچین در درمان پارگی لابروم شانه نیز موثر است.
پارگی ناشی از بی ثباتی یا تحریک و یا جابجایی شانه ، نیاز به اتصال لابروم به لبه حفره دارد که میتوان با برش در جلوی شانه این اتصال را انجام داد.
یا میتوان با تکنیکهای آرتروسکوپی از طریق برشهای کوچکتر انجام داد. برای هر رویکرد مزایا و معایبی وجود دارد. در این موسسه پزشکان عمل باز با برش انجام میدهند تا تکنیکهای آرتروسکوپی کاملتر شوند.
در صورتی که لابروم از بین رفته باشد، معمولا هیچ درمانی لازم نیست زیرا اغلب علايمی ایجاد نمیکند.
با این حال، اگر یک پارگی بزرگ از لابروم وجود داشته باشد، قسمت پاره شده باید یا قطع یا ترمیم شود، یا باید آن را بازسازی کرد.
اینکه کدام درمان استفاده میشود بستگی به محل پارگی و بزرگی آن دارد. پارگی نیازمند به بازسازی، بدون بی ثباتی شانه، نادر است.
پارگیهای لابروم در نزدیکی اتصال تاندون دو طرفه (ضایعات اسلپ) ممکن است فقط ترمیم شود و یا ممکن است مجدد به بالای حفره متصل شود.
در عمل جراحی لابروم شانه اگر پارگی کوچک باشد و مشکل بیمار هم درگیری قسمت پاره شده در مفصل و در نهایت ایجاد درد باشد، درمان خارج شدن قسمت پاره لابروم است.
وقتی که پارگی زیاد و عمیق باشد، باعث ایجاد ناپایداری در شانه می شود. درمان در این حالت به صورت ترمیم پارگی انجام می گیرد. معمولا در این حالت جراحی آرتروسکوپی شانه تجویز می شود.
در این ترمیم لابرومی که از حفره گلنوئید جدا شده است با پیچ های مخصوصی سر جایش محکم می شود.
بهترین روش برای انجام این کار عمل جراحی آرتروسکوپی است، زیرا با یک عمل باز از طریق یک برش بزرگ دسترسی به این ناحیه دشوار است.
می توان گفت که جراحی آرتروسکوپی شانه یک روش جراحی است که با استفاده از یک دوربین کوچک می تواند مفصل شانه را از طریق برش های کوچک مشاهده کند.
دوربین به مفصل شانه وارد شده و فهرست کاملی از شانه انجام می شود. جراح شما قادر است مفصل شانه شما را با جزئیات ببیند تا بافت آسیب دیده را ترمیم کرده و یا از بین ببرد.
از آنجایی که یک پارگی لابروم، ممکن است شانه شما را ناپایدار کند، تمریناتی برای افزایش قدرت و ثبات در اطراف شانه شما، بخش مهمی از درمان توانبخشی شما میباشد.
ورزش برای افزایش قدرت شانه، باید بر روی عضلات متمرکز باشد:
طیف وسیعی از تمرینات حرکات شانهای برای بهبود انعطاف پذیری در مفصل و همچنین گسترش رباطها طراحی شدهاند. تمرینات از چرخش شانه تا وزنه زدن را شامل میشود.
برای انجام حرکات دایرهای شانهای
• در کنار یک میز در ارتفاع کمر بایستید
• سپس، دست بازوی غیر مجروح خود را روی میز قرار دهید تا تعادل برقرار شود.
• روی کمر خم شده، تا زمانی که لگن شما در زاویه ۴۵ درجه باشد.
• بازوی آسیب دیده خود را آویزان کرده، آن را با حرکتی در جهت عقربههای ساعت و دایرهای حرکت دهید، این حرکت را از مفصل شانه، بدون حرکت دست خود، انجام دهید.
• این حرکت را ۱۰ بار تکرار کرده و سپس در جهت مخالف برای ۱۰ دیگر انجام دهید.
تمرینات تقویتی شانه به شما کمک میکند عضلاتی را که شانه آسیب دیده شما را احاطه کردهاند، را تقویت کنید و فشار کمتری روی پارگی لابروم داشته باشید. برای انجام تمرینات تقویت شانه:
صاف بایستید و دو دست را در راستای بدن بگیرید.
شانهها را بالا برده، و سپس آنها را به سمت گردن خود بیاورید.
بلند کردن شانهها تا جایی ادامه یابد که شما احساس کشش کنید، اما خیلی زیاد نباشد که احساس درد کنید.
قبل از استراحت، در این موقعیت برای مدت پنج ثانیه بمانید و ۱۰ بار آن را تکرار کنید، یا تا زمانی که خسته شوید.
زمان و شدت بهبودی در هر فرد میتواند متفاوت باشد. زمان بهبودی به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:
سن
نوع آسیب
سلامت کلی
سطح فعالیت
سایر مشکلات شانه