گوجه فرنگی می تواند بخش ارزشمندی از یک رژیم غذایی سالم باشد. علیرغم اینکه گوجه فرنگی از نظر گیاه شناسی یک میوه است، معمولاً مانند سبزیجات خورده و آماده می شود. گوجه فرنگی منبع غذایی اصلی آنتی اکسیدان لیکوپن است که با فواید سلامتی بسیاری از جمله کاهش خطر بیماری قلبی و سرطان مرتبط است.
میزان آب گوجه فرنگی حدود 95 درصد است. 5 درصد دیگر عمدتاً از کربوهیدرات ها و فیبر تشکیل شده است.
در اینجا مواد مغذی موجود در یک گوجه فرنگی خام کوچک (100 گرم) آمده است:
کربوهیدرات ها 4 درصد از گوجه فرنگی خام را تشکیل می دهند. به عنوان مثال میزان کربوهیدرات برای یک گوجه متوسط (123 گرم) کمتر از 5 گرم است. قندهای ساده، مانند گلوکز و فروکتوز، تقریبا 70 درصد از محتوای کربوهیدرات را تشکیل می دهند.
گوجه فرنگی منبع خوبی از فیبر است و هر گوجه فرنگی متوسط حدود 1.5 گرم فیبر دارد. بیشتر فیبرهای موجود در گوجه فرنگی (87%) به شکل همی سلولز، سلولز و لیگنین نامحلول هستند.
گوجه فرنگی منبع خوبی از چندین ویتامین و مواد معدنی است:
ویتامین C. این ویتامین یک ماده مغذی و آنتی اکسیدان ضروری است. یک گوجه فرنگی متوسط می تواند حدود 28 درصد از نیاز روزانه به این ویتامین مهم را تامین کند.
پتاسیم. پتاسیم یک ماده معدنی ضروری است که برای کنترل فشار خون و پیشگیری از بیماری قلبی مفید است.
ویتامین K1. ویتامین K برای لخته شدن خون و سلامت استخوان ها مهم است.
فولات (ویتامین B9). فولات یکی از ویتامین های گروه B است که برای رشد طبیعی بافت و عملکرد سلولی مهم است. وجود این ویتامین به خصوص برای زنان باردار مهم است.
محتوای ویتامین ها و ترکیبات گیاهی در گوجه فرنگی می تواند بین انواع و دوره های نمونه برداری بسیار متفاوت باشد
ترکیبات گیاهی اصلی در گوجه فرنگی عبارتند از:
لیکوپن: لیکوپن یک رنگدانه قرمز و آنتی اکسیدان است که اثرات مفیدی برای سلامتی دارد. به طور کلی، هر چه گوجه فرنگی قرمزتر باشد، لیکوپن بیشتری دارد. سایر غذاهای موجود در رژیم غذایی شما ممکن است تأثیر قوی بر جذب لیکوپن داشته باشند. مصرف این ترکیب گیاهی با منبع چربی می تواند جذب را تا چهار برابر افزایش دهد.
بتاکاروتن. یک آنتی اکسیدان که اغلب به غذاها رنگ زرد یا نارنجی می دهد، بتا کاروتن در بدن شما به ویتامین A تبدیل می شود.
نارینجنین: مطالعات نشان داده که این فلاونوئید که در پوست گوجه فرنگی یافت می شود التهاب را کاهش می دهد و در برابر بیماری های مختلف از بدن محافظت می کند.
اسید کلروژنیک. یک ترکیب آنتی اکسیدانی قوی است که سطوح بالای فشار خون را در افراد کاهش می دهد.
کلروفیل ها و کاروتنوئیدها مانند لیکوپن مسئول رنگ غنی گوجه فرنگی هستند. هنگامی که فرآیند رسیدن گوجه فرنگی شروع می شود، کلروفیل (سبز) تجزیه می شود و کاروتنوئیدها (قرمز) سنتز می شوند.
مصرف گوجه فرنگی با بهبود سلامت پوست و کاهش خطر بیماری قلبی و سرطان مرتبط است.
بیماری قلبی – از جمله حملات قلبی و سکته مغزی – شایع ترین علت مرگ و میر در جهان است. یک مطالعه در مردان میانسال نشان داد که سطوح پایین لیکوپن و بتاکاروتن خون با افزایش خطر حملات قلبی و سکته مغزی مرتبط است.
شواهد فزاینده از آزمایشات بالینی نشان می دهد که مکمل لیکوپن می تواند به کاهش کلسترول LDL (بد) کمک کند. مطالعات بالینی بر روی گوجه فرنگی نشان دهنده فواید در برابر التهاب و نشانگرهای استرس اکسیداتیو است. همچنین اثر محافظتی روی لایه داخلی رگ های خونی داشته و می تواند خطر لخته شدن خون را کاهش بدهد.
سرطان رشد کنترل نشده سلول های غیرطبیعی است که فراتر از مرزهای طبیعی خود پخش می شوند و اغلب به سایر قسمت های بدن حمله می کنند. مطالعات مشاهده‌ای به ارتباط بین گوجه‌فرنگی – و فرآورده‌های گوجه‌فرنگی – و بروز کمتر سرطان‌های پروستات، ریه و معده اشاره کرده‌اند.
یک مطالعه بر روی زنان نشان می دهد که غلظت بالای کاروتنوئیدها – که به مقدار زیاد در گوجه فرنگی یافت می شود – می تواند از فرد در برابر ابتلا به سرطان سینه محافظت کند.
گوجه فرنگی برای سلامت پوست مفید است.
غذاهای مبتنی بر گوجه فرنگی و غنی از لیکوپن و سایر ترکیبات گیاهی می توانند از فرد در برابر آفتاب سوختگی محافظت کنند.
بر اساس یک مطالعه، افرادی که روزانه 1.3 اونس (40 گرم) رب گوجه فرنگی – تامین کننده 16 میلی گرم لیکوپن – با روغن زیتون به مدت 10 هفته مصرف کردند، 40 درصد کمتر دچار آفتاب سوختگی شدند.
منبع: مجله پزشکی شادیما
