امروز 12 شهریور سالروز پیدا شدن پیکر بیجان صمد بهرنگی بعد از 3 روز از ناپدید شدنش در رودخانه ارس است.
صمد بهرنگی (زاده ۲ تیر ۱۳۱۸ تبریز - درگذشت ۹ شهریور ۱۳۴۷ ارسباران) معلم، منتقد اجتماعی، مترجم، داستان‌نویس و محقق در زمینه فولکلور آذربایجانی بود. کتاب ماهی سیاه کوچولوی بهرنگی مدت‌ها نقش بیانه غیررسمی سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران را ایفا میکرد.[ویکیپدیا]
از دیگر آثار مشهور او می‌توان به «داستان تلخون» اشاره کرد. بهرنگی «تلخون» را که درواقع افسانه‌ای آذری بود، در 20 سالگی و با نام مستعار «ص. قارانقوش» در کتاب هفته منتشر کرد. او تا سال ۱۳۴۲، از همین نام برای انتشار داستان هایش استفاده میکرد. بهرنگی آثاری هم در ترجمه داشت و تحقیقاتی درباره فولکلور آذربایجان انجام داده بود.
مرگ صمد بهرنگی به واسطه فعالیت های سیاسی که داشت از سوی بسیاری از روشنفکران آن زمان مانند جلال آلاحمد و غلامحسین ساعدی که از نزدیکان او بودند، مشکوک قلمداد شد. حتی شایعاتی نیز دراین باره وجود داشت، هرچند هیچکدام اثبات نشد.
بهرنگی، خود درباره مرگ در داستان ماهی سیاه کوچولو چنین نوشته است:
«مرگ خیلی آسان می‌تواند الان به سراغ من بیاید، اما من تا می‌توانم زندگی کنم نباید به پیشواز مرگ بروم. البته اگر یک‌وقتی ناچار با مرگ روبرو شدم – که می‌شوم – مهم نیست، مهم این است که زندگی یا مرگ من چه اثری در زندگی دیگران داشته باشد …»
«آزاده اخلاقی» هنرمند عکاس در مجموعه ی به روایت یک شاهد عینی، 17 عکس از 17 صحنه ی مرگ افراد مختلف را بازسازی کرده که یکی از این عکس ها مربوط به پیداشدن پیکر صمد بهرنگی در رودخانه ارس است.
