خودباوری» یا اعتماد به نفس یکی از شرایط روحی است که شخص در آن به‌خاطر تجربه‌های قبلی، به توانایی‌ها و استعدادهای خود در موفقیت انجام کارها به‌طور موفقیت‌آمیز اعتماد و باور دارد.
شناخت ویژگی‌های خود، پذیرش آن‌ها و تکیه کردن به آن‌ها به‌معنای خودباوری است، رسیدن به خودباوری نشانه پذیرش تمام ابعاد وجودی خود، چه خوب و چه بد است و قبول داشتن توان و نیروهایی که فرد برای انجام فعالیتی، رسیدن به هدفی یا هر چیزی دیگری است، عقیده‌ای که فرد در مورد خودش دارد و طرحی که از خود در ذهن ساخته است میزان خودباوری او را منعکس می‌کند.
انسان اگر خدا را به‌درستی بشناسد هیچ‌گاه به وی شک و تردید ندارد، افرادی که در مواجه با خدا دچار شک هستند به این خاطر است که خدا را آن‌گونه که شایسته است نمی‌شناسند.
والدین خودباور، کودکان خودباوری تربیت می‌کنند
خودباوری افراد نیز مثل بسیاری از ویژگی‌های دیگر جسمی و روانی فرد از دوران کودکی شروع به رشد و شکل‌گیری می‌کند، خانواده اولین محیطی است که نقش مهم خود را در خودباوری کودک ایفا می‌کند. والدین خودباور، فرزندان خودباور تربیت می‌کنند. والدینی که کودک خود را با تمام ویژگی‌هایی که دارد و به همان صورتی که هست می‌پذیرند فرد خودباوری را برای آینده تربیت می‌کنند، گذشته از خانواده و تأثیرات پیچیده‌ای که روی خودباوری کودک دارند، محیط‌های دیگر مثل محیط دوستان و همسالان، مدرسه، محیط شغلی و ... نیز خودباوری فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
توکل لازمه شناخت خداست و شک و دودلی و بدبینی ناشی از نداشتن تقوا و ایمان است؛ اگر شک و تردید در زندگی ما رسوخ کند غباری بر زندگی ما سایه می‌افکند که جبران آن بسیار سخت خواهد شد.
خودباوری و اعتماد به نفس از دیدگاه قرآن
خودباوری، اعتماد به نفس یا عزت نفس از اصلی‌‌ترین عوامل رشد مطلوب شخصیت است، نیاز انسان به اعتماد به نفس در راستای رسیدن به اهداف خود در زندگی امری انکارناپذیر است، در تعریفی دیگر اعتماد به نفس به‌معنای ایمان به توانایی‌‌های ذاتی و استعدادهای درونی فرد بر مبنای توکل بر خداوند تعبیر شده است. یعنی همان‌گونه که ساختار شاکله پیامبر اکرم(ص) برگرفته از خلق و خوی نیکوست از دیدگاه اخلاق قرآنی، انسان نیز وظیفه دارد به‌دنبال عناصر سازنده‌ای باشد که شخصیت را از آفت‌‌های نفس مصون نگه می‌دارد. از آثار خودباوری می‌توان به عزت نفس، موفقیت، پرهیز از گناه، بی‌نیازی از غیر خدا، به بن بست نرسیدن و یاد دائمی خدا اشاره کرد.
در رابطه با خودباوری حکیمی فرموده است: «در عیب آدمی همین بس که در مورد (عیوب) خود کور باشد و در مورد مردم بینا و دیگری را به کاری سرزنش کند که خود نمی‌تواند آن‌را ترک کند».
امام علی(ع) نیز در این رابطه فرموده است: «لا یصدقُ ایمانُ عَبد حتی یکونَ بِما فی یَداللهِ اَوثَقَ مِنهُ بِما فی یَدِه؛ ایمان بند‌ه‌ای صدق نمی‌کند، جز آن‌که توکل و اعتماد او به آن‌چه در دست خداست، بیشتر از آن باشد که در دست اوست».
راه
در رابطه با خودباوری حکیمی فرموده است: «در عیب آدمی همین بس که در مورد (عیوب) خود کور باشد و در مورد مردم بینا و دیگری را به کاری سرزنش کند که خود نمی‌تواند آن‌را ترک کند».
امام علی(ع) نیز در این رابطه فرموده است: «لا یصدقُ ایمانُ عَبد حتی یکونَ بِما فی یَداللهِ اَوثَقَ مِنهُ بِما فی یَدِه؛ ایمان بند‌ه‌ای صدق نمی‌کند، جز آن‌که توکل و اعتماد او به آن‌چه در دست خداست، بیشتر از آن باشد که در دست اوست».
راههای تقویت خودباوری و اعتماد به نفستکیه بر عنصر ایمان و توکل به خداوند است. در سایه توکل و ایمان عمیق مذهبی، انسان احساس می‌کند که دیگر تنها نیست، بلکه همیشه خدا را در کنار خود میبیند، براین اساس امام علی(ع) درباره مؤمن میفرماید: «روح شخص با ایمان از سنگ خارا شکست‌ناپذیرتر است». همچنین، یکی از عوامل تضعیف اعتماد به نفس، منفی‌بافی و منفی‌گرایی در امور زندگی و تحصیل است.
