هفته‌ی قبل از وقایع آبان ۹۸، من متنی در همین ویرگول با عنوان «جامعه نرم‌افزار آزاد و چالش سند راهبردی توسعه و بکارگیری نرمافزارهای آزاد/متن‌باز» نوشتم که نسبتا مورد توجه دوستان نرم‌افزار آزادی قرار گرفت. موقعی که این متن رو نوشتم تلخی‌های بسیاری همراهم بود که بخشیش رو در متن ذکر کردم، منظورم همون عدم اعتماد جامعه به حکومته. اما هنوز به تلخی واقعی مونده بود...
در هفته‌ها و روز‌های بعد از نوشتن اون مطلب، شرایط به طور کلی عوض شد. خوشبین‌ترین افراد هم خوشبینیشون رو نسبت خیلی چیز‌ها از جمله حکومت از دست دادند و این شروعی بود برای تغییر در نگرش خیلی از افراد در مورد خیلی از موضوعات.
یکی از این موضوعات همین متنی بود که در مورد «وحدت و گفتمان» نوشته بودم و سعی کرده بودم به تندی به «منتقدین» حمله کنم. اما نگرش منم تغییر کرد و الان خودم رو بیشتر پیش منتقدین احساس میکنم.
بگذریم، بپردازیم به اصل داستان...
(برای این که علاقه‌ای به درگیری قضایی با دوستان ندارم، از گفتن اسم‌ها پرهیز میکنم)
یکی دو ماه پیش من از انجمنی با خبر شدم که آقایی که میشناسیمش «دبیر/قائم مقام مدیر عامل/ مشاور اداره کل و انجمن» انجمن نرمافزارهای آزاد و متن‌باز هستش. اولین سوالی که برام پیش اومد این بود که انجمن نرمافزارهای آزاد و متن‌باز دیگه چیه؟ از کجا در اومده این؟
تاریخ یکی از جلسات این انجمن رو دیدم: ۱۳ آبان ۹۸. من کاری به قبل این انجمن ندارم، توی این تاریخ بنظر میاد که مدیریتش منتقل شده به همین آقا(دوستان مدعی هستند که قبل از این تاریخ، این انجمن دست اشخاص دیگه‌ای که ربطی به نرمافزارآزاد نداشتن بوده و ما تلاش کردیم و از اینا انجمن رو گرفتیم که احیاش کنیم و برنامه‌های خودمون رو ببریم جلو). همین آقا توی آخرین جلسه لاگ تهران در سال ۹۷ شرکت داشته و حاضرین به وضوح با تشکیل انجمن رسمی مخالفت داشتن. همه اینها در حالیه که جامعه داره میگه چنین چیزی نمیخوایم و نباید با این وضع مملکت داشته باشیم اما اینا کار خودشون رو میکنن.
دلایل مخالفت زیاد بود، تعدادی از دلایل مخالفت رو من اینجا ذکر میکنم که البته غالبشون برمیگرده به وضعیتی که مملکت داره:
- یکیش این بود که آیا این انجمن توی این وضعیت مملکت، میتونه تضمین کنه فردا پس فردا، حکومت قانونی نمیذاره که تشکلات اجتماعی نرمافزارآزاد مجبور بشن از این انجمن مجوز تشکیل و چیزای از این قبیل بگیرن؟
- یا یکی دیگه این بود که وقتی میخواید رسمیت پیدا کنید، باید یه سری قوانین بپذیرید، بعضی از این قوانین از همون اول با فعالیت انجمن در تضاد هستن، چه راه‌کاری دارید براش؟
- بلاخره هر انجمنی یک سری هزینه داره. قراره منابع این انجمن از کجا تامین بشه؟
این سوالات و برخی سوال دیگه سوالات اساسی بودن که باید همون زمان پاسخ داده میشدن که یا پاسخ داده نشدن یا برای جامعه قانع کننده نبودن. به هر صورت، جامعه بطور روشن با ایجاد این انجمن مخالفت کرد. اما عملا اتفاقی که افتاد این بود که این عده به کار خودشون ادامه دادن و بنظر توی تاریخ ۱۳ آبان ۹۸ موفق شدن با مذاکرات با دولت(!) این انجمن رو دست بگیرن. پس این احتمالا اولین دهن کجی این دوستانه به جامعه.
دهن کجی دوم موقعی صورت میگیره که مجددا با اعمال نفوذی که میتونستن توی لاگ تهران بکنن، ۲۶ دی ۹۸ جلسه لاگی مجددا برای این موضوع میذارن که من محتوای اون جلسه رو به درستی نمیدونم اما ظاهرا خروجیش این بود که گروه لانچ‌پدی برای این موضوع ایجاد میکنن که اعضای اون گروه به این ترتیب هستن:
تاریخ ۲۱ ژانویه میشه ۲۶ دی که تعدادی در این تاریخ عضو شدن و تاریخ ۲۱ ژانویه که میشه ۱ بهمن باز کسای دیگه به این لانچپد میپیوندن.
شاید فکر کنید خیلی نمیشه این رو حساب کرد «دهن کجی»، اما نکتش اینجاست که خیلی از اعضای توی این لیست که منطقا باید افراد حاضر در جلسه‌ی لاگ باشن که عضو باشن، اصلا توی ایران نیستند و دوستان ظاهرا از خارج زودتر ما که از فعالین این حوزه هستیم و در داخلیم و قراره از چینن تصمیماتی متاثر بشیم، از این موضوع خبردار شدن و عضو این لانچپد شدن.
کم کم داره سنگ بنای کار نهایی این دوستان آماده میشه، جمعیت کثیر جامعه مخالف چنین چیزیه، اینها با دوستان خودشون از داخل و خارج میشینن چنین گروهی رو ایجاد میکنن و آروم آروم با وجود مخالفت کثیر جامعه کار خودشون رو جلو میبرن.
حالا من و چند نفر معدود دیگه(که از فعالین جامعه نرم‌افزار آزاد هستند) تازه اولین بار یکی دو ماه پیش از موجودیت این انجمن آگاه میشیم و هیچ چیز درست و حسابی ازش نمیدونیم. در نتیجه سکوت میکنیم و منتظر اطلاعات کامل‌تر میمونیم.
سه روز پیش، قبل از منتشر شدن رسمی آگهی مجمع عمومی این انجمن، خیلی اتفاقی از طریق دوستی معلوم میشه که اینها شبانه در گروه هواداران نرمافزارآزاد اعلام کردند که فردا فلان ساعت در فلان جا رای‌گیری هست و بیاید شرکت کنید.
این حرکت مصداق بارز کودتا هست و شرکت‌کنندگان توی اون جلسه کودتاچی.
شما با وجودی که خبر داری نظر جامعه در مورد این حرکتتون چیه، اما باز میرید انجامش میدید و برای توی عمل قراردادن جامعه، شبانه اعلام میکنید بله همچین انجمنی موجودیت پیدا کرده و صبح بیاید در جلسه‌ش شرکت کنید؟ این اگر کودتا و دهن‌کجی به جامعه نیست پس چیه؟
اون شب بعضی از دوستان ظاهرا به شدت به این مسئله در اون گروه تلگرامی اعتراض میکنن و اینها مجبور میشن که مجددا جلسه دیگه برگزار بشه که تاریخش برای ۲۳ تیر ۹۸ تعیین میشه.
حالا بحث اساسی پیش میاد.
شما دوستان عزیز من رو توی توییتر، «سوزنچی»، «احمدی‌نژاد» و ... خطاب کردید و عده‌ای دیگه به درستی نقد وارد کردن که چرا سوالاتم رو در مورد انجمنی که الان اعلام موجودیت کرده مطرح نمیکنم.
اولین چیزی که باید به شما گفته بشه اینه که طبق جلسه‌ای که شبانه اعلام کردید و مسائل انجمن رو خلاف خواست اکثریت جامعه نرمافزارآزاد به جلو بردید، این مشروعیت و صلاحیت شما رو به عنوان یه انجمن مردم نهاد زیر سوال میبره و این به این معنیه که من شخصا شما رو اصلا به رسمیت به عنوان یک انجمن از طرف مردم نمیشناسم.
دوم، شما به چه اجازه‌ای و از سمت چه کسی کاری رو که از اول جامعه کاربری مخالف آن بوده رو بدون کم‌ترین سر و صدا جلو بردید؟
سوم، وظیفه من و دیگران به عنوان اعضای فعال این جامعه، پرسشگری در مورد فعالیت شما نیست. لذا ما به عنوان اعضا، با ایجاد همچین چیزی از ابتدا مخالف بودیم در نتیجه نقد بر این که بیاید بشینیم «هم فکری بکنیم»، «اصلاح کنیم» و یا «در جلسه عمومی» شرکت کنیم غیروارده.
چهارم، وظیفه شما به عنوان دنبال کنندگان این موضوع(با توضیح این که از اول بهتون گفته شده بود دنبال چنینت چیزی نرید)، روشنگری و شفافیت کامله؛ چرا: در وهله اول کار رو با وجود این همه مخالفت جلو بردید و دو چرا انقدر بی‌سر و صدا جلو بردیدش و سه چرا شفاف‌سازی لازم رو ندارید؟
پنجم، منابع مالی شما از چه راهی تامین خواهد شد؟
ششم، ارتباط شرکت توسعه مغزافزار یا بتنا، با انجمنی که ادعای از جامعه نرمافزارآزاد بودن داره در چیه؟
هفتم، ارتباط مدیرعامل فعلی شما(همون آقای که اول بهش اشاره کردم) با پژوهشکده پارسا شریف که مسئول #فیلترینگ هست چیه؟
هشتم، ارتباط این انجمن با شخص آقای «دکتر رسول جلیلی»، «محمدجواد نعناکار» و «امیر ناظمی» که از افراد دولتی و خصولتی هستن چیه؟
نهم و دهم و غیره بماند برای بعدا... برای شروع با جواب به این سوالات مشغول باشید تا بعدش...
#کودتا_برعلیه_جامعه_نرمافزارآزاد
