این اصطلاح در صنعت ساختمان و صنایع مشابه به عنوان یک سیستم مدیریت جامع به‌کار می‌رود که در آن مدیریت کیفیت، بهداشت و ایمنی حرفه‌ای به همراه مسائل محیط زیست مدنظر قرار می‌گیرد. این سه عامل اصلی، یعنی کیفیت ساخت و خدمات، بهداشت و ایمنی کارکنان، و حفاظت از محیط زیست، به‌طور جداگانه مدیریت می‌شوند و در کنار یکدیگر جهت ارتقاء کلیت فعالیت‌ها و کاهش مخاطرات مرتبط با پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سیستم باعث بهبود فرآیندها، افزایش بهره‌وری، کاهش حوادث و حفاظت از محیط زیست در صنعت ساختمان می‌شود.
این سیستم به منظور اجرای اصول و استانداردهای مرتبط با کیفیت، بهداشت، ایمنی، و محیط زیست طراحی شده است. در زمینه کیفیت، هدف از اجرای QHSE ارتقاء کیفیت ساخت و خدمات به مشتریان است. این شامل استفاده از مواد با کیفیت، رعایت استانداردهای صنعت، و اجرای روش‌ها و فرآیندهای بهینه برای تضمین کیفیت نهایی محصولات یا خدمات می‌شود.
در زمینه بهداشت و ایمنی، اهمیت اصلی قرار دادن بر سلامت و ایمنی کارکنان در محیط کار است. این شامل ارائه آموزش‌های ایمنی، استفاده از تجهیزات محافظتی، و پیشگیری از حوادث و حادثه‌های کاری می‌شود. همچنین، این سیستم به دنبال مدیریت ایمنی فرآیندها و تأمین محیط کاری سالم و بدون خطر می‌باشد.
در خصوص محیط زیست، هدف از اجرای QHSE حفاظت از منابع طبیعی و کاهش تأثیرات منفی فرآیندها و فعالیت‌های صنعتی بر محیط زیست است. این شامل اجرای راهکارها و فناوری‌های پایدار، مدیریت پسماند، و ارتقاء انرژی‌های نوپا می‌شود.
به طور کلی، سیستم مدیریت QHSE در صنعت ساختمان به منظور ارتقاء جامعه‌ای از استانداردها و ارزش‌ها که شامل کیفیت، بهداشت، ایمنی، و محیط زیست می‌شود، طراحی و اجرا می‌شود. این سیستم باعث افزایش اعتماد مشتریان، بهبود عملکرد سازمانی، و حفاظت از محیط زیست می‌شود.
مدیریت QHSE یا SEHQ به مدیریت مشاغل و فعالیت‌های مرتبط با کیفیت (Quality)، بهداشت (Health)، ایمنی (Safety)، و محیط زیست (Environment) اشاره دارد. این مدیران مسئولیت ارتقاء و حفظ استانداردهای کیفیت محصولات یا خدمات، حفظ ایمنی و بهداشت کارکنان، و اداره مسائل محیط زیست را بر عهده دارند. آنها برای اطمینان از اجرای بهینه فرآیندها و کاهش ریسک‌های مرتبط با عملیات، با تیم‌های متخصص مشغول به همکاری هستند.
در زمینه کیفیت، مدیر QHSE سعی می‌کند تا استانداردها و رویه‌های کیفیت را تعیین و اجرا کرده، تا محصولات یا خدمات تولیدی مطابق با نیازها و انتظارات مشتریان باشند. ایشان همچنین مسئولیت پیشگیری از خطاها و بهبود مستمر فرآیندهای تولید را بر عهده دارند.
در زمینه بهداشت و ایمنی، مدیران QHSE سعی می‌کنند تا محیط کار را به گونه‌ای آمن و سالم ترتیب دهند، با برگزاری آموزش‌های ایمنی، اجرای تست‌ها و تحلیل ریسک‌ها. همچنین، آنها در صورت وقوع حوادث یا آسیب‌های ناشی از فعالیت‌های کسب و کار، وظیفه مدیریت بحران را بر عهده دارند.
در زمینه محیط زیست، مدیران QHSE تلاش می‌کنند تا عملیات شرکت را به گونه‌ای اداره کنند که تاثیرات منفی بر محیط زیست کاهش یابد و برنامه‌های مستدامی را توسعه دهند. این شامل مدیریت پسماندها، کاهش مصرف انرژی، و حفظ تنوع زیستی می‌شود. در کل، مدیران QHSE یک نقش بسیار حیاتی در ایجاد و حفظ یک سازمان پایدار، ایمن و متعادل ایفا می‌کنند.
در صنعت ساخت وساز، برخوردهای مستمر با خطرات متنوع و پیچیده موجب ایجاد چالش‌های جدی در زمینه سلامت و ایمنی می‌شود. یکی از بزرگترین خطرات این صنعت حوادث سقوط افراد از ارتفاعات مختلف است. کارگران ممکن است در فعالیت‌های بنایی یا نصب تجهیزات در ارتفاعات بالا، با خطر سقوط مواجه شوند، که در صورت عدم رعایت استانداردها و استفاده از تجهیزات ایمنی، منجر به حوادث جدی شده و آسیب‌های جانی و جسمی به کارگران برساند.
خطرات مربوط به استفاده از ماشین‌آلات و ابزارهای قدرتی نیز جزء بزرگترین مشکلات در این صنعت محسوب می‌شوند. عدم تعمیر و نگهداری مناسب این تجهیزات، کارگران را در معرض خطرات جدی نظیر حوادث برش، خرد شدن، یا فشار زیاد قرار داده و می‌تواند به آسیب‌های جانی و جسمی منجر شود.
دیگر خطرات شامل عدم پیش‌بینی و مدیریت صحیح مواد خطرناک می‌شود. استفاده از مواد شیمیایی خطرناک برای ساخت وساز، اگرچه امکان‌پذیر است، اما نیازمند رعایت دقیق استانداردها و پروتکل‌های ایمنی است. هرگونه نقض در مدیریت مواد شیمیایی ممکن است به انفجارها، آتش‌سوزی‌ها، یا آلودگی هوا و آب منجر شود.
به طور کلی، برنامه‌ریزی نامناسب، نقض استانداردهای ایمنی، و عدم آموزش مناسب کارگران، عوامل اساسی موجب ایجاد خطرات جدی در صنعت ساخت وساز می‌شوند که اگر به درستی مدیریت نشوند، می‌توانند آسیب‌های جدی به افراد و محیط زیست وارد کنند.
انواع خطرات در صنعت ساخت وساز به دلیل ماهیت گسترده و پیچیده این حوزه، بسیار متنوع هستند. برخی از انواع اصلی خطرات عبارتند از:
برای مدیریت این خطرات، استفاده از تجهیزات ایمنی، آموزش‌های منظم، رعایت استانداردها و اقدامات ایمنی پیشگیرانه ضروری است.
مدیریت QHSE در اماکن ساختمانی یک چالش چندجانبه است که نیازمند رویکردهای جامع و موثر است. برای دستیابی به موفقیت در این زمینه، پنج گام اساسی می‌تواند اساسی باشد. اولین گام، تعیین وضعیت ایمنی و بهداشت کارکنان و محیط ساختمان است. برنامه‌ریزی دقیق برای شناسایی و ارزیابی خطرات و ریسک‌ها، اساسی برای پیشگیری از حوادث و بروز مشکلات است. دومین گام نیز ایجاد یک فرهنگ ایمنی و بهداشتی در محیط کار می‌باشد. آموزش کارکنان، ترویج نگرش مسئولیت‌پذیرانه نسبت به ایمنی، و ارتقاء آگاهی در میان تیم، اقداماتی هستند که به ترسیم یک فرهنگ ایمنی کمک می‌کنند.
سومین گام شناختن و رعایت استانداردها و مقررات مرتبط با بهداشت، ایمنی و محیط زیست است. اطمینان از پیروی دقیق از آخرین دستورالعمل‌ها و استانداردها، از جمله ایزو ۱۴۰۰۱ و OHSAS ۱۸۰۰۱، کلیدی برای حفظ تطابق و جلب اعتماد اهالی صنعت ساخت و ساز است. گام چهارم، برنامه‌ریزی و مدیریت بحران است. برنامه‌های آمادگی برای مواجهه با حوادث احتمالی و اجرای تمرینات مرتب به کاهش آسیب‌ها و افزایش کارایی در مدیریت بحران کمک می‌کند.
و در نهایت، گام پنجم تدابیر پیشگیرانه و بهینه‌سازی فرآیندهاست. ارتقاء مستمر فرآیندها و بهبودهای ناشی از تجربیات گذشته، موجب کاهش خطرات و ارتقاء کارایی در مدیریت QHSE می‌شود. با توجه به این پنج گام، امکان دستیابی به یک محیط ساختمانی ایمن، سالم و متناسب با استانداردهای جهانی در دسترس قرار می‌گیرد.
چک لیست سلامتی و ایمنی در مدیریت QHSE (Quality, Health, Safety, Environment) یک ابزار حیاتی است که به منظور ارزیابی و مدیریت عوامل مختلف مرتبط با سلامت و ایمنی در محیط کار به کار می‌رود. این چک لیست‌ها به عنوان راهنمایی برای اطمینان از اجرای اصول و استانداردهای مربوط به سلامت و ایمنی در یک سازمان عمل می‌کنند.
این لیست‌ها عموماً شامل مواردی مانند ارزیابی خطرات و ریسک‌های مرتبط با فعالیت‌های کاری، بررسی تجهیزات ایمنی و حفاظتی، برگزاری دوره‌های آموزشی برای کارکنان در زمینه سلامت و ایمنی، برنامه‌ریزی برای مدیریت حوادث و بحران‌ها، و ارزیابی پروسه‌ها و فرآیندهای کاری به منظور بهبود شرایط کاری می‌باشند.
در این چک لیست‌ها، نقاطی مانند اعمال استانداردهای ایمنی ملی و بین‌المللی، ارزیابی تجهیزات به منظور اجتناب از حوادث، و نظارت بر رفتارهای ایمنی کارکنان نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. همچنین، بررسی وضعیت اورژانس و تهیه طرح‌های اقدام در صورت وقوع حوادث اضطراری نیز به عنوان بخشی از این چک لیست‌ها تلقی می‌شود.
با استفاده از این چک لیست‌ها، سازمان‌ها می‌توانند عملکرد خود را در زمینه سلامت و ایمنی ارزیابی کرده و اقدامات اصلاحی لازم را اجرا کنند تا بهبودهای مستمر را در این زمینه تضمین نمایند و به ایجاد یک محیط کاری ایمن و سالم برای کارکنان خود بپردازند.
