آیا متفکرین اسلامی برای «اخلاق فناوری» و «اخلاق جمعی» نیز پیامی داشته اند_ معرفی اجمالی اخوان صفا
در حوزه ی اخلاق فردی منابع بسیار خوب و کاملی در بین متفکرین اسلامی وجود دارد.برای مثال کتاب احیاالعلوم غزالی و معراج السعاده نراقی به صورت مبسوط و جامع در حوزه ی اخلاق فردی بحث شده است و گاه این بحث ها به قدری زیاد و مبسوط بوده است که امام خمینی در مقدمه ی کتاب اخلاقی معروف خود با نام شرح حدیث جنون عقل و جهل٫در مورد کثرت ابحاث فرعیه کتاب احیا العلوم صحبت کرده اند.
امام خمینی در این کتاب می فرمایند که بالعکس کتب قبلی اخلاقی٫سعی کرده اند به جای ارایه نسخه های اخلاقی٫مستقیما داروی اخلاقی را عرضه می نمایند.
حال پرسش اساسی این است که در مباحث کسب و کارها و اخلاق نیز آیا متفکرین و فیلسوفان اسلامی ورود کرده اند ؟ در پاسخ می توان گفت گرچه کمیت مباحث مرتبط با اخلاق جمعی ما٫ در قیاس با اخلاق فردی کمتر می باشد اما افراد مختلفی در قرون گذشته به اخلاق جمعی پرداخته اند و مباحث آنها قابل استفاده می باشد
برای مثال گروه اخوان صفا ( هم عصر فارابی بوده اند)که حتی نام متفکرین آن نیز مشخص نمی باشد دلسوزانه به بحث های اخلاق فناوران ورود کرده اند.اخوان صفا ضمن بیان ابعاد مدینه ی فاضله ی خود٫مرامنامه ی اخلاقی را برای برخی صنوف تدوین کرده اند.فتوت نامه چیت گران٫فتوت نامه آهنگران و ..از جمله بسته های اخلاقی است که این گروه در قرن چهار روی آن تامل کرده اند.جالب این است که مطالب اخوان صفا مورد استفاده سندیکاهای غربی شده است و آنها از مطالب اینان وام گرفته اند.
بسیار قابل تامل است که این افراد در قرن چهارم به این جمع بندی رسیده اند که صنوف می بایست پیوست اخلاقی داشته باشند و این درک درست و بهنگام قابل ستایش می باشد
در صحیفه ی سجادیه امام سجاد(ع)نیز نگاه های مطالب مرتبط با اخلاق جمعی موجود می باشد
در مورد مدینه ی مد نظر فاضله اخوان مباحث فراوانی را می توان بیان کرد که اهمیت فناوران را از منظر این متفکرین نشان می دهد.
در مورد اختلاف فردی٫اخلاق جمعی نکات فراوانی را می توان گفت و در این نوشتار سعی شد به صورت مجمل به این موضوع پرداخته شود.
#اخلاق_فناوران
#اخوان_صفا
#امام_خمینی
#غزالی
