برای پاسخ به این سوال اول ببینیم بلاکچین چی هست!
به زبان ساده بلاکچین یه دیتابیسه که به جای اینکه تو یه کامپیوتر ذخیره بشه، تو تعداد زیادی کامپیوتر عینا ذخیره میشه و هیچ کامپیوتری نسبت به بقیه هیچ برتری‌ای نداره! حالا چون اینجوریه، کسی نمی‌تونه روی داده‌ها مالکیت یا کنترلی داشته باشه و همه می‌تونن به درستی و تغییرناپذیری داده‌ها مطمئن باشن. هر داده جدید هم با توافق اکثریت به داده‌های قبلی اضافه میشه!
اگه احیانا نمی‌دونید دیتابیس چیه، دیتابیس همون پایگاه داده است. یعنی یه سری اطلاعات که چون برامون مهمه ذخیره‌شون کردیم. مثل اطلاعات کامل پرسنلی یه شرکت، یا تراکنش‌های مالی اون شرکت یا هر چی دیگه.
اما این داستانا چه ربطی به کرونا داره؟
بذارید با یه مثال یکی از ربط‌‌هاشو بگم. فرض کنید بیمارستانها مشخصات بیماران، اطلاعات بالینی، مداخلات و نتایج اون‌ها رو برای افراد مبتلا به کرونا ذخیره کنند و اون‌ها رو با استفاده از یه پلتفرم بلاکچینی با هم به اشتراک بذارن. حالا خود بیمارستانها، پزشکان و موسسات تحقیقاتی و دارویی به اطلاعات عظیمی از کیس‌های واقعی دسترسی دارند که می‌تونن از اون برای تحقیقاتشون و پیدا کردن راه‌های درمان و حتی پیدا کردن دارو یا واکسن مناسب استفاده کنند.
۱- شاید بپرسید حالا بدون بلاکچین نمی‌شد این اشتراک‌گذاری رو کرد؟
جواب اینه که تقریبا نه! چون برای این کار باید همه، روی یک سازمان متولی برای این کار اجماع کنند که عملا نشدنیه.
۲- چرا نشدنیه؟
چون داده‌های پزشکی هم محرمانه هستن، هم ارزشمندن و هم نگرانی وجود داره که این سازمان به هر دلیل دسترسی برخی رو به این داده‌ها محدود یا قطع کنه یا داده‌ها رو تغییر بده یا اصلا داده‌هاشون آسیب ببینه، مورد حمله قرار بگیره یا از دسترس خارج بشه یا اون سازمان از داده‌ها سوء استفاده کنه.
۳- خوب تو بلاکچین اینا چطوری حل میشه؟ مثلا همین محرمانگی؟
میشه داده‌های پزشکی رو با حذف اطلاعات هویتی افراد به اشتراک گذاشت.
۴- ارزشمند بودن اطلاعات چی؟
میشه مکانیزمی مالی و غیرمتمرکز برای پرداخت هزینه دسترسی به اطلاعات پزشکی افراد (با کسب اجازه از افراد و حذف اطلاعات هویتی) در نظر گرفت. این پول متعلق به فرد بیمار و بیمارستان هست و توسط موسسات متقاضی پرداخت میشه.
۵- من هنوز قانع نشدم! نمیشه همین مبادله رو در شکل سنتی‌اش انجام داد؟
نیاز به واسطه داره، واسطه‌ای که هزارتا مشکل می‌تونه ایجاد کنه و عملا هر توافق و معامله‌ای بین دو مجموعه باید به واسطه اون واسطه انجام بشه. در بلاکچین میشه با قراردادهای هوشمند این مسئله رو خودکار و تضمینی کرد. نیازی هم به واسطه نیست و موسسات مستقلا می‌تونن با هم وارد معامله بشن.
۶- اولش گفتی مراکز درمانی اطلاعات رو با هم به اشتراک می‌ذارن، پس وقتی اطلاعات در اختیار همه هست! ضمانت اجرایی پرداخت پول چیه؟
اطلاعات به صورت رمزشده در کامپیوترهای دیگران ذخیره میشه و کلیدش فقط در اختیار مالکش هست. بدون پرداخت، قفلی باز نمیشه.
این فقط یکی از کاربردهای بلاکچین در حوزه سلامت بود که سعی شد به ساده‌ترین شکل و به دور از پیچیدگی‌های فنی، حقوقی و اقتصادی بیان بشه. کاربردهای بلاکچین در زندگی آینده‌مون فراتر از تصور امروزمونه.
