بحران اپیدمی Covid-19 یک اتفاق تاریخی به حساب میآید که پایان یک عصر و آغاز عصری دیگر را شروع میکند. عصر جدید همراه با ریسکهای جدید، اولویتهای جدید و فرصتهای نوین خواهد بود؛ همانند واقعهی ۱۱ سپتامبر، عصر جدید قدمی به سمت ماجرایی سیاسی و اقتصادی جهانی خواهد بود. احتمالا افراد زیادی امید خود به جهانی شدن را از دست میدهند. با شروع اپیدمی کرونا ویروس قطعا شرکتها در سازماندهی فعالیتهای خود آسیبپذیری شدید از این بحرانها را مدنظر قرار میدهند.
اولین تاثیر اپیدمی کرونا بر روی اقتصاد بینالمللی بازنگری در زنجیرهی تامین صنایع مختلفی چون مواد غذایی، مواد دارویی، انرژی و آمادهسازی سرویسهای فناوریمحور خواهد بود. شرکتهای فعال در این صنایع به دنبال کاهش ریسک در مناطق با وضعیت بهداشتی نامناسب و/یا با توجه به وضعیت ژئوپولیتیک خواهند بود. توجه به این عوامل قطعا از سمت سرمایهگذارها و شرکتهای بیمه با جدیت پیگیری میشوند.
دومین تاثیر که البته در زمان طولانیتری خود را نمایان میکند مربوط به استراژیهای توسعهی جغرافیایی شرکتها است. شرکتها با احتمال زیاد بر روی توسعهی محلی/منطقهای با توجه به کاهش فاصلهی جغرافیایی برای کاهش ریسکهای انسانی و مالی متمرکز خواهند شد.
سومین تاثیر به سازماندهی فعالیتهای درونسازمانی ارتباط پیدا میکند. بحران Covid-19 ضرورت توجه به سازماندهیهای افقی، غیرمتمرکز و چابک را افزایش داده است. بدلیل سرعت بالا، شدت هنگفت و جهانی بودن این بحران، سازمانهای هرمیشکل با سلسله مراتب زیاد آسیبپذیری بالایی از خود نشان میدهند. این سازمانها باید روندهای موجود و امتحانشده در شرکتهای کوچک و متوسط و استارپها را در نظر بگیرند.
شرکتها به سمت ترکیب حضور فیزیکی و کار از راه دور حرکت میکنند. شرکتهای پیشروتر به کارمندان خود اجازهی کار از راه دور و حضور فیزیکی افراد در صورت لزوم را میدهند. با وجود ابزارهایی مثل Hangout, Whereby, Webex برای ویدیوکنفرانس و ابزارهایی نظیر Slack, Trello, Notion با هدف مدیریت کارهای تیمی نه تنها قرارهای ملاقات، بلکه کارگاهها و کارهای گروهی هم به راحتی آمادهی مجازی شدن هستند.
در این حالت گروههای کاری بدون واحد تصمیمگیری مرکزی و بدون طی سلسله مراتب سازمانی در زمانهای بحرانی به فعالیت خود ادامه میدهند. در مورد این تیمها تحقیقات زیادی صورت گرفته است و شرکتهای مطرحی چون گوگل و اسپاتیفای از چنین سازماندهی استفاده کردهاند؛ به عنوان مثال اسپاتیفای گروههای کاری متشکل از ۶-۷ متخصص (squad) و خوشهای (tribus) از این گروههای کاری تشکیل داده است. مهمترین چالش این نوع از سازماندهی کمرنگ شدن مرز میان زندگی حرفهای با زندگی خصوصی است.
افزایش آزادی شامل افزایش مسئولیتپذیری جهت پیدا کردن محرکها نوآوری و برای مدیریت وضعیتهای مشکل خواهد بود. به طور ویژه، فعالیتهای مدیریتی به سمت افزایش خودگردانگی متمرکز و وظایف مدیریتی به سمت coaching در مقابل نظارتگری (supervision) تغییر خواهند کرد. برنامههای کارآفرینی سازمانی (intra-preneur) به شرط طراحی و حمایت خوب ابزاری قدرتمند برای انتشار فرهنگهای نوآوری و مسئولیتپذیری هستند.
روشهای فعالیتهای جمعی به مشارکتکنندگان اجازهی فعالیت موثر در سازمانهای خودگردان و کارآفرینانه را میدهد. این روشها بر روی هوش جمعی استوار هستند و در دهههای ۶۰ و ۷۰ میلادی توسعه پیدا کردهاند. به عنوان نمونه میتوان design thinking، Growth hacking و چابکی سازمان را به عنوان نمونهای از این روشها مثال زد. با اینکه روشهای جمعی قدمت زیادی دارند ولی به دلیل استفادهی پایین در بیشتر شرکتها تمرین نشدهاند و بنابراین بهبودهای کمی در طول زمان دیدهاند. در سازمانهای کارآفرین و غیرمتمرکز شاهد استفاده گستردهتر از این روشها خواهیم بود.
ویژگی بحرانهایی از جنس Covid-19 آن است که همهی افراد جامعه متاثر میشوند، کارمندان نه تنها در داخل سازمان بلکه در زندگی شخصی خود با بحران دست و پنجه نرم میکنند. سازمانها با یک پارادوکس اخلاقی روبهرو میشوند: افزایش توجه به وضعیت کارمندان تا چه حد اخلاقی است و ورود به حیطهی شخصی فرد محسوب نمیشود؟
انتخاب ارزشهای متناسب به شرکتها در مقاومت در برابر شرایط شدید استرسی همچون شرایط فعلی کرونا ویروس کمک میکند. شرکتها توجه بیشتری به تعهد با ذینفعان خود (مشتریان، تامینکنندگان، سهامداران و غیره) از منظر مطابقت با ارزشهای سازمانی خود نشان میدهند. نتیجهی این اتفاق میتواند لغو یا تمدید قراردادها باشد.
بحران بهداشتی پیش روی ما محرکی برای تغییرهای بزرگی است که ما را از گذشتهی خود جدا میکند. شش روند معرفی شده در این مقاله، پایههای تغییرهای مثبت سازمانی، تغییرهای ماهیتی رهبری و در نهایت تغییر پارادایمی را در آیندهای نه چندان دور نشان میدهند.
مقالهی حاضر، ترجمهای از مقالهی به اسم "La crise du coronavirus va accélérer les 6 tendances de la transformation des entreprises" است.
https://www.linkedin.com/pulse/la-crise-du-coronavirus-va-acc%C3%A9l%C3%A9rer-les-6-tendances-de-galvani/