آی پی فون یا تلفن تحت شبکه، به تلفن هایی گفته می شود که با فناوری IP ایجاد شده اند و قابلیت استفاده از آن در بستر شبکه های کامپیوتری وجود دارد. IP Phone ها امکان ارتباط با سرویس های VoIP را دارند. IP Phone ها از نظر ظاهر و ابعاد به تلفن های آنالوگ شبیه هستند و تنها تفاوت آنها در نوع ساختار فن آوری IP و جزئیات نحوه ی کارکرد آن ها است. با در نظر گرفتن این موضوعات، IP Phone در شبکه های کامپیوتری که به آن متصل می شود، همانند یک دستگاه کامپیوتری ارتباط برقرار می کند و مطابق با آن رفتار می شود. این در حالی است که در تلفن هایی که تا پیش از این وجود داشتند ارتباط صرفا از طریق یک زوج سیم برقرار می شد. از همین رو است که می گوییم IP Phone ها ذاتا با تلفن های آنالوگ متفاوت هستند.
کلمه ی IP مخفف عبارت Internet Protocol است و به استانداری گفته می شود که برای انتقال بسته های دیتا در شبکه ی محلی (LAN) یا شبکه ی گسترده (WAN) به کار می رود. این دقیقا همان فناوری به کار رفته در ساختار شبکه های کامپیوتری است که با آن امکان ارسال و دریافت اطلاعات وجود دارد. عبارت Voice over Internet Protocol یا VoIP به معنای ارسال تماس تلفنی بر روی شبکه است که بسیار فراگیر شده است، در کل ویپ یک فناوری است.
نحوه ی کارکرد IP Phone ها پیچیدگی خاصی ندارد، تلفن IP در ابتدا صدای آنالوگ را دریافت و سپس آن را به بسته های دیجیتالی تبدیل می کنند. بسته های تولید شده از طریق شبکه ی دارای فناوری IP منتقل شده و در آخر IP Phone ها بسته ای دیجیتال را به جریان صدای آنالوگ تبدیل می کنند. تلفن IP برای انتقال با کیفیت صدا از ساختار VoIP و سیستم کد گذاری مخصوصی بهره می برند.
آی پی فون ها معمولا برای کار و استفاده نیاز به سرور در شبکه ی خود دارند. در شبکه ی ویپ سرور ها با اسامی مختلفی، نام گذاری می شوند از جمله ی آنها می توان به IP PBX، سانترال شبکه ای، SIP سرور، Soft switch و… اشاره کرد.
آی پی فون ها دیگر یک گوشی تلفن ساده و معمولی نیستند، بلکه می توان گفت، کامپیوتری با امکانات سخت افزاری و نرم افزاری خاصی هستند که کاربردهای متنوعی نیز دارند. احتمالا با IP Phone هایی مواجه شده اید که دارای سیستم عامل اندروید هستند یا از سیستم عامل ویندوز استفاده می کنند. حتی در مواردی دیده شده که از تبلت اپل می تواند به عنوان یک IP Phone استفاده کرد. با این تفاسیر، میبایست کمی نگاهتان نسبت به تلفن اینترنتی تغییر کند.
از جمله امکاناتی که بعضی از IP Phone به شما می دهند این است که می توانید از طریق آنها، تماس تصویری برقرار کنید. این امکان از طریق دوربین های داخلی و صفحات نمایشگر بزرگی که بر روی این گوشی ها تعبیه شده میسر می گردد. البته نا گفته نماند که گوشی هایی که از این قابلیت بهره می برند، دارای رنج قیمت بالاتری نیز هستند.
اکثر IP Phone ها دارای دو پورت LAN هستند و این به این دلیل است که کاربر این امکان را خواهد داشت که با تنها یک اتصال شبکه، علاوه بر اتصال IP Phone به شبکه ی کامپیوتری، بتواند کامپیوتر رومیزی اش را هم به شبکه متصل کند. ناگفته نماند که برخی IP Phone ها صرفا با یک پورت ساخته می شود. این سبک از IP Phone ها بیشتر به دلیل کاهش هزینه های تولید می شود و جز در موارد ویژه، کاربرد چندانی ندارد.
یکی دیگر از قابلیت های تلفن های IP این است که کاربران می توانند بصورت همزمان چندین داخلی را بر روی گوشی خودشان رجیستر کنند. این قابلیت مخصوصا در رابطه با افرادی که حجم ارتباطات زیادی دارند یا می بایست خطوط تلفنی با شبکه های مختلف را پاسخگو باشند کاربرد زیادی دارد.
اگر شما فرد پر مشغله ای هستید و نیاز است تا در کوتاه ترین زمان با افراد مختلف ارتباط برقرار کنید و مکالمه کنید، گوش های تلفن IP مناسب شما هستند. این تلفن ها امکان اضافه کردن کلید های کاربردی و میانبر ها را به شما می دهند تا در کوتاه ترین زمان ممکن به خواسته ی خود دست یابید. شایان ذکر است که باید در هنگام خرید گوشی به این موضوع توجه داشته باشید که تلفن انتخابی شما، دارای قابلیت های این چنینی باشد.
یکی از برتری های تلفن IP نسبت به تلفن های سنتی، آن است که در این گوشی ها این امکان وجود دارد که از امکانات ویژه ی تعبیه شده در آن برای تنظیم کیفیت صدای ورودی و خروجی استفاده نمایید. این موضوع باعث ایجاد کیفیت صدای HD و حذف نویز و اکو در تماس های شما می شود. مجدد یادآوری می شود در صورتی که خواسته ی شما، داشتن کیفیت صدای HD است می بایست هزینه ی بیشتری برای تهیه ی این گوشی ها بپردازید.
امکان اتصال هدست هم برای کاربرانی که مکالمه ی طولانی دارند و در صورت نگه داشتن گوشی خسته می شوند، بسیار کاربردی است. بسیاری از گوشی های تلفن عادی از این قابلیت پشتیبانی نمی کنند. با توجه به تنوع موجود در رابطه با IP Phone ها، در هنگام خرید حتما به این قابلیت توجه ویژه داشته باشید.
در مواقعی که مد نظر دارید تا از IP Phone روی شبکه اینترنت استفاده نمایید، استفاده از VPN بسیار ضرروت می یابد. خوشبختانه برآوردن این نیاز در تلفن های IP به خوبی دیده شد و از این قابلیت نیز می توانید بهره مند شوید. همانند مثال های قبلی متذکر می شویم که حتما در هنگام خرید IP Phone از داشتن قابلیت پشتیبانی VPN نیز مطمئن شوید.
به Power Over Ethernet به امکان برق رسانی از طریق شبکه اترنت گفته می شود. در این حالت برق مورد نیاز گوشی های تلفن، از طریق سوییچ شبکه فراهم می گردد. این قابلیت به پابداری هر چه بهتر شبکه ی شما کمک خواهد کرد. در زمان خاموشی که UPS برق سوییچ شبکه را تامین می کند، در صورتی که IP Phone های شما از POE پشتیبانی کنند، شاهد تامین برق آن توسط سوییچ شبکه خواهید بود و تلفن های شما قطع نمی گردند.