علی قنبری
علی قنبری
خواندن ۲ دقیقه·۵ سال پیش

فاحشگانِ حکمت

منظور از عنوانِ نوشتار، روسپیان محله‌ی حکمت‌آباد کرمانشاه نیست، این ناسزای طعن‌آمیزی است که سقراط، به سفسطه‌گران (sophists) می‌داد.

سفسطه‌گران در فن خطابه و سخنوری برای اجتماعات مردم و همچنین در به‌کاربردن سفسطه و مغالطه در بحث و احاطه بر فلسفه و حکمت مشهور بودند. حتی افرادی که کارشان به دادگاه کشیده می‌شد، برای پیروزی در جلسات دادگاه (به حق یا ناحق) نزد این استادان، مغالطه و سفسطه‌گری می‌آموختند و هزینه‌های گزاف می‌پرداختند، از این روست که سقراط، آنان را به حکمت‌فروشیِ در ازای پول متهم می‌کرد و، آنان را کسانی می‌انگاشت که برای حکمت و اندیشه جز سود شخصی ارزشی قائل نبودند.

مصداق بارز امروزینِ «فاحشگانِ حکمت» کسانی‌اند که با دانشی اندک در حوزه‌های مختلف علمی (از قبیل روانشناسی) و فلسفی، تولید محتوا می‌کنند یا جلساتی با عناوین «کارگاه یک روزه‌ی تقویت حافظه»، «کارگاه سه روزه‌ی کسب موفقیت برای تمام عمر»، «دوره‌ی آموزشی مثبت‌اندیشی»، «دوره‌ی آموزشی دفع انرژی منفی» و «آموزش فعال‌سازی چاکراهای بدن» و... برگزار می‌کنند. یا در قالب دی‌وی‌دی‌ و کتاب محصولاتی با اسامی «۴۰ راز موفقیت»، «۳۲ نکته برای زندگی شاد»، «۲۵ نکته برای بدست آوردن دلِ زنان/مردان»، «کی پنیرم را خورد؟»، «دختر خوب، زرنگ باش»، «تو استثنایی هستی» و... منتشر می‌کنند. جماعت ساده‌اندیش و ابله هم فریب این راهزنانِ کراواتی را می‌خورند، کسانی که تنها قصدشان پُر کردن کاسه‌ی خود و دریدن کیسه‌ی خیل کثیری از افراد ناآگاهِ علم‌ناشناس است.

خزعبلاتی که این شیادان روانه‌ی بازار می‌کنند ذره‌ای قرابت با علم یا اندیشه ندارد، جز مُشتی خرافات مدرن و سوء‌استفاده از علم و فضای بلا‌هت‌بار رسانه‌ها نیست. معتقدانِ به این یاوه‌ها (چند کیلو ژول انرژی مثبت و کارما و چاکرا و...) هم، وضع‌شان بهتر از کسانی نیست که ضریح‌ می‌‌لیسند و خاک بر فرق می‌مالند و روغن بنفشه بر مقعد. کمی برای خودمان ارزش قائل باشیم.

تئودور آدورنو چه نیک می‌گفت:

«امروز دیگر مردم "سرکوب" نمی شوند، "سرگرم" می‌شوند... رسانه‌ها از مخاطب خود می‌پرسند که "چه برنامه‌هایی را بیشتر دوست داری" تا پروژه‌ی "احمق‌سازی" خود را تکمیل کنند».

سقراطسفسطهروانشناسیبازاردروغ
دانشجوی پزشکی، پژوهندۀ علوم انسانی
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید